act of sifting;
temptation.
tocheat;
to falsify, to counterfeit, to forge;
to feign, to simulate;
to corrupt, to adulterate;
to sophisticate;
to dissemble;
— ումեք զմահ, to plotthe death of.
cf. Խարդախութիւն.
to conspire against, to attempt evil, to deceive;
to risk, to be exposed to danger.
to cheat, to overreach, to circumvent, to defraud;
to implicate, to involve, to entangle;
to precipitate;
to deflower, to violate.
to cauterize;
to brand;
to blind with hot irons;
to stigmatize, to afflict, to distress, to cut to the heart.
to shake, to shatter, to demolish, to ruin, to destroy;
to deteriorate, to hurt, to corrupt;
to renew pain or grief;
— զվէրս, to tear open healing wounds;
to irritate, to excite anew.
to fall to ruin or decay, to perish.
cf. Խարխալեմ.
destruction, waste.
to grope along, to feel ones way;
to fumble;
to shake, to rustle.
cf. Խարխալիմ.
cf. Խարխալիմ.
to bray.
paste diamond.
to burn.
to burn, to scorch, to be parched, to wither;
— ի ծարաւոյ, to be parched with thirst;
— գորովով՝ գթով, to burn with love, with tenderness.
cf. Խարշափ.
to rustle.
to boil, to stew;
to scald;
to scorch, to burn.
to be unhappy, unpros-pcrous, extenuated.
to burn.
to be on fire.
cauterization.
to fix, to establish, to found;
— զնաւն, to cast anchor;
— զյոյս իւր յիմն, to fix or anchor ones hopes on.
to be fixed, established, based, founded.
to file.
to become fair or flaxen.
act of filing.
surrounded with darkness, obscure, gloomy, dark.
tortuous & tenebrous.
cf. Խաւարիմ.
cf. Խաւարեցուցանեմ;
cf. Խաւարիմ.
to darken, to spread darkness, to obscure, to dim;
to eclipse;
to extinguish;
to blind;
լուսինն խաւարեցուցանէ զարեգակն, the moon eclipses the sun.
to be darkened, obscured, eclipsed;
to be blinded;
խաւարեցաւ արեգակն ընդ ժամս երիս, the sun remained eclipsed three hours.
darkening, offusca-tion;
tenebrse;
eclipse;
— արեգական՝ լուսնի, solar, lunar -;
— բոլորական, մասնական, մանեկաձեւ, total, partial, annular -.
pleasure, contentment.
to consent to, to agree with, to approve of.
consent, accord, complicity.
cf. Կամակատար.
cf. Կամակատարութիւն.
to commit suicide
contentious, litigious.
ideal, fantastic, chimerical.
voluntary, spontaneous, free;
— եւ ակամայ, willingly or unwillingly, nolens-volens, willing or unwilling.
cf. Կամայ.
voluntary.
cf. Կամայորդոր.
wilful, selfwilled, stubborn.
cf. Յամառութիւն.
cf. Կռամոլ.
plain;
ease;
contentment;
convenience;
easy, convenient;
flat, bare;
ի դիւրի՝ ի դիւրոջ լինել, to live comfortably;
— առնել, to facilitate;
to relieve;
to give convenience;
ըստ անձին or ըստ մտաց —ի, at his ease, as he likes;
ի —ի, ի —ոջ, in a plain.
tremor, trembling, shivering, fear;
զդողի հարկանիմ, to tremble;
ի դողի եւ յերերի կալ, to shake, to stir, to shudder;
ի դողի կացուցանել, to cause to tremble.
trepidation;
start;
shudder, horrour;
convulsive motion;
whim;
shiver, shivering;
ի դողման լինել, կալ, զդողման հարկանիլ, to tremble;
ահիւ եւ դողութեամբ, with fear and trembling;
եմուտ — յոսկերս իմ, (the shudder penetrated to my bones), I trembled with fright, I shuddered with fear;
— կալցի ի քէն զլերինս, at thy presence the mountains will tremble;
— երկրի, earth-quake.
plucked, without feathers, clipped;
— առնեմ, to pluck, to clip, to crop.
oar, scull;
fastening har, tringle;
— ի ժամացուցի, appendix.
if;
that;
whether;
perhaps;
— առնէք զայդ, if you do it;
ոչ գիտեմ — արարից զայդ եթէ ոչ, I do not know whether I shall do it or not;
կարծեմ — եկեսցէ, I think that he will come;
— արասցէ եւ եթէ ոչ, whether he do it or no.
back, shoulders;
back, hind part;
aid, succour, assistance;
բարձրացաւ քան զամենայն ժողովուրդն թիկամբք չափ ի վեր, he was taller than all the people from the shoulders upward, (head and shoulders taller than all the people);
ձեռին ուրուք լինել ի վերայ թիկանց թշնամեաց իւրոց, to place ones hand on the necks of one's enemies;
to put one's enemy under, to subjate;
—նս դարձուցանել, to turn the back, to take to flight, to flee, cf. Արհամարհեմ, cf. Փախչիմ;
—նս տալ արեւելից, to turn to the west;
—նս առնել or —նս օգնականութեան առնել, to form an alliance, to enter into an alliance, to confide in, to recur to, to rely on;
զ—նս հաստ առնել, to strengthen one's self, to be reinforced;
ի —նս հասանել, կալ, իջանել, to fly to the rescue, to send aid or reinforcements, to give a helping hand;
դառնալ ի —նս or ի —նս կոյս, to turn back, to turn one's back, to fly;
ի —նս առաքել, to send back, away;
— նաւին, poop;
ի թիկանց, ի —նս or ի —նս կոյս, զթիկամբք, behind, from behind, backward.
number;
enumeration;
list, order, rank;
quantity;
era, epoch;
number of chapters (in a book);
—ք, arithmetic;
վերացեալ —, abstract number;
—ք or Գիրք Թուոց, Book of Numbers;
ոչ էր or ոչ գոյ նոցա —, բազում էին քան զ—, their multitude was innumerable;
թուով ամք, մարդիկ, few years;
few men, persons;
թուով են առաքինիք, virtuous people are rare;
ի թուոյ փախչել, to be innumerable, numberless;
անցուցանել ընդ —, ի — արկանել or — համարոյ առնել, to number, to count, to calculate;
to range, to set in order;
ի — արկանել զզօրս, — համարոյ առնել զօրաց, to review the troops;
ի — or ընդ — մտանել, ի — անկանել, to be of, or among the number;
կարգել ի — այլոց, to reckon or rank among;
կարգել զոք ի — սրբոց, to canonize, to number among the saints;
ի — ասել, to recite;
ի — գիտեմ, ուսեալ եմ, I know by heart, memory or rote;
— համարուց, — համարոյ ամենայնի, the detail;
the sum total;
cf. Ոսկեթիւ.
number.
twisted;
crooked, oblique;
stunted;
erroneous, mistaken;
perverse, froward;
wrongfully;
awry, obliquely;
crookedly;
— մեկնել, խօսել, to interpret malignantly, to misconstrue, to put an ill construction on;
to preach a perverse doctrine;
— ճանապարհ, unfrequented, winding, tortuous road.
cf. Նամակատուն.
sound, noise, detonation;
sound of bells, gingle, clatter;
crash;
թնդիւն արձակել, to resound, to make a noise;
թնդմամբ հարկանիլ, to be perturbed by the uproar, to be alarmed or frightened;
— սրտի, palpitation, throbbing of the heart;
թնդիւն երակի, throbbing, beating, pulsation;
զննել զթնդիւննս երակի, to feel the pulse;
թնդիւն, կայթիւն ձեռաց, clapping;
թնդիւն, դոփիւն ոտից, tramp, trampling;
թնդիւն ժամացուցի, tick, tick-tack;
թնդիւն, գանգիւն զանգակաց, peal;
թնդիւն, բաղխիւն դրան, slam, bang;
թնդիւն, շաչիւն կառաց, rattling;
թնդիւն, թմբիւն, գոռոչ որոտման, peal of thunder, thundering noise, rumbling, roll;
թնդիւն, դափիւն թմբկի, roll;
թնդիւն, շառաչիւն զինուց, clash, clang;
թնդիւն, բոմբիւն հրետից, boom;
թնդիւն, շկահիւն գնդակաց (հրազինուց), whiz.
astonishment, surprise, amazement, stupor;
dulness, heaviness, stupidity;
lethargy;
յ— կործանել, to be hebetate;
cf. Ապշեցուցանեմ;
յ— կործանիլ, ընկղմիլ, cf. Ապշիմ.
stupid, dull, heavy, foolish, silly;
astonished, surprised, amazed;
յ— կրթել, հարկանել, արկանել, դարձուցանել, to strike with astonishment, to surprise, to amaze, cf. Ապշեցուցանեմ;
յ— կրթիլ, հարկանիլ, դառնալ, լինել, to be struck with astonishment, to be surprised, amazed, to wonder, cf. Ապշիմ.
