Your research : 15 Results for է

Entries' title containing է : 3402 Results

Մարմնահատօրէն

adv.

anatomically.


Մարմնապէս

adv.

bodily, corporally;
materially;
carnally, sensually, lustfully;

fig.

essentially, really, substantially.


Մարմնասէր

adj.

fond of carnal pleasures, sensual, carnal, voluptuous, mundane.


Մարմնաւորապէս

adv.

bodily;
really, actually.


Մարմնեղէն, ղինի, նաց

adj.

corporal, corporeal.


Մարտիրողէք

s.

martyrology.


Մարտօրէն

adv.

according to the art of war.


Հպատակօրէն

adv.

dependently, with subjection or submission.


Հռովմայերէն

adj.

latin;

adv.

in latin.


Հռովմէական

adj.

roman.


Հրադէզ

adj.

heaping up fire.


Հրազէն, զինաց

cf. Հրահար;

s.

—ք, fire-arms, guns, muskets, rifles;
artillery, ordnance.


Հրակէզ առնեմ

sv.

cf. Հրակիզեմ.


Հրաշադէտ, դիտի

adj.

fond of portents or prodigies;

s.

soothsayer, conjurer.


Հրաշապէս

adv.

cf. Սքանչելապէս.


Հրաշափառապէս

adv.

wonderfully, marvelously, admirably;
miraculously;
majestically, gloriously.


Հրաշէկ

adj.

red, red hot, all on fire, incandescent, at a white heat;
fiery, ardent, burning.


Հրապարականէծ լինիմ

vn.

to be publicly cursed.


Հրաւէր, ւիրաց

s.

invitation;
սիրալիր —, courteous -;
— հարսանեաց, յուղարկաւորութեան, եւ այլն —, to a wedding, to a funeral;
— տալ, to invite, to bid;
մերժել զ—ն, to decline an invitation.


Հրդեհակէզ լինիմ

vn.

to be burnt.


Հրեղէն, ղինի, նաց

adj.

of fire, fiery, igneous;
empyreal, celestial, spiritual, angelic;

s.

—ք, the angels;
— երկինք, the Empyrean.


Հրեշտակահանգէտ

adj.

like or resembling an angel, angelic.


Հրեշտակապէս

adv.

like an angel, angelically.


Հրեշտակասէր

adj.

fond of angels.


Հրեշտակօրէն

adv.

cf. Հրեշտակաբար.


Հրէաբանութիւն, ութեան

s.

hebraism.


Հրէաբար

adv.

like a Jew, after the manner of the Hebrews.


Հրէական

adj.

jewish, hebrew, judaical;
— օրէնք, the jewish law;
— հնութիւնք, judaical antiquities.


Հրէայ, հրէից

s.

jew, hebrew, israelite;
—ք, the Jews;
թաղ հրէից, jewry, jew's ward, quarter in a town.


Հրէանամ, ացայ

vn.

to become a hebrew, to embrace judaism;
to judaize.


Հրէապետ, աց

s.

chief of the hebrew nation.


Հրէապէս

adv.

cf. Հրէաբար.


Հրէաստան, ի

s.

Judea.


Հրէաստանեայք, եայց

s.

jews, hebrews, israelites.


Հրէարէն

adv.

in hebrew;

adj.

cf. Հրէական;
— ուսանել, խօսել, գիտել, to learn, to speak, to know hebrew, the hebrew language or tongue.


Հրէացուցանեմ, ուցի

va.

to convert to judaism.


Հրէշ, հրէշից

s.

monster;
portent, prodigy, moon-calf.


Հրէութիւն, ութեան

s.

judaism.


Հրընկէց

adj.

fire-hurling, thunder-striking, fulminating;
— բարկութիւն, thunder.


Հրկէզ

adj.

burnt, kindled, on fire;

s.

fire;
— առնել, to burn, to kindle, to consume by fire;
— լինել, to burn, to be burnt or consumed by fire.


Հրշէջ

s.

steam-pump;
engine.


Հօտասէր

adj.

careful, fond of one's flock.


Հօտերէց, րիցու

cf. Հօտապետ.


Ձաղադէմ

adj.

shame-faced, ashamed, confused.


Ձայնընկէց

cf. Ձայնահաս.


Ձառադէմ

adj.

grim-faced, surly, crabbed, horrid;
impudent, brazen-faced.


Ձեզէն

cf. Ձեզոյն.


Ձեռագէտ

s.

artisan, artificer, mechanic;
artistic production;

adj.

skilful, expert.


Ձեռէք

s.

glove;
ագուցանել ձեռէս, to glove;
ագանել ձեռէս, to put on one's gloves;
հանել զձեռէս, to unglove, to take another's gloves off;
to unglove, to pull or take off one's gloves.


Ձեռնագէտ

s.

cf. Ձեռագէտ;
chiromancer, palmister.


Definitions containing the research է : 1148 Results

Փիւղ

cf. Փիղ;
fish-scale;

s.

cf. Փիւղակէ.


Փշեայ

adj.

cf. Փշեղէն.


*Փոխընդխաշ

s.

hasty-pudding;
— կաթանէ, frumenty.


Փոխիմ, եցայ

vn.

to change, to be changed or modified;
to be transported, to leave, to remove;
to go, to pass;
— յաշխարհէ, — յաստեացս, to depart this life, to cease to live, to die;
— ի կատաղութիւն, to break or fall into a fit of rage;
— մտօք ի, to transport oneself in thought to.


Փոխումն, ման

s.

change, mutation;
— յաշխարհէ, passing from this world to the next, exit, decease, death;
— Ս. Կուսի, Assumption.


Փող, ոց

s.

trumpet, horn;

fig.

apostle;
tube, pipe;
conduit, canal;
reed;
asper, mite, sou, halfpenny;
money;
— ականջաց, ear-trumpet;
ձայնատար —, speaking-trumpet;
հնչիւն —ոյ, blast of trumpet;
ի ձայն —ոյ, by sound of trumpet;
— հարկանել, հնչեցուցանել, to trumpet, to sound the trumpet, to wind or blow the horn, to play on the horn;
— երգեհոնի, organ-pipe;
— ծխաքարշի, shank of a tobacco-pipe;
— գրչի, barrel;
— հրազինուց, gun-barrel;
— կապարեայ, lead-pipe, conduit-pipe;
cf. Խողովակ;
cf. Եղէգն;

bot.

հովուի —, water-plantain, alisma.


Փոյթ, փութոյ, փութի, փութով

s.

care, solicitude, study, attention, entreaty;
diligence, promptitude, activity, celerity, hast, hurry;

adj.

active, diligent, careful, prompt, vigilant, assiduous;
— պնդութեան, eagerness, assiduity, interest, care;

adv.

—, ընդ —, — ընդ —, — —, — ի փութոյ, diligently, soon, promptly, hastily;
փութոյ պնդութեամբ, eagerly, carefully, earnestly, ardently, passionately;
— առնել, ունել, դնել, — ի մէջ առնուլ, — յանձին ունել, to be or zealous about, to apply oneself with diligence to, to take to heart, to be warm about, to endeavour or strive to;
— տանել, to take care of, to care, to solicit, to watch;
— ի մէջ առեալ, seriously, earnestly;
մեզ չէ —, that is no matter to us, what is that to us ?
;
չէ —, չէ ինչ —, no matter, never mind, it is nothing;
ոչ զի զաղքատաց ինչ — էր նմա, not that he cared for the poor;
— մեծ էր նորա այսմ, he took great care of that;
ոչ — ինչ առնեմ, I don't c are, it is no matter to me;
ամենայն — նոցա, all their care, effort or thought;
զի՞ — է, what does that matter ? what does it signify ? what of that ?
զի՞ — է քեզ, what is that to you ? what does it matter to you ?
զի՞ — է ինձ, what does it concern me ? what does it matter to me ? nonsense !
— ինչ չառնէր, he did not take it into account, he took no heed of it;
չէ — ինձ, it is no matter to me, it is all the same to me, I don't care about it, I am indifferent about it;
չառնեն ինչ — զիմեքէ, they care for nothing;
վաղ ընդ փոյթ, cf. Վաղ.


Փոշի, շւոյ, շեաց

s.

dust;
— or — հրացան, gun-powder, powder;
— կաղնւոյ, tan, oak-bark;
— շաքարի, powder-sugar;
— իւղեփեցաց, sweet-powder;
— հերաց, hair-powder;
տուփ փոշւոյ հերաց, powder-box;
ամպ փոշւոյ, a cloud or whirlwind of dust;
դնել ինչ ի —, ի — դարձուցանել, to powder, to grind to dust, to reduce to powder, to pulverize;
լնուլ փոշւով, to cover or sprinkle with dust;
ի — դառնալ, to be reduced to powder, to be pulverized;
to crumble into dust, to moulder away;
— յարուցանել, to raise a dust;
ընդ — թաւալիլ, to roll in the dust;
թօթափել զ—, to dust, to beat the dust out of, to shake off the dust, to free from dust;
— դէզադէզ ամբառնայր յամպս հասանէր, a thick cloud of dust rose up to the skies;
— ամպաձեւ մրրկեալ դիզացեալ ծածկէ զերկին, a cloud of dust arose and obscured the heavens;
cf. Մանրամաղ;
cf. Վառօդ;
cf. Ջաղացք.


Փոշտանկ, աց

s.

scrotocele;
— մսեղէն, sarcocele;
— or փոշտանկաւոր, cf. Փոշտանկաւոր.


Փորագրութիւն, ութեան

s.

engraving;
— լուսագրական, heliographic engraving;
պողպատային —, steel engraving;
փայտեղէն —, wood engraving, wood-cut;
— ժանտաջրային, etching;
վաճառական փորագրութեանց, print-seller.


Փորձ, ոյ, ի

s.

trial, test, proof, attempt;
specimen, sample;
experience, proof;
endeavour, undertaking, enterprise, expedient;
trial, adversity, misfortune;
temptation;
probation;

adj.

experienced, expert, practised;
approved, tried, pure;

adv.

ի —ոյ, by or from experience;
խիստ — ,a hard trial;
բազմամեայ —, experience;
բնագիտական —, physical experiment;
—ով ուսեալ, taught by experience;
լինել —, to be experienced, versed, exercised;
զ— առնու րձել, ի — մտանել, to experience, to make an experiment of, to attempt, to make attempts, to try, to assay, to prove, to experiment;
ի — արկանել, to put to the trial or test, to torture;
— փորձել վերստին, to renew an attempt, to make a new effort;
ի վերջին — մատուցանել զիմն, to put to the final proof;
ի մահու — գալ, to prove death, voluntarily to encounter death;
հայաստան նախ զ— առ զօրութեան նորա, Armenia was the first to feel his strength;
ընդ նոր — հանդ իսի էանց նա, he was put to a new trial;
մատեաւ եւ յարդարսն — մահու, even the righteous were in mortal danger;
գիտելով զ— առն, well knowing what a man he is;
զգանից զ— առ, he was beaten;
է, he is experienced, he has much practice;
— արծաթոյ եւ ոսկւոյ ի բովս, gold and silver are tried in the furnace;
cf. Զէն.


Փորձող

s.

trier;
tempter;
assayer;
cf. Հէն.


Փորձութիւն, ութեան

s.

temptation;
misfortune, calamity;
— ունել, to be tempted to;
ի — արկանել, տանել, to lead into temptation;
յաղթել փորձութեան, to resist temptation;
յաղթիլ, ընկճիլ ի փորձութենէ, to succumb to temptation.


Փութաբար

adv.

cf. Փութապէս.


Փութամ, ացայ, ա՛, ացիր

vn.

to make haste, to hasten, to be quick, eager, to hurry;
to strive, to endeavour;
to be diligent, to apply oneself to;
չ-, to be slow, not to hurry, to take one's time;
փութալով առնել զիմն;
to do anything in a hurry;
փութա՛, quick! make haste!
փութա՛ էջ այտի, come down quickly!
յայն միայն փութայր, he dreamed of nothing else than;
յայն առաւել փութամ զի, my chief desire is to;
եւ զիա՛րդ փութամ մինչեւ կատարեսցի, and how am I straitened till it be accomplished !.


Փութանակի

cf. Փութապէս.


Փութութիւն, ութեան

s.

cf. Փութացումն;
փութութեամբ, cf. Փութապէս.


Փուլ

s.

crumbling, falling, fall;

ast.

wane;
—ք, ruins, rubbish;
ի — ածել, to ruin, to destroy, to crumble;
ի — գալ, to go to ruin;
լուսին ի — է, the moon is waning.


Վիշտ, վշտի, վշտաց

s.

inconvenience, discomfort, displeasure, vexation, pain, trouble, grief, affliction, sorrow, suffering, torment, tribulation;
—ք ամպրոպաց, tempest, foul weather;
— դառնութեան, bitter grief, desolation;
դժնդակ —ք, great hardships, misfortunes;
ի վշտէն, առ վշտի, առ վշտի վտանգին, through affliction, tribulation or grief;
—ս հասուցանել, to grieve, to pain, to concern, to distress, to cause sorrow, to afflict, to vex;
ի —ս մտանել, to grieve at, to be pained at, to take to heart, to sorrow for, to be afflicted;
է ինձ, I am greatly concerned at, it is with pain that I;
բազում —ք ի վշտաց հասանէին ազգին, many disasters successively fell on the nation;
ամենայն փափկութիւն հայոց եհաս ի —ս վտանգի, all the pleasures of the Armenians were changed for extreme dangers;
ի վշտի մաշեն զանձինս, they consume themselves with mourning;
չիք ինչ հեշտի առանց վշտի, no joy without alloy.


Վիսութիւն, ութեան

s.

cf. Վէսութիւն.


Վկայեմ, եցի

va.

to witness, to bear witness, to give evidence, to testify, to depose, to attest, to vouch, to certify;
to acknowledge, to own;
to approve;

vn.

to be martyrized, to suffer martyrdom;
սուտ —, to give false evidence, to bear false witness, to perjure;
վկայ անիրաւ վկայեաց զանիրաւութիւն, he has perjured himself, he has borne false witness;
վկայեմ օրինացն թէ բարւոք են, as the law is good I approve it;
պետրոս եւ պօղոս վկայեցին յամս ներոնի, Peter and Paul were tortured in Nero's reign;
վկայեն միտք իմ, I am convinced, I am conscientiously persuaded.


Վկայութիւն, ութեան

s.

witness, testimony, evidence, deposition, attestation;
opinion, authority;
certificate;
allegation, citation;
martyrdom;
— յաւիտենից, eternal witness;
— տալ, դնել, to bear witness or testimony to, to testify;
to protest;
— ի մէջ բերել, մատուցանել, to quote, to cite;
ըստ վկայութեան ամենայն աշխարհի, according to universal opinion.


Վճարեմ, եցի

va.

to finish, to end, to complete, to bring to an end, to terminate, to carry out, to perform, to fulfil, to conclude;
to recompense, to restore, to compensate;
to pay, to acquit, to discharge, to settle;
to deliver, to release, to free from, to rid of, to disentangle, to set free;
to forbid, to prohibit, to obstruct, to hinder;
— զկեանս, to end one's life, to depart this life, to die;
— զոք ի կորուստ, to despatch, to kill;
— զպարտս, to pay, to settle a debt;
— զհաշիւն, to pay a balance;
գործս —, to despatch business;
զիրս դատաստանին արեամբ —, to condemn to capital punishment;
— զհաճոյսն, to content, to satisfy;
զառաջի եդեալ ճանապարհն —, to finish the journey undertaken;
ոչ ինչ կարացին ի ժամուն —, they could do nothing at that moment;
անձամբ ինչ ոչ կարէր —, he could do nothing alone;
չոր թզով եւեթ զպէասն վճարէր, he satisfied his hunger with dried figs alone;
վճարեցէք զնա ամենայն իրօք, provide for all his requirements;
վճարեաց վասն նորա հայրն, his father resolved to kill him;
տեսից եթէ ըստ աղաղակին վճարեցին, I shall see if their works equal their cry ?
լինել ի միջի եւ չլինել՝ զնոյն վճարէ, to be there or not is the same thing;
աստուածպաշտութեամբ վճարեցին զկեանս, they led a pious life to the end.


