Your research : 53 Results for ի

Entries' title containing ի : 10000 Results

Լայնադիր

adj.

of a wide and roomy situation.


Լայնաթիկունք

cf. Թիկնաւէտ.


Լայնալիճ

adj.

well-bent (bow);

s.

a well-braced bow, a great and strong bow, a far-shooting bow.


Լայնալիր

cf. Լայնատարած.


Լայնաձիգ

adj.

long-drawn, far stretched, long and large;
—ք երկրի, the immense size of the earth.


Լայնանիստ

adj.

spacious, extensive, vast.


Լայնաջիլ

s.

cf. Ամոլաջիլ.


Լայնասփիւռ

adj.

far-spread, great, extensive, ample, vast, spacious;
ի — դաշտի, in the middle of a large plain.


Լայնիմ, նեցայ

vn.

to be widened, enlarged, extended;
— շրթամբք, to prate, to chatter, to blab, to croak;
— ամենայն անցաւորաց ճանապարհի, to abbandon, or prostitute one's elf to every passer by.


Լայնշի

adj.

rather large, wide;
flat.


Լայնութիւն, ութեան

s.

width, breadth, extent, space, size;
enlargement;

geog.

latitude;

ast.

amplitude.


Լայնտերեւի, ւոյ

bot. s.

catalpa.


Լանջակից

adj.

in mutual embrace;
լանջակից լինիմ, to embrace each other, to be embraced.


Լաստենի, նւոյ

bot. s.

alder-tree;
timber adapted for shipbuilding.


Լատանենի, նւոյ

bot. s.

Bourbon-palm, macaw-tree.


Լատին, ի

adj.

latin;
— բարբառ, the latin language;
— եկեղեցի, the latin church.


Լատինաբանութիւն, ութեան

s.

latinism, latin idiom.


Լատինագէտ

adj.

latinist, skilled in the latin language.


Լատինական

adj.

latin;
latinizing.


Լատինականութիւն, ութեան

s.

latinisation.


Լատինահայ, ոց

s.

latinizing, or romanizing Armenian.


Լատինամոլ, ից

adj.

latin-mad.


Լատինամոլութիւն, ութեան

s.

mania to become latinized or romanized.


Լատինանամ, ացայ

vn.

to be latinized.


Լատինացի

adj. s.

latin, roman.


Լատինացուցանեմ, ուցի

va.

to latinize.


Լատիներէն

adv.

in latin;

s.

latin, the latin language.


Լարաբաժին

adj.

measured with a surveyor's chain;
measurement;
— առնել, to measure with the chain, to lay out by the line, to survey, to parcel out;
— առնել զերկիր, to divide, to portion, or to measure out the land;
— բաժանիլ, to be divided, or measured by line.


Լարագիր առնեմ

sv.

to take the measurement and plan.


Լարախաղացութիւն, ութեան

s.

rope-dancing.


Լարախեղդ լինիմ

sv.

to be strangled.


Լարախիլ

adj. s.

puppet-show man.


Լարաձիգ չուանք

mar. s.

braces, brails;
tackle, cordage.


Լաւաբարութիւն, ութեան

s.

cf. Բարեբարութիւն.


Լաւազգի

adj.

of good family, noble.


Լաւակամութիւն, ութեան

s.

bounty, benevolence, kindness, good disposition, obligingness.


Լաւամանկութիւն, ութեան

s.

the having good sons.


Լաւամտութիւն, ութեան

s.

right-mindedness.


Լաւիմաց, աց

adj.

knowing, clever, wise.


Լաւութիւն, ութեան

s.

goodness, improvement, excellence, worthiness;
good quality;
գալ ի —, to amend, to reform;
լաւութեանց հանդէս, parts.


Լափլիզող

cf. Լափլէզ.


Լափլիզեմ, եցի

va.

to devour, to eat up, to raven, to gorge, to glut, to consume;
— զմատեան, to devour, to be a book-worm, to pore night and day, to read over hastily and greedily.


Լիեալ

cf. Լեալ.


Լեզուաբանութիւն, ութեան

s.

science of languages.


Լեզուագարիմ, եցայ

vn.

to have a great itching to talk, to be all tongue, to let one's tongue run on, to chatter, to prattle.


Լեզուագարութիւն, ութեան

s.

too great a freedom of speech, flippancy of tongue, the being too free with one's tongue, prate, prattle, loquacity.


Լեզուագիտութիւն, ութեան

s.

linguistics, knowledge of languages.


Լեզուագրութիւն, