Your research : 53 Results for ի

Entries' title containing ի : 10000 Results

Արամբի, բւոյ, բեաց

adj. s.

married woman;
— առնել, to impregnate, to violate.


Արատաւորութիւն, ութեան

s.

stain, contamination;
vice, defect, imperfection;
deficiency.


Արարիչ

s.

creator;
author.


Արարողութիւն, ութեան

s.

rite, ceremony;
— պատարագի or պատարագամատոյց, liturgy.


Արարչագիր

adj.

written by the hand or by the inspiration of the creator.


Արարչագործութիւն, ութեան

s.

creation.


Արարչադիր

adj.

established or ordained by the creator.


Արարչակիր

adj.

that has carried or carries the creator.


Արարչակից

adj.

associate in the creation.


Արարչատիպ

adj.

that resembles the creator, that is made after the image of the creator.


Արարչութիւն, ութեան

s.

creation.


Արբանեկութիւն, ութեան

s.

service;
— հարկանեմ, cf. Սպասաւորեմ, cf. Ծառայեմ.


Արբելիք, ելեաց

s.

inebriety, drunkenness.


Արբեցութիւն, ութեան

s.

drunkenness, intoxication, inebriation;
— ախտից, intoxication of the passions;
— հրճուանաց, transport of joy;
զմայլել արբեցութեամբ, to enjoy drunkenness.


Արբշիռ, շռաց

s.

tippler, tipsy.


Արբշռութիւն, ութեան

s.

drunkenness, inebriation;
յ— հատանել, to intoxicate, to get drunk, tipsy.


Արբուցիչ

adj.

who makes one drink.


Արգահատութիւն, ութեան

s.

compassion, care;
consolation, comfort;
prayer, supplication, intercession.


Արգասաւորութիւն, ութեան

s.

fertility, fecundity, abundance.


Արգասիք, գասեաց

pl. s.

fruit, production;
benediction, grace, favour;
effect, work.


Արգաւանդութիւն, ութեան

s.

fertility.


Արդածին

adj.

new-born.


Արդարագնացիկ

cf. Արդարագնաց.


Արդարագործութիւն, ութեան

s.

justice, equity, integrity, probity;
justification, act of justifying.


Արդարադատութիւն, ութեան

s.

equitable judgement.


Արդարակշիռ

adj.

who weighs, judges equitably, just, equitable.


Արդարամիտ

adj.

innocent, just, honest.


Արդարավճիռ

adj.

sentenced or judged equitably;
who sentences justly.


Արդարացի

adj. adv.

just, equitable, legitimate;
justly, legitimately.


Արդարացուցիչ

adj.

justifying, justificative.


Արդարութիւն, ութեան

s.

justice, equity, right, uprightness, loyalty, fidelity;
rectitude, reason.


Արդէն իսկ

cf. Արդէն.


Արդի, դեաց

adj.

present, new, recent, modern;
— ծնեալ, newly born;
—ք, the moderns.


Արդիւն

cf. Արդիւնք.


Արդիւնաբեր

adj.

meritorious, fruitful, useful, profitable.


Արդիւնական

cf. Արդիւնաբեր.


Արդիւնանամ, ացայ

vn.

to be carried into effect, to produce some effect or fruit.


Արդիւնաշատ

cf. Արդիւնաբեր.


Արդիւնատու, աց

cf. Արդիւնաբեր.


Արդիւնատրեմ, եցի

va.

to fructify, to bear fruit, to make a favourable impression, to be advantageous.


Արդիւնատրութիւն, ութեան

s.

production, fruit, utility.


Արդիւնարար, աց

adj. s.

fruitful;
husbandman


Արդիւնարարութիւն, ութեան

s.

production;
tillage, agriculture.


Արդիւնացուցանեմ, ուցի

va.

to make useful or fruitful, to produce, to fructify;
to effect, to execute, to complete.


Արդիւնաւոր, աց

adj.

meritorious, useful, fruitful.


Արդիւնաւորիմ, եցայ

vn.

to be meritorious or fruitful.


Արդիւնաւորութիւն, ութեան

s.

fecundity;
fruit, utility.


Արդիւնք, դեանց

pl. s.

production, fruit, utility;
work;
merit;
deed, effect, operation;
price;
reality;

adv.

