Your research : 15 Results for է

Entries' title containing է : 3402 Results

Հանդէս, դիսի, սաց

s.

feast, public rejoicing;
procession, solemnity, religious ceremony;
pomp, show, display, gala, exhibition, parade, state;
scene, spectacle, show;
arena;
proof, argument, demonstration;
declaration, witness, testimony, evidence;
trial, experience, essay;
exercise, practice;
audit, examination, inspection, investigation;
deed, fact, act;
effects;
fight, assault, combat;
care, diligence;
bravery, great deeds;
account;
review (journal);

adv.

—դիսիւ, pompously, solemnly;
համաշխարհական —, exhibition;
— թաղման, burial, funeral obsequies;
— զօրաց, review, muster;
— յաղթանակի, triumphal rejoicings;
— թատրոնական, theatre, spectacle, play;
— առաքինութեան, brilliant action;
— լաւութեանց, shining qualities;
ի — մարտից, among combats;
— առնել, to pass in review, to make a diligent investigation, to examine;
to make a show or display of, to show off, to display, to expose to view, to put or set forth;
to turn to account, to improve;
to exercise, to practise;
— առնել զօրաց, ի —դիսի անցուցանել զզօրս, to review, to muster, to pass in review;
— համարոյ առնել, to examine, to register, to make a numbering or enumeration of;
— առնել քաջութեան, to prove, to signalize one's valour, to signalize oneself by prowess, gallantry, bravery;
— առնել զօրութեան, to use or exert one's power;
— առնել պերճութեան, գիտութեան, to make a show of one's science;
— առնել ի մաստութեան իւրոյ, to display one's wisdom;
— առնել հանճարոյ, to heighten, to set off, to enhance, to give zest to one's parts or talent, to show one's wit, to play the sprightly, ingenious or witty;
ի — ածել, to exhibit, to expose to view, to display, to show off;
to represent, to play, to act;
ի — անցանել, to compete, to rival, to vie with;
to appear;
ի — մտանել, to enter the lists;
to be ranked among;
ի — մատուցանել, to put to the trial, to the test, to prove;
զ— առնուլ, to examine, to prove, to know by experience.


Հանդիսապէս

adv.

in a procession, with pomp, gloriously.


Հանդիսասէր

adj.

fond of pomp, solemnity, display;
fond of shows, plays, public spectacles.


Հանրագէտ

cf. Հանրագիտական.


Հանրահաշուօրէն

adv.

algebraically.


Համարձակապէս

adv.

cf. Համարձակ.


Համբուրասէր

adj.

fond of kissing;

s.

kisser;

fig.

fond of peace, pacific.


Համէութիւն, ութեան

s.

cf. Համաբնութիւն.


Համօրէն

adj.

whole, total, entire, universal;

adv.

all, entirely, totally, wholly;
ընդ — աշխարհ, throughout the world;
— կալ ի վերայ, understand perfectly, to know to the bottom, to penetrate deeply, to pierce to the inmost parts.


Հայագէտ

s.

armenist.


Հայասէր

adj.

fond of Armenians, philarmene.


Հայերէն

adj.

Armenian;

adv.

in Armenian;
— գիր, Armenian writing;
— տառիւք, in Armenian letters or characters;
— լեզու, դպրութիւն, the Armenian language, literature;
ուսնանել զ—, to learn, to study -;
— թարգմանել, to translate into -;
— գիտ՞էք, խօսի՞ք, do you know Armenian ? do you speak Armenian ?.


Հայերէնագէտ

s.

armenist.


Հայերէնախօս, ից

adj.

speaking Armenian.


Հայկաշէն

adj.

built by Haig.


Հայրասէր

adj.

loving one's father.


Հայրենասէր, սիրաց

adj.

fond of one' country, patriotic;

s.

patriot;
ճշմարիտ, անձնանուէր —, a genuine, devoted patriot.


Հայրենավրէժ

s.

avenger of one's father or country.


Հարսնաւէր

s.

bridesmaid;
paranymph.


Հարցասէր

adj.

asking, questioning or seeking after, eager to learn, desirous of information;
inquisitive.


Հացաւէտ

adj.

producing corn in abundance.


Հացերէց, րիցու

s.

president of the wedding banquet;
bridesman, paranymph.


Հաւադէտ, դիտաց

s.

augur, diviner by augury;
— լինել, to augur, to divine by -.


Հաւասարապէս

adv.

equally.


Հաւասարասէր

adj.

just, equitable.


Հաւաստապէս

adv.

cf. Հաւաստեաւ.


Կոճէք

s.

halter.


Կոճկէն

cf. Կոճկենիկ.


Կոճղէզ

s.

bulb, bulbous root.


Ճահողապէս

adv.

cf. Ի ճահ.


Ճաճանչաւէտ

adj.

cf. Ճաճանչաւոր.


Ճանճկէն

cf. Ճանճաճերմակ.


Ճառագայթաւէտ

adj.

cf. Ճառագայթափայլ.


Ճարտարագէտ

adj.

very skilful, very clever;
good connoisseur;
engineer.


Ճարտարադէտ

adj.

very attentive, examining or exploring diligently.


Ճարտարապէս

adv.

cleverly, skilfully, dexterously.


Ճգնասէր

adj.

inclined to an austere life.


Ճերմակեղէն

s.

linen.


Ճղճղկէն

adj.

branched, forked, bushy.


Ճշմարտապէս

adv.

cf. Ճշմարտիւ.


Ճշմարտասէր

adj.

truthful, sincere, upright.


Հաւատարմապէս

adv.

cf. Հաւատարմաբար.


Հեգեմոնիդէս

s.

chief, governor, leader.


Հեգնօրէն

adv.

ironically, gibingly.


Հեթանոսօրէն

adv.

heathenishly;

adj.

pagan.


Հելլենագէտ

s.

hellenist.


Հելլենասէր

adj.

philhellene.


Հեշտասէր

adj.

voluptuous, libidinous, sensual, lewd.


Հեռադէտ, դիտաց

s.

theodolite.


Հեռակէտ, կետի

fig. s.

highest pitch, tip-top;
— երկրի, apogee;
— արեգական, aphelion, aphelium.


Definitions containing the research է : 1148 Results

Շիկն, շիկնոտ

adj.

bashful, sheepish;
cf. Շէկ.


Շինուած, ոց

s.

building, edifice, fabric;

fig.

edification;
— մարդկեղէն, human work.


Շլացուցանեմ, ուցի

va.

to blind;
to blunt;

fig.

to dim, to dull, to deaden;
— զաչս, to dazzle the eyes;
բարեբաղդութիւն —նէ զմեծատունս, prosperity spoils the rich.


Շկահեմ, եցի

vn.

to whizz, to hiss, to whistle;
to sound loud and shrill, to rush, whiz or whir through the air;
սուսերք չկահէին ընդ իրեարս շեշտակի, the swords crossed.


Շնորհիմ

vn.

to be granted, accorded;
ի բարութենէ իմմէ շնորհին կեանք ձեր, you owe your life to my forbearance.


Շնչեմ, եցի

va.

to breathe, to respire, to puff;
to blow;
to inspire;

vn.

to exhale, to emit;
— զօդ, to breathe, to take breath, to respire;
զհուր —, to send forth or emit fire, to break into a volcanic eruption;
— չարախօսութիւն, to whisper in the ears, to accuse in secret;
շնչեսցեն հողմք, let the winds blow;
let the storm rage;
շնչէ հողմն ուժգին, the wind blows hard;
շնչեաց հողմն աջողակ, a fair or favourable wind arose.


Շուն, շանց

s.

dog;

fig.

adulterer or adulteress;

ast.

Canis Major;
cf. Շնիկ;
մատակ —, bitch;
— անպիտան, cur;
— որսորդ, hound, terrier, ranger;
որսական — ոտնակառոյց, setter, pointer, setting-dog;
— մազեղ, գանգրամազ or լուղակ, water-dog;
— մեծականջ, long-eared dog;
— տնպահ, house-dog;
— պահապան, watch-dog;
պահապան — հովուաց, mastiff dog;
ցլամարտ —, bull-dog;
շան լակոտիկ, fisting cur;
— մատնիչ, խեռ, խածանող, կատաղի, a treacherous, snarling, biting, mad dog;
խշտի or խղիկ շան, dog-hole, dog-kennel;
կերակուր շան, dog's-meat, dog-porridge;
ոջիլ շան, dog-louse;
վազք շան, dog-trot;
ցնկնիլ շան, to whelp, to litter, to bring forth;
տալ կամ արկանել շանց, to give or to send to the dogs;
կերակուր լինել շանց, to go to the dogs;
— հաջէ, ոռնայ, կաղկանձէ, ղօղանջէ, կռնչէ or մռմռայ, the dog barks, howls, whines, yelps, growls;
խոնջեալ իբրեւ զ—, dog-weary, tired as a dog;
— հաջան՝ չէ խածան, a barking dog seldom bites.


Շունչ, շնչոյ

s.

breath, puff;
wind, breeze;
respiration;
spirit, soul, life;

adv.

միով շնչով, unanimously, with one accord;
— կլանել, առնուլ, to breathe, to take breath, to recover one's breath, to respire, cf. Ոգի առնուլ;
to repose, to rest, to take a little breath or respite;
— առնուլ լիաբերան, to breathe freely;
to draw a long breath;
հատանիլ շնչոյ, to lose breath;
ի վախճանին հասանել, to be near to one's last breath;
ի մի — կլանել, to swallow in one gulp, at a draught;
ամենայն — կենդանի, all that has life;
every living soul;
ց— վախճանին, to one's last gasp;
մինչեւ ի վերջին —ն, to the last moment;
ի յետին —ն հասեալ է, he is at his last breath, in the pangs of death;
ցյետին — կենաց իմոց, to the last moment of my life;
— վախճանին չեւ էր հասեալ, he had not yet yielded his last breath;
ընդ վախճանել շնչոյն, while expiring;
ի — հողմոյ գեղածփեալ, at the mercy of the winds;
cf. Ընդ աղօտ;
cf. Ժահահոտ.


Շրջազգեստ, ուց

s.

gown, dress;
կէս —, petticoat;
ներքին —, — under-petticoat.


Շօշափումն, ման

s.

touch, feeling, taction, handling, contact, grazing;
կէտ շօշափման, point of contact.


Ո՜, ո՜ ո՜

int.

o ! oh ! ah !
ո՜ ո՜ փախերուք, hollo there! run away! save yourselves! out of the way!
ո՜ մեծի մարդասիրութեանն աստուծոյ, oh the great mercy of God !
ո՜ զարմանալի իրս, what wandrous thing is this !
ո՛ այրն այն յիմարեալ է, look, that man has gone mad;
ո՜ ստութեանդ, ah ! what a surprising falsehood, imposture is yours !


Ո, ոյր, ում, ոյք, ոյց

pron.

who, which;
ո՞, ո՞ ոք, who ?
ո՞ ի ձէնջ իշխեսցէ առնել զայդ, who among you dare do that ?
ո՞ ոք ի մարդկանէ, who is he that ?
գիտեմ ո՛ է դա, I know who he is;
ո՞ ոք եւ իցէ, whoever he may be;
ո՞յր է մատեանս, whose book is this ?
զո՞ խնդրէք, whom do you seek ?
ո՞յր ես, who are you for ? ո՞ւմ ասացեր, to whom have you spoken ?
ո՞ գիտէ, who knows ?
ո՞յք ոմանք իցեն, who are they who ?
ո՞ւմ ի կապելոց, to which of the prisoners ?
յո՞ւմ անձին, on which person ?
ո՞յք եմք, who are we ?
յո՞ երթաս, where ? where are you going ?.


Ոգի, ոգւոյ

s.

spirit;
spirit, soul, ghost;
breath, respiration;
spirit, meaning, sense;
genius;
manes, shades, ghost, hobgoblin;
life;
heart;
soul, energy, courage;
puff, air, wind;
— գինւոյ, spirit of wine, alcohol;
cf. Հոգի;
— բանական, intelligence, reason;
—ք խաւարի, the spirits of darkness;
— կենդանութեան, spirit of life;
կենդանական —ք, animal spirits;
— նախանձու, the spirit of jealousy;
ոգւով չափ, with all one's soul, heartily, willingly;
— առնուլ, կլանել, to breathe, to take breath, to breathe freely, to respire, to rest, to take repose, to revive, to acquire new strength or vigor, cf. Հանգչիմ, cf. Շունչ կլանել;
յ—ս ապաստան լինել, to be extremely downcast, depressed, prostrated, to be tormented;
cf. Ապաստան;
յ—ս ապաստան առնել, to reduce to the last extremity;
to exhaust, to harass, to vex;
յոգւոցն (պարզել) ապաստան լինել, to be at the last extremity, near the last breath, to be dying, cf. Հատկլիմ;
թափել զ— ուրուք, to keep in suspense;
հարկանել զոք յ—, to sting, to gall to the quick;
to deprive of life, to kill;
դնել զ— ի ձեռն or ի բռին, զ— ի բռին ունել, to endanger oneself, to risk, brave or face death, to risk, expose or hazard one's life, to lavish or to be prodigal of life;
յոգւոց ելանել, to sigh, to heave sighs;
to groan, cf. Հեծեմ, cf. Հեծեծեմ, cf. Հառաչեմ;
ոգւով չափ սիրել, to love to distraction;
խռովիլ յ— իւր, to be disconcerted, perturbed or disturbed;
գիտել յ— իւր, to know within oneself;
արձակել, հանել, փչել զ—, to yield or give up the ghost, to breathe one's last, to expire;
յոգւոցն ցամաքել, to die;
տալ — կամ շունչ ի վէմս կճեայս, to give spirit or life to marble;
ոգւով երգել, to sing with great expression;
եւ դարձաւ — իւր առ ինքն, his spirits returned, his strength revived;
հաստատեցաւ — նորա, he regained strength or vigor;
քաղէին —ք նորա, he fainted or swooned;
գուն գործեալ ոգւովք չափ, risking his life;
—ն էր դաւոյն, he was the soul of the conspiracy;
յ— խաղալ, to play at dice.


Ոհ

int.

alas ! oh ! ah ! o !
վայեաց եւ ասէ, ո՜հ տէր, he cried out and said, oh! my Lord !
ո՜հ ինձ տէր, ah ! oh ! alas, oh dear ! woe is me !
ո՜հ անմտութեանն, ո՜հ կուրութեանն, oh what folly ! oh what blindness !
ո՜հ եւ աւաղ աւուրն այնորիկ, oh dreadful day !
ո՜հ հովիւք, woe to the shepherds !
ո՜հ մոլորութիւն, ո՜հ յիմարութիւն, oh what a mistake ! what nonsense !
ո՜հ թէ, would to God !
ո՜հ ո՜հ, ha ! ha !
ո՜հ, ո՜հ օր, woe, woe to the day !.


Ուստեք

adv.

from some place;
— —, from several places, in all directions;
ամենայն —, on all sides;
from all quarters;
այլ —, այլուստ —, from another side, elsewhere, in or from another part;
բազում —, յոլով —, from many places;
often, in many ways;
ոչ —, ոչ — այլ —, from no other place, from no other part;
երկիւղ եւ ոչ —, no fear;
ոչ — է իշխանութիւն, եթէ ոչ յաստուծոյ, there is no power but from God;
ոչ գոյր — նմա պատերազմ, no war was undertaken in his time.


Ուստի

adv.

whence, of which, of what;

adv.

whence ? from where ? from what place ? from whom ? from what ?

conj.

so, for that reason, on that account;
well, then, consequently, in consequence;
— ճանաչես զիս, how comes it that you know me ?
— գաս, whence comest thou ?
— ես, whence are you ?
է ինձ այս զի, how is it that it happens to me ? how is it that ?
— եւ, — եւ իցէ, from any place whatever, where you like.


Ուր

adv.

where, whither;

conj.

while;
when, on;

adv.

where ? in what place ?
— զի, whereas;
— ուրեմն, hardly, scarcely;
at last, finally;
— ուրեք, where, in whatever place, wherever;
— եւ, — եւ իցէ, wherever, wheresoever, any where, no matter where;
— եւ իցեն, wheresoever they may be, wherever they are;
— եմ, — իցեմ ես, where am I ?
է նա, where is he ?
— գնաց, where is he gone ?
— եւ ուստի՞ եկն, how and whence came he ?.


Ուրեմն

conj.

then, consequently;

adv.

some where, in some place;

prep.

about, near;

adj.

some, certain;
աստ —, here;
անագան —, too late, in the end, at last, after much time, finally;
վաղ —, already, before;
վերագոյն —, above;
before;
զքառասնամենիւք — էր, he was about forty years old.


Ուրեք

adv.

somewhere, in some place;

adj.

one, some, certain;

s.

some place;
ոչ —, no where;
թէ — գայցէ ի տուն, if he ever returns home;
ի քաղաքի —, in a city;
ի տեղւոջ —, in a place;
ամենայն —, every where;
— —, in some places;
— —, է —, sometimes;
բազում —, in many places.


Ոք, ուրուք, ումեք, ոմանք, ոմանց

s.

some one, some body, any one;

adj.

some, one, certain;
այր ոք, a man;
կին ոք, a woman;
ամենայն ոք, every one, every body;
իւրաքանչիւր ոք, each one, any one;
որ ոք, who, whoever, he that;
ո՞ոք, ո՞վ ոք, who ?
եթէ կայցէ՞ ոք այնչափ յանդուգն, is there any one bold enough ?
ոչ ոք, մի ոք, no one, no body, none;
ոչ սիրեմ ոք յարանցդ յայդցանէ, I love none of these men;
երթիջիր առ այր ոք, address yourself to some one else.


Չ

adv.

no, not;
չէր, it was not;
չասեմ, I do not say;
չգիտել, to ignore, not to know;
չեմ հմուտ, I am ignorant;
չասաց ինչ, he said nothing;
չիք ինչ հնար, it is impossible, it cannot be.


Չամչեայ, չէից

s.

plum-cake;

adj.

cf. Չամչեղէն.


*Չայ

cf. Թէյ.


*Չայնիկ

cf. Թէյական.


Չար, աց

adj.

bad, wicked;
hurtful, sinister, dangerous;
mischievous, malicious, spiteful, flagitious, iniquitous;

s.

evil, malice, wickedness, iniquity, perversity, impiety;
trouble, affliction, disaster, misfortune;

adv.

—, —աւ, —իւ, —եաւ or —ով, ill, badly, wickedly;
ferociously, ruthlessly, without pity;
—, —ն, այս —, demon, evil spirit;
մահ —, plague, pest, pestilence;
օր —, unlucky day;
ժամանակ —, calamitous times;
— ծառ, worthless tree;
— ջուր, unwholesome, polluted, very bad water;
— ամօթ, bashfulness, sheepishness;
—, —իս առնել, գործել, to harm, to hurt or wrong any one;
—աւ կորուսանել, to destroy cruelly, without pity or remorse;
զ—սն —աւ կորուսցէ, he will miserably destroy the wicked men;
արար — առաջի տեառն, he did evil in the sight of the Lord;
եւ որ — քան զամենայն է, այլ որ — եւսն է, the most disagreeable that can be, the worst, the worst is that, that is worse;
զի մի — եւս ինչ լինիցի քեզ, for fear lest something worse should happen.


Չարագոյն

adj.

very bad, worse;
more wicked;
of a bad colour;

adv.

cf. Չարաչար;
եւ որ —ն էր, and that which was most deplorable.


Չարախօսութիւն, ութեան

s.

slander, detraction, defamation, calumny, false accusation, aspersion;
tittle-tattle, gossiping;
— մատուցանել զումեքէ, to accuse a person.


Չարապատկեր

cf. Չարադէմ.


Չարիք, րեաց

s.

ill, misfortunes, adversity, disaster, calamity, misery, tribulation, disgrace;
evil deeds, malice, iniquity, rascality;
ill-usage, violence;
— ախտից, the effects of the passions;

adv.

չարեօք, badly;
wickedly;
mischievously;
spitefully;
չարիս գործել, to do evil, ill or wrong, to injure, to harm;
— խօսել զումեքէ, to speak ill of, to slander;
cf. Չարախօսեմ;
չարեաց ի չարիս վերանալ, դիմել, to rush from bad to worse, to grow or get worse and worse;
զփոքրագոյնն ընտրեա ի չարիս, of two evils choose the less.


Չափ, ուց, ոց

s.

measure;
that by which any thing is measured;
extent, dimension, measurement;
quantity, dose;
measure, bounds, compass;
mediocrity;
moderation;
rule, proportion, measure;
reach, value, capacity;
boundary, limits, end;

mus.

measure, time;
cadence, metre, foot, measure, rhythm;
age of discretion, manhood;

adj.

measured, regular, moderate;
middle, moderate;

prep.

even, to, about, as, by, with;
— ինչ, some, a little;
—ով, with measure or moderation, moderately;
in verse;
—ով բան, բանք —աւ, verse, poetry;
— հասակաւ, middle-sized;
ի — հասեալ, of age, grown up, formed;
ըստ —ու, in proportion;
ձեօք —, as much as you;
արեամբ —, to blood-shed;
ի — հասանել, to arrive at or to be in the flower of manhood;
to become of age, to be grown up, adult, marriageable;
ի — աւուրց հասանել, to be getting old;
ի —ու ունել զանձն, գիտել զ— անձին, to conduct oneself with moderation, to restrain, to regulate oneself, to be master of oneself;
ի —ու ունել, to confine within due limits, to limit, to keep within bounds, to restrain, to repress;
զ— առնուլ, to measure, to prove, to weigh;
to try, to feel;
զամենայն ինչ առնել —ով եւ կշռով, to do all by weight and measure;
անդր քան զ— անցուցանել, անցանել ըստ —, to go rather too far, beyond bounds, to outstrip, to carry to excess;
— դնել, — եւ սահման դնել, to place limits to, to moderate, to restrain;
կալ ի —ու, to restrain oneself;
to keep one's temper;
ծախս առնել ըստ —ու եկամտիցն, to spend in proportion to one's income;
չկալ ի —ու, to make a bad use of, to misuse;
առնուլ զ— հանդերձի, to take the measure for a coat;
ճանաչել զ— անձին, to know one's ability;
զառն — ոչ գիտել, to know not a man;
not to know mankind, to be ignorant of human nature;
ուխտել երդմամբ —, to confirm on oath;
բրել զտեղին իբրեւ առն —, to dig a hole to a man's depth, to excavate the earth to the depth of a man's height;
ունի սա — ժամանակի առաւել քան զինն հարիւր ամաց, it has lasted for more then nine hundred years;
ունի — ժամանակի հարիւր ամաց, it is a period of a hundred years, it is a century;
հինգ հարիւրով —, about five hundred;
cf. Հինգ;
միտք նորա —ով, person of shallow intellect or weak mind;
առաւել քան զ—ն, very much, immeasurably, exceedingly, extremely, excessively;
միջովք — եւ բարձիւք —, from the loins to the thighs;
զհասարակ — գիշերաւ, about midnight;
գալով — բանին քոյոյ, when your word shall be proved true;
լրացեալ է —ն, the measure is heaped up;

fig.

the cup is full.


Չգոյ, ից

s.

nothing, not any thing, nought;
առ ի —է, for want of;
ի —է ի գոյ ածել, ի —ից հաստել, to create out of nothing.


Չիք

vd.

there is not, there does not exist;

s.

nothing, nothingness;
nullity;
չիք ոք բարի բայց մի աստուած, no one is good save God only;
զբաբելոն իմ չիք տեսեալ, I have not seen Babylon;
չիք ոք չիք ուրեք, there is no one;
չիք որ գիտիցէ զայդ, nobody knows that;
չիք ոք որ եղծանել կարէ, no one can destroy it;
չիք ինչ, there is nothing;
չիք եւ չիք, indeed it is not;
առ չքի, for want of;
ի չիք դարձուցանել, to reduce to nothing, to annihilate;
չիք լինել, չիք յաչաց լինել, to come to nothing, to be annihilated, dissipated, to disappear, to vanish;
— լուսնի, wane.


Չհաւատալի

adj.

incredible, beyond all belief;
— թուէր, it seemed incredible, it would be difficult to believe it.


Չնչինք

s.

thing of nought, trifles, bagatelle;
լաւ է ասել ինչ չնչին, քան թէ չասել բնաւին, better talk about trifles than remain silent.


Մծղնագործութիւն, ութեան

s.

cf. Մծղնէութիւն.


Մղեմ, եցի

va.

to push, to give a push to, to thrust, to push forward;
արտաքս —, to unload, to discharge, to empty, to cast forth;
— զմիմեանս, to press or crowd on one another;
— զպատերազմ, զճակատ, to fight, to make or wage war, to give battle to;
— զախոյեան, to win, to conquer, to subdue, to depress, to prostrate;
զհոգաւոր կռիւն —, to fight against temptation;
ընդդէմ իրերաց զբարկութիւնն մղել, to be exasperated one against another;
— զանասուն, to train to labour, to break in or teach animals to work;
cf. Ճաշ.


Մնչեմ, եցի

vn.

to coo;
to wail, to groan, to cray;
մնչէ աղաւնի, the dove coos;

fig.

to sigh after, to long or burn for, to covet eagerly.


Մոլիմ, եցայ

vn.

to lose one's senses, to go mad;
to be in a passion, enraged;
to be extravagantly fond of, to fall violently in love with, to be passionately in love;
— զհետ, to bend one's whole soul to, to apply oneself entirely to, to dote upon, to be destracted with;
մոլիս, պաւ՛ղէ, Paul, thou art beside thyself.


Մոլորումն, ման

s.

cf. Մոլորութիւն;
դառնալ ի մոլորմանէ, to be convinced of one's error, to correct one's mistake.


Մոյթ, մութից

s.

stay, support, prop, jamb, pillar, pilaster, stanchion, buttress;
— դնել, to prop, to support, to shore up;

mus.

— լարակալ, cf. Էշ.


Մոցեմ, եցի

va.

to remove, to put or set aside, to separate;
— ի կաթին սովորութենէ, to wean.


Մուկն, մկան, մկունք, մկանց

s.

mouse;

pl.

mice;
cf. Դնդեր;
ազգ մկանց, the micy tribe;
— մեծ, rat;
— վայրի, wood-mouse;
— դաշտի, field-rat;
— ջրային, craber, water-rat;
— ալպեան, marmot;
— լերանց, mountain-rat;
փարաւոնի, ichneumon, cf. Հետահան, cf. Հիլոս;
գեղացի եւ քաղաքացի —, the country mouse and the city mouse;
ծակ, բոյն, աղբ, ականատ մկանց, mouse-hole;
rat's nest;
mouse-dung;
mouse-trap;
որսորդ մկանց, rat-catcher, mouse-hunter;
(կատու) mouser;
որսորդութիւն մկանց, mouse-hunt;
— որսալ, to mouse, to catch a mouse;
— չչէ, the mouse squeaks.


Մուշկ, մշկոյ

s.

musk;
— երէ, moschifer.


Մուտ, մտի, մուտք, մտից

s.

entrance, entry, coming or going in, introduction, access, approach, admission;
gate, street-door, portal;
porch, atrium, vestibule;
income, revenue, rent;
carnal knowledge;
cf. Կանացի;
—ք արեւու, sun-set, setting, going down;
the setting sun, the west;
—ք արեւային, heliacal sun-set;

ast.

—ք աստեղ, immersion;
յելից մինչեւ ց-ս արեւու, from sun-rise to sun-set;
— եւ ել or ել եւ —, income and expenses;
— եւ ել նաւաց, arrival and departure of ships;
—ք եւ ելք, entering and leaving;
comers and goers;
— ամսոյ, first day of the month;

adv.

ի մտից արեւու, towards or near evening;
ի —ս լինել or դառնալ արեւու, to disappear, to set;
— առնել, to make one's entry, to enter to go in;
— or —ս գտանել, to be admitted, to have access, to be received;
— եւ ել առնել, to come in and go out;
իմանալ զ—եւ զել ուրուք, to know all a person's goings out and comings in, all his designs and actions;
ժամս որոշել ել եւ մտից, to fix the times of audience;
համարձակ — շնորհել առ ինքն, to give free access to him;
ոչ գիտեմ զել եւ զ— իմ, I do not know how to act;
խաղաղութի՞ւն իցէ —դ քո, is peace with you? do you bring peace?.


Մօրուք, րուաց

s.

beard;
աղեբէկ —, gray-beard;
տգեղ, թաւ, անյարդար —, a sorry, thick, uncouth or neglected beard;
մօրուօք դալարանալ ծնօտիցն, to have the face covered with down, or soft hair;
մօրուս արձակել, to grow a beard;
օր սափրելոյ զմօրուս, shaving-day;
սափրել զմօրուս իւր, to shave oneself;
to get shaved;
ածելել զմօրուս ուրուք, to shave any one, to trim;
աճեցուցանել զ—ւս, to let one's beard grow;
ծաղկին — նորա, his beard begins to grow.


Մռնչեմ, եցի

vn.

to roar;
to bellow, to low;
to rage, to chafe, to fume, to burst into roaring;
մռնչէր առ հեծութեան իմոյ, I have roared by reason of the disquietness of my heart.


Մսաբլուր

cf. Մսեղէն.


Մսեղի, ղւոյ, ղեաց

adj.

cf. Մսեղէն;

s.

living, living man or soul;
—ք, men, mortals;
animals.


Պատ, ի

s.

wall;
turn, round;

adj.

— ի —, — ի —է, — ի —ու, complicate, intricate, knotty, ambiguous, dark, obscure;
— ի — բանք, ambages, compass of words, circuit, roundabout way, shifts;
— առնուլ, — գալ, to surround, to environ, to encompass, to hem in, to beset, to encircle, to gird, to inclose;
— ի — բանիւք խօսել, to make use of circumlocutions, to periphrase, to speak periphrastically, to beat about the bush;
— ի — խաղան գետք, the rivers seem to delight in a thousand windings.


Պատահար, աց

s.

cf. Պատահ ;
sad adventure, grievous accident, serious case, misfortune, mischance, catastrophe;

adv.

ըստ —աց, by chance, fortuitously;
ի —է, unfortunately.