Վճարիմ, եցայ

vn.

to be accomplished, finished;
to be done, effected;
to be paid, discharged, acquitted;
to die;
to get rid of, to be delivered;
— ի կենաց, to finish one's days, to die;
սպառնալիք նորա ինչ ոչ կարացին —, his threats were useless;
վճարեալ է չարութիւն առ ի նմանէ, his malignity is excessive;
այն արշաւան թագաւորին այսպիսի դարձիւ վճարեցաւ, such was the end of the king's journey;
հրեշտակն աւետիս տուեալ կնոջն՝ վճարեցաւ, the angel, having delivered his message to the woman, disappeared;
ընդէ՞ր յարգանդէ ի գերեզման ոչ վճարեցայ, why was I not carried from the womb to the grave ?
անճառելեաւդ ձրիւ՝ մերայնովքդ վճարիս, in exchange for your inestimable gifts, we beseech you to accept our trifles;
վճարել է գործդ, it is a bargain;
վճարեալ է վասն իմ, my business is done, it is all over with me;
յորժամ կամէրն -՝ բարբառ արձակեաց, when he wished to die, he cried out;
ամենայն ինչ վճարեալ է վասն իմ, it is all up with me.


Վնաս, ուց

s.

wrong, prejudice, injury, detriment;
damage, harm, hurt, loss, grievance;
ill, fault, sin, injustice, mischief;
հասուցանել, տալ, գործել, cf. Վնասեմ;
—ուք վաճառել, to sell at a loss;
ի — ուրուք, at the peril, at the loss, at the detriment, at the expense of a person;
ոչ մեծ ինչ է —ն, there is no great harm done;
ի — իւր շրջեցաւ իրն, the affair turned out to his disadvantage;
էր գիր —ու նորա գրեալ, his accusation was written above;
զի՞նչ — է իմ, what fault have I ?
է քեզ գինին, wine is bad for your health;
որ — գործէ նոյն եւ հատուսցէ, he that does the damage must answer for it.


Վշեայ

cf. Վշեղէն.


Վսեր, ի — գալ

cf. Վէս;
cf. Հէք;

s.

boldness, effrontery;
cf. Վզանութիւն;
ի — գալ, to grow bold, to withstand, to oppugn, to impugn, to contend, to dispute.


Վստահ

adj.

confiding, trusty, unsuspicious;
— լինել, to be sure, reassured;
to trust;
— առնել, to strengthen, to reassure, to remove one's fears, to give one's word for;
— եմ զի, I am sure, I am convinced that, I do not doubt that;
— լերուք յիս, rely, reckon on me;
ոչ էր — յերեւելիսս, he had not placed his hopes in wordily things.


Վտանկ, ից

s.

peril, danger, risk, chance, hazard, ill, misfortune;
punishment;

adv.

—աւ, perilously, hazardously, dangerously;
ի — արկանել, դնել ի —ի, մատնել ի —, to put in jeopardy, to endanger, to compromise;
ի — արկանել զանձն, to put oneself in jeopardy, to risk or venture oneself;
ի —ի լինել, to be in jeopardy, to incur danger, to run risk;
խուսել, փրկել ի —ից, to shun danger, to avoid perils;
նաւն ի —ի կայր խորտակել, the ship was in danger of being wrecked;
— ի վերայ կայր նորա, he was in peril;
է նմա, he is in danger, he runs the risk of;
—աւ կենացն, at the risk of his life;
—աւ անձինս, at the peril of my life.


Վրիժակ, աց

adj.

cf. Վրէժխնդիր;

s.

defensive weapon;
means of defence;
—ք կնճի, razors;
—ք փղի, tusks of an elephant.


Վրիժառու

cf. Վրէժխնդիր.


Տագնապ, աց

s.

anxiety, anguish, restlessness, embarrassment, perplexity, agitation, alarm, trouble;
crisis;
haste, precipitation;

adv.