արդեամբք, in effect, really, actually, positively;
յարդիւնս ածել, to effect, to execute, to fulfil;
բանքն — լինէին, the words were fulfilled, realized;
իրացն իսկ — աղաղակեն եւ վկայեն, the actions speak for themselves;
իրաց, experience;
յարդեանց իրացն, by experience.


Արդնակիր

adj.

javelin-bearer, pikeman.


Արեգակնային, յնոյ, նոց, (ou նայինց ou նայից)

adj.

solar.


Definitions containing the research ի : 3627 Results

Տրցակ, աց

s.

bundle, bunch;
— խոտոյ, truss, bottle;
— փայտի, faggot, bundle of wood;
— մագնիտական, pencil of magnetic rays;
առնել տրցակ or տրցակեմ, to truss, to tie in a bundle, to bottle, to bind up in faggots.


Տքնեմ, եցի

vn.

cf. Տքնիմ.


Տօթ, ոյ

s.

hot weather, great or ardent heat, burning atmosphere, solar heat, sunburning;

adj.

hot;

adv.

—ոյ, during the heat;
— ամարայնոյ, summer heat;
հարկանիլ ի —ոյ, to be corrupt, to rot, to putrefy.


Տօն, ից

s.

feast, solemnity, festival, celebration;
— նշանաւոր, հանդիսաւոր or մեծահանդես, extraordinary, solemn feast;
օր —ի, feast-day, holiday;
ամենաժողով —, fair day, market day;
— անուան, saint's day;
— ամենայն սրբոց, All-Saints' day, All Hallows day;
— մարմնոյ եւ արեան տեառն, Corpus Christi day;
— անմեղ մանկանց, Childermas-day;
սրբել, խմբել, կատարել, տօնել զ—, to keep, to observe, to celebrate a feast;
շնորհաւորել ուրուք զ— իւր, to wish a person many happy returns of the day;
cf. Տարեկան.


Տօնական

adj.

festive, festival;
holy, solemn, public;
— օր, feast-day, holiday;
— գիրք, cf. Տօնացոյց.


Տօսախ, ից

bot. s.

box, box-tree;
փայտ —ի, box-wood;

adj.

ի, box-wood, made of box.


Ր (ré)

s.

the thirty second letter of the alphabet, & the twenty sixth of the consonants;
five thousand, five thousandth;
It is sometimes confounded with ռ, as : մրմռամ — մռմռամ, ձմեռն — ձմերան. Also with the լ & ղ letters, as : բելիար — պէլիալ. And also with the յ : աներկբար — աներկբայ;
It is sometimes redundant in words, for example : բարժանեմ — բաժանեմ;
There are but few words which commence with this letter, & those are either abbreviations or foreign words, it is rather used as a medial final.


*Րոմ

cf. Շաքարօղի.


Րոտումն, ման

s.

assemblage, reunion;
prayer;
րոտմամբ սրտի, with palpitating heart.


Ց (tzo)

s.

the thirty third letter of the alphabet, and the twenty seventh of the consonants;
six thousand, six thousandth;
As a prefix to words it is a sign of the dative, for example : ասէ ցտէր, he says to the Lord;

prep.

to, as far as;
till;
ցայդ վայր եկեսցես, heither shalt thou come, come thus far ! ցմեծ ժամս, for long time;
կասկածեմ ցառաւօտն, եւ հառեալ յառաւօտն՝ երկնչիմ ցերեկոյն, suspicions assail me till morning light, from break of day fear torments me till evening.


Յախեայ

adj.

birchen;
cf. Ցախիճան.


Ցածուցանեմ, ուցի

va.

to lower, to put or bring down, to stoop;
to reduce, to abate, to diminish, to lessen;
to abase, to debase, to disparage, to humiliate;
to soften, to assuage, to calm, to moderate, to appease, to allay, to tranquillize;
ցածոյց Տէր շուրջ զինեւ, the Lord has given me peace on all sides.


Ցամաք, աց

adj.

dry, arid;

s.

terra firma, continent, mainland;
— կղզի, peninsula;
— երկիր, dry land;
հաց —, dry bread;
— փայտ, dry wood;
— աչօք, with tearless or dry eyes;
զ— ծարաւոյն շիջուցանել, to quench or allay thirst;
յածիլ ընդ ծով եւ ընդ —, to scour sea & land;
անցանել ընդ —, to pass dry-footed, dry-shod;
ելանել or իջանել ի —, to land, to go ashore or ou shore;
հասանել ի —, to reach the shore;
— երթալ, անցանել, to travel by land.