slap, box, tap;
— ածել՝ հանել՝ մատուցանել, to slap, cf. Ապտակեմ;
— առնուլ՝ ըմպել՝ ուտօլ, to receive a box on the ear.
right;
right hand;
ընդ աջմէ, to the right;
աջոյ ձեռամբ յաջողակ, right-handed;
յաջմէ եւ յահեկէ՝ յաջուց եւ յահեկաց, to the right and left, on each side;
— թեւ բանակի, right wing of an army;
— հաւանութեան տալ՝ կարկարել ումեք, to offer one's hand, to consent;
յ— եւ յահեակ, right or wrong.
cf. Աջակողմն.
cf. Աջակողմեան.
at;
near;
among;
in comparison of;
with regard to;
relatively to;
during, in, under;
against;
with;
towards;
next to;
by;
for;
on;
in presence of, before;
առ իս է յամենայն ժամ, he is always near me;
արգարացուսջիք զնա առ հօր իւրում, make excuses for him to his father;
աղէտք քո ոչինչ են առ իմովս, your misfortune is nothing in comparison of mine;
գնաց առ դուքսն, he is gone to the duke;
առ Հայս եւ առ Յոյնս, among the Armenians and Greeks;
ոչ է նոյնպէս առ Անգղիացիս, it is not even among the English;
սակաւ ինչ է այդ առ պարտեօքս՝ զոր ունիմ առ քեզ, it is little in comparison of what I owe you;
յարդոյ՝ մեծարու է առ ամենեսին, he is respected by all men;
կայթել or խայտալ առ խնդութեան, to leap for joy;
պարտ է լինել ազնուաբարոյ առ անձն եւ առ այլս, it is right to respect one's self as well as others;
առ բարեկամս ունիմ զնա, I keep him for my friend;
նստել, բազմել առ ումեմն or առ ումեք, to sit down near any one;
առ թագաւորութեամբ, under the reign of Tiridates;
առ ի տեսանել զնա, to see him;
առ արտաքս, on the outside;
առ երի, near, towards;
առ երկրաւ, on the ground;
առ այր, to each person, a piece;
առ չարութեան, for malice, through malice;
առ ահի, երկիւղի, for or through fear;
առ նովին ժամանակաւ, at that time, then.
curtain, veil, net;
pretext;
nuptial couch;
gynaeceum;
bed-curtain;
pavilion, sail of a ship;
մտնկունք —ի, young persons that accompany the bridegroom, paranymphs;
— պարզել՝ վերացուցանել, to sail;
իջուցանել զ—, to strike sail.
mysterious;
— հրաման, վարդապետութիւնք հաւատոյ, eminent, sublime, mysterious dogma.
without, except, save;
— իմ, without me.
front, head;
arm, division, branch;
—ք գետոյ, arm of a river;
յ—ոյ or յ—ոյ կողմանէ, before, in front, at the head of;
զ—ս ունել, առնուլ, to obviate, to be beforehand, to prevent, cf. Սկսանել;
— նաւու, head, prow, how of a ship;
— զօրաց, division of forces;
ընդ առաջ գնալ ելանել, to go to meet.
before, in presence of, in front of, opposite;
forward;
— իմ, before me, in my presence;
գնալ —, to go before, to precede;
— առնել, դնել, արկանել, to propose, to assert, to project, to offer, to represent, to produce to decree, to exhibit, cf. Յառաջարկել, cf. Յառաջադրել, cf. Առարկանել, cf. Մատուցանել;
to explain, to declare;
— կալ, to present one's self, to appear, to resist, to oppose, cf. Դիմադրել, cf. Տոկալ;
— կայ,
որ —ս կայ խրատ, the present maxim;
կամքն — կան ինձ, I have the will before me;
ինձ չարն — կայ, the ill is near me;
զոր ասել կայ մեզ —, what we have to say;
ամենեցուն մեզ յանդիման լինել կայ —, it is necessary for us all to appear before.
present;
near, close;
assistant;
— տարի, the current year;
— ամիս, present month;
յ— շաբաթու, in the next week;
— լինել, to be present, to interpose;
յերեսուն — ամսեան, the thirtieth inst.;
յ—սն for the future, henceforth.
first;
prior, antecedent;
ancient, primitive, chief;
previous, original;
precocious;
in the first place;
—ք, ancestors, predecessors, the ancients;
cf. Նախնիք;
յառաջնմէ, յառանջնում, before, at first.
forward, before;
— կողմանէ, in front of, in presence of;
յառաջոյ քան, before.
cf. Բազմագութ.
redundant, superfluous, excessive;
trascendent;
more, rather;
too much;
— եւս, more, over and above, besides, so much, the more, cf. Աւելի, cf. Առաւելապէս, cf. Առաւելագոյնս, cf. Մանաւանդ;
— քան, more than;
— քան զ—, —ագոյն, more and more, too much;
— եմ, լինիմ, գատնիմ, cf. Առաւելում.
morning;
ածջոյն —, forenoon;
ընդ —ն, ընդ —ս, the —, cf. Առաւօտու;
ընդ —ս ընդ —ս, every -;
յառնել ընդ —ն, վաղքաջ ընդ —ն, — առնել, to rise early or betimes;
յ—է մինչեւ ցերեկոյ, from till evening.
morning, early;
— ժամերգութիւն, matins.
who does or lives after the manner of the apostles;
— մատեան, the Acts of the Apostles.
rape, abduction;
— առնել, cf. Առեւանգեմ.
near, next, close, contiguous, nigh, beside;
նստել — ումեք, to sit near some one;
դիտել —, to observe closely;
— ինձ, near me;
կալ 'ի սպասու — ումեք, to serve some one;
գայ —, he comes near;
տուն նորա է — իմումս, his house is close to mine;
լինել —, to be near or close;
բնակէ նա — այն ինչ պալատի, he lodges quite close to such a palace;
— կալ, to attend, to be present, to wait;
— դնել, to put, to place near, to join.
to;
from;
for;
by;
towards, with respect to;
in order to;
— նոսա, to them;
— մէնջ, from us;
— սրբել, in order to purify;
— յիշատակ, for the memory, for the remembrance;
— չգոյէ, not having, because he had not;
— մահ վիրաւորեալ, wounded to death or mortally wounded;
— մահ մեղանչել, to commit a deadly sin;
— հօրէ, from the father;
paternal;
— չգիտելոյ, ignorantly;
— զարգ, ornamental, by way of ornament.
how ? why ? for what cause ? — իցէ ինձ, no matter to me! what does it matter to me ? — իցեն այն ամենայն, of what use is all that ?
lion;
մատակ —, lionesss;
կորիւն առիւծու, lion's whelp, young lion;
մռնչիւն՝ մռնչել, roaring, to roar.
prompt, ready;
imminent, threatening;
evident, clear, manifest;
promptly, quickly;
— դրամ, ready money, cash.
manly, masculine;
— անդամք, genitals.
virile;
— անդամք, genitals, cf. Արութիւն, cf. Պոչ.
at home, at one's house;
domestic, belonging to the house;
familiar;
— ուսուցանել, to teach at home;
— անկարգութիւնք, family discords;
— պատերազմ, civil war;
— ճաշել, to dine at home;
— իրք, domestic affairs;
— հանդերձ, house dress;
morning-gown.
needle;
ծակ ասղան, eye of a -;
մագնիսեալ —, magnetic;
անցուցանել դերձան ընդ ծակ ասղան, to thread a -.
career, course, horse-race;
furlong;
field, place, area, arena;
— ըմբշամարտութիւն, wrestling place;
դիմել, իջանել, խոյանալ, ելանել յ—, to throw self, to brave, to descend, to fling, to rush, to hurl in the arena.
wandering, vagrant, vagabond;
— շրջիլ, cf. Աստանդիմ.
hence, thence;
here;
this, present;
գնասցուք —, come let us go hence;
— սկսանի թագաւորութիւնն Արշակայ, here begins the reign of Arsaces;
— առ յապայ, henceforward;
ի մարդոյ —, from this man;
ի տանէ —, from this house;
— կեանք, this life, the present life;
— եւ անտի, here and there, on each side.
present life, world, temporal things;
youth, young people, yonng folks;
vigour, force, freshness;
firm, sure;
vehement, impetuous, strong;
յ—ս մանկութեան, in the flower of age;
յ—ս երիտասարդութեան, in all the vigour of youth.
heel;
back, hind part;
ընդ — դառնալ, դարձ ընդ — առնել, to fall or go retreat back, to recede, to go backwards, to retreat;
յետս ընդ — դառնալ, to turn back, to retrace one's steps;
cf. Կորանամ.
younger;
— յոյժ քան զժամանակս նորա, much prior to his time.
cf. Մենաստան.
participating, partaking, having part or share in;
party, companion, associate;
partaker, partner, consort;
cf. Կցուրդ;
կենաց —, living together;
consort, husband, wife;
կարեաց —, compassionate;
assisting, helping, relieving;
արեան —, consanguineous, related;
— չարեաց, accomplice, accessory;
— առնել, to impart, to acquaint with, to inform, to oommunicate;
— լինել, cf. Կցորդիմ.