—աւ, in haste, hastily, with all possible speed, in a hurry, hurriedly, precipitately;
anxiously, with anxiety;
— մտաց, grief, anxiety, mental torture, constraint, heaviness of heart, oppression;
— մահու, pangs or agony of death, death-struggle;
արկանել, մատնել ի —ս անհնարինս, to embarrass extremely, to place in a strait, in a scrape, embarrassment or perplexity;
արկանել զանձն ի —, to embarrass oneself;
կալ ի —ի, to be in trouble, anxiety or embarrassment;
հասանել ի յետին —, to be reduced to extremities;
եղիցի — հեթանոսաց, the nations shall be plunged in consternation;
եկն յանկարծակի դողումն եւ —, a sudden fear fell on them;
ամենայն — հասցէ ի վերայ նորա, every kind of grief shall fall upon him;
ըմբռնեալ յանլոյծ — հասանէր, he found himself embarrassed by that insuperable necessity;
էր նմա յամենայն կողմանց, he was hemmed in by necessities;
— մեծ էր նմա, he had extreme difficulty, he turned on all sides;
հարից զամենայն երիվարս —աւ եւ զհեծեալս նորա յիմարութեամբ, I will turn the horses into stone and their riders will I stultify;
յետին — կալաւ զնա, he was brought to the last extremity;
փոյթ եւ — եղեւ ի ջուրս, the waters rivalled each other.


Տագնապիմ, եցայ

vn.

to be grieved, distressed, disturbed, embarrassed, to be torn with anguish, to be in great pain;
to have an urgent and pressing necessity, to be in despair;
to be hurried, in haste;
տագնապէր ջերմամբ մեծաւ, he had been seized with a violent fever.


Տաղտկանամ, ացայ

vn.

to be disgusted, wearied, sick or tired of, to loathe, to nauseate;
տաղտակացեալ եմ ի մարդկանէ, I am weary of men.


Տաճարապետ, աց

s.

house-steward;
chief-captain;
high-priest;
governor or ruler of the feast, high seneschal;
cf. Հացերէց.


Տամ, ետու, տուր, տուեալ

va.

to give, to present, to offer;
to concede, to grant, to bestow;
to provide, to furnish, to lend;
to give up, to deliver, to abandon, to expose;
to make, to render, to produce, to cause;
— զանձն, to apply to, to addict oneself to;
to give oneself up to, to abandon oneself;
— խօսել, to cause to speak;
— պատասխանի, to answer, to reply, to respond;
cf. Պատասխանի;
չ— դուլ եւ դադար, to give neither peace nor rest, to disturb continually;
— իշխանութիւն, to invest or intrust with authority;
վկայագիր, անցագիր —, to deliver a certificate, to grant a passport;
մրցանակ, վարձս —, to decree rewards, to award prizes or premiums;
— ածել, to cause to bring;
— գերեզմանի, to bury, to inter;
— ի բանտ, to put in jail or prison, to imprison;
ժողով —, to come together, to assemble, to reunite, to meet, to hold a meeting;
քարամբք —, to strike with stones;
տաց զքեզ յազգ մեծ, I will make of you a great nation;
տացէ քեզ տէր լինել, may you be!
չէ տուեալ ամենեցուն, it is not every one that can;
զորս ընդ ձեռամբ ձերով ետու, which I put in subjection to you;
ես ետու տանել զուլդ, I have sent the kid;
հօրն իւրում ետ տանել, he sent to his father;
տուր բերել ինձ փայտս մայրս, send me cedar wood;
ետ զանձն իւր երթալ, he went;
զլէգէոնս այսոցն՝ անդնդոց տայ, he sends the legions of devils into the pit;
զպատիժս տայցեն յաւիտենից տանջանաց, they will suffer eternal punishment;
զմեզ ի կորուստ եւ յոչէութիւն տան, they load us with evil and annihilate us;
մի տայք մեռանել, do not leave to die.


Տեսիլ, սլեանց

s.

aspect;
appearance, look, sight, view;
air, mien, visage, image;
spectacle, representation;
vision, apparition, phantom, spectre, dream;
phenomenon;
contemplation;
theory, idea;
գեղեցիկ —, — գեղոյ, beauty, loveliness;
գեղեցիկ տեսլեամբ, handsome, beautiful, charming;
երկնային —, celestial vision;
— դիմաց, figure, physiognomy;
ի — ածել, to represent, to perform, to put upon the stage;
— լինել աշխարհի, to be made a spectacle unto the world;
— տեսանել, to have a vision;
արար տօն տեսլեան, խաղու, he held a festival with public games;
ի — ամենեցուն, before all men, or all eyes;
եղեւ բան տեառն առ աբրամ ի տեսլեան, God spoke in a dream to Abram;
տեսլեամբ բնութեան պարապեալ, given to the contemplation of nature;
— աչացն է հաւատարիմ եւ ոչ լուր ականջացն, hearing is believing but seeing has no fellow.