Ցամաքական

cf. Ցամաքային.


Ցամաքանամ

vn.

cf. Ցամաքիմ.


Ցամաքեմ, եցի

vn.

cf. Ցամաքիմ;

va.

cf. Ցամաքեցուցանեմ.


Ցամաքեալ

adj.

dry, arid;
— զոտի, torrid zone;
ստինք —ք, flabby breasts, withered teats;
ոսկերք —ք, dried bones.


Ցամաքումն, ման

s.

cf. Ցամաքութիւն.


Ցայտեմ, եցի

va.

to spout, to cause to gush out, to spirt out;
to shine, to beam, to emit rays;
տիղմ —, to splash, to bespatter.


Ցան, ի, ից

s.

sowing;
dispersion;
cf. Ցռօտ;

adj.

scattered, disseminated, spread;
— եւ ցիր, ցիր եւ —, scattered about, dispersed every where;

adv.

here & there;
— եւ ցիր առնել, կացուցանել, սրփել, to scatter here & there, to disperse;
— աստ անդ հարցանել, to interrogate (a scholar) promiscuously.


Ցանց, ից

s.

net, seine;
net-work;

fig.

snare;

anat.

cf. Ցանցատեսակ;
սփռել զ—, to spread nets;
անկանիլ ի —ս, to be caught, taken in a net;
to be snared, netted, entrapped.


Ցասումն, ման

s.

anger, indignation, passion, wrath, ire, rage, fury;
ի — ածել, to provoke, to anger, to incense;
գրգռել զ— ուրուք, to rouse or stir up wrath, to put into a passion;
թափել զ— բարկութեան, to vent one's anger or spleen;
մեծապէս ցասմամբ եռալ ախտից, to be aggravated, to become worse;
լինել ցասմամբ ընդ ումեք, to be angry with, to quarrel with a person.


Ցաւ, ոց

s.

pain, ill, suffering;

fig.

sorrow, grief, affliction, displeasure, bitterness;
regret;
disease, illness;

adv.

ցաւովք, painfully, sorrowfully, sadly;
դառնակակիծ —, sharp, smarting, poignant or bitter pain;
— սրբազան, epilepsy, falling sickness;
—ք ցանկութեան, concupiscence;
ի —ս լինել, —ս լինել, —ս կրել, տանել or բերել —ոց, to suffer or endure pain, to feel unwell, to be in pain, full of pain;
զմահու — ջերանիլ, to be ill of a fatal disease;
մեղմել զ—ս, to calm, to allay, assuage or lull pain;
դժոխըմբեր կալաւ զիս —, a cruel pain seized me;
փարատեցան յինէն —ք իմ, I have no more illness, I am free from pain;
— է or —է ինձ, it displeases me, I am vexed, I am very sorry;
cf. Ըմբռնիմ.


Ցաւէ, ցաւեաց

v. imp.

v. imp. to be in or to suffer pain or grief;
to be displeased, to regret, to be sorry;
to be afflicted, to grieve;
to compassionate, to pity, to complain;
ցաւէ գլուխ իմ, my head aches, I have a pain in my head, I have the headache;
ցաւեցին ոտք իւր, he suffered from a pain in his foot;
ոչ ումեք ցաւէ ընդ իս, nobody pities me;
ցաւէ ինձ ի վերայ քո, I pity you, I weep for you;
ցաւեաց մեծ վասն իմ, were you sorry for me ? did you feel compassion for me ? աչինչ զաւէր նմա վասն քո, he had no compassion for you.


Ցեխ, ոյ

cf. Ցիխ.


Ցեղ, ից

s.

tribe, caste, race, branch;
ից —ից, various, diverse.


*Ցեռ

s.

cf. Որովայնածութիւն.


Տապաստ

med.

mange, scab in cattle;
— արկանել, to strike or fell to the ground, to stretch dead, to kill on the spot;
— անկանել, to be struck dead, to fall dead on the spot, to be slain;
— անկանել ի փոշւոջ, to bite the dust or the ground, to be killed;
— անկանել ի սայր սուսերի, to fall by the edge of the sword.


Տապար, աց

s.

hatchet, axe;
դնել զ— առ արմին, to lay the axe to the tree.


Տառապանամ, ացայ

vn.

cf. Տառապիմ.


Տառապեցուցանեմ, ուցի

va.

to trouble, to afflict, to oppress, to molest, to maltreat, to vex;
to violate, to dishonour, to deflower;
—եցուցանես զաղիսս իմ, I am afflicted by your woes.


Տասն, սին, սունք, սանց

adj.

ten;
ի — ամսոյն, on the tenth of the month;

adv.

— անգամ, ten times;
— —, by tens.


Տասնեքեան

cf. Տասնեքին.


Տասնհազար

s.

ten thousand;
cf. Բիւր.


Տատան

adj.

shaky, tottering, vacillating;

s.

swing, see-saw;
cf. Տատանումն;
կալ իի, cf. Տատանիմ;
— առնել, to swing, to send up and down, to see-saw.


Տատասկ, աց

bot. s.

star-thistle;
caltrop;
— երկաթի, iron-thistle, instrument of torture.


Տատրակ, աց

s.

turtle-dove;
ձագ —ի, young -;
— վուվուս արձակէ —, the coos;

bot.

eryngo, sea-holly.


Տար

adj.

far off, distant, remote;
— աշխարհ հատանել or հարկանել, երթալ ի — աշխարհ, ի — աշխարհս ընթանալ, անցանել, to travel abroad;
ի — աշխարհէ գալ, to return from abroad.


Տարադէպ

adj.

unsuitable, improper, unbecoming, undue, disagreeing, absurd, extravagant;
թէ ի հանդէպս եւ թէ ի —դէպս, per fas et nefasby right or wrong.


Տարազ, ուց

s.

form, fashion, manner, way;
furniture;

alg.

formula;
—, գործ —ու, clever work, artistic production;
գրահաշուական —, algebraic formula;
— խօսից, style;
cf. Վրացի;
ի — քաղաքացի, in plain, in private clothes;
ի — եկեղեցական, in clerical attire, dressed like a clergyman;
զգեցաւ աշխարհական —, he dressed like a layman.


Տարաժամ, ու

adj.

mistimed, ill-timed, inopportune, unseasonable, untimely;
premature;

adv.

unseasonably, inopportunely, at the wrong time or moment, out of season;
prematurely;
too late, when too late;

s.

cf. Տարաժամութիւն;
— հասակաւ, not full grown, young;
— ծերանալ, to age prematurely.


Տարակարծ

adj.

unthought of, unlooked for, unforeseen;
absurd, strange, extraordinary;
— լինել, to form strange suspicions.


Տարակոյս, կուսից

s.

doubt, uncertainty, wavering, vacillation, irresolution, hesitation, embarrassment;
tribulation, anguish, anxiety;

adj.

doubtful, uncertain;
ի —կուսի կացուցանել, ի — արկանել, to cause to doubt, to call into question;
կալ ի —կուսի, to doubt, to be in doubt, to waver;
ի —ս կցել, to multiply doubts, questions;
չիք ինչ —, there is no doubt;
undoubtedly.


Տարակուսանամ, ացայ

vn.

cf. Տարակուսիմ.


Տարաձայնեմ, եցի

vn.

cf. Տարաձայնիմ.


Տարաշխարհ

s.

distant country, remote region, abroad, foreign lands.

cf. Տարաշխարհիկ.


Տարաշխարհեայ

cf. Տարաշխարհիկ.


Տարապարտ

adj.

wrong, undue, unjust, unreasonable;
unnecessary, needless, useless, vain;

adv.

—, ի —, unduly, in vain, uselessly, without reason, improperly, wrongfully;
— ամօթ, bashfulness, sheepishness;
հոգալ ի բանս —ս, to believe in idle gossip.


Տարացոյց

cf. Յարացոյց;
cf. Օրինակ.


Տարափ, ոյ

s.

shower, abundant rain;
— ձեան, flake of snow;
տեղ եւ — նետից, a shower of arrows;
a cloud of darts;
ծակոտեալ ի —ոյ նետից, pierced with a hundred arrow wounds.