Տեսութիւն, ութեան

s.

sight, vision, look, view;
theory, plan, speculation;
visit;
contemplation, consideration;
idea, conception, knowledge, notion;
vision, dream;
prophecy;
ecstasy;
տեսութեան or դիտական ասպարէզ, field of view or vision;
համառօտ —, cursory view, short notice, sketch;
հասարակաբար տեսութիւն, at or with a single glance, in a summary way.


Տերեւ, ոյ, ոց

s.

leaf;
leaves;
— ծաղկանց, corolla, petal;
տատանիլ որպէս զ—, to quiver like an aspen leaf;
եւ — չանկանի թէ աստուած չկամի, no leaf falls but God's will drops it.


Տեւեմ, եցի

vn.

to last, to persevere, to continue;
to endure, to support, to bear;
— ի մարմնի, to live, to subsist;
ժուժկալեալ տեւէր չարչարանաց, he patiently suffered the tortures.


Տիրաբար

adv.

cf. Տիրապէս.


Տիրեմ, եցի

va.

to bear sway, to reign over, to rule;
to become master, to seize, to conquer, to occupy, to hold, to possess, to subject;
to predominate;

vn.

to become subject, to pass under the rule or dominion of;
տիրելդ ամենեցուն, your power over all;
կամ տիրելո՞վ տիրեցես մեզ, or shall we be subject to your rule?
տիրեսցեն երկրին, they shall possess the earth;
տիրեցին նոցա առիւծքն, they were caught by lions;
յորժամ ի նիւթ ինչ տիրէ հուր, when any thing is set on fire;
ոչ տիրէին նմա տանջանքն, torture had no power over him;
դու տիրես զօրութեանց ծովու, thou rulest the proud waves;
արքայութիւն նորա ամենեցուն տիրէ, (his kingdom embraces all), all shall be subject to his kingdom.


Տիրողաբար

adv.

cf. Տիրապէս.


Տիւ, տուընջեան

s.

dayast. —, day-time;
— եւ գիշեր, nyctemeron;
ի տուէ or ի տունջեան, during the day, by day, in the day-time;
ի լուսապայծառ or ի լոյս տունջեան, in broad day light;
ընդ —ն ողջոյն, all day long;
ի տուէ եւ ի գիշերի, զ— եւ զգիշեր, day and night, night and day;
չեւ խոնարհեալ տունջեան, before the end of the day, before nightfall;
արփիաճաճանչ —, fine day, fine weather;
ի տունջենիս յայսմիկ, this day, today;
cf. Օր.


Տապալիմ, եցայ

vn.

to be fallen down, overthrown, to fall or go to ruin;
to roll, to tumble;
գելոյր տապալէր երկդիմի մտօք, he tortured himself with uncertainty;
տապալեալ անկաւ երիվարն, the horse fell, was broken down;
տապալեցաւ ի մէջ ոտից նորա սիսարա, Sisera rolled under her feet.


Նոյնգունակ

adj.

even, equal, same;

adv.

cf. Նոյնպէս.


Նոյնօրինակ

adj.

like, the same;

adv.

—, զ—, cf. Նոյնպէս.


Նորածին

adj.

new-born;
regenerate;
springing up afresh, budding anew;
—ծնեալ յաւազանէ, just christened;
կին —ծին, recently delivered woman.


Նուազ, ից

adj.

of little consequence, inconsiderable, few in number;
lesser, smaller, very slight, weak, little;
thin, slender;
base, low, vile;

adv.

not so much, less but little, not over;
ոչ ինչ —, not less, not fewer;
յաւէտ կամ —, more or less;
ոչ յաւէտ եւ ոչ —, neither more nor less;
— առնել, cf. Նուազեցուցանեմ.


Նուազեցուցանեմ, ուցի

va.

to diminish, to reduce in bulk, to make less, to lessen, to reduce;
to deduct, to abate, to retrench, to abbreviate, to shorten;
to lower, to disparage, to depreciate;
to extenuate, to emaciate, to attenuate;
to eclipse, to throw into the shade;
— զդինս, to lower the price, to cheapen;
— զարժէս, to depreciate, to debase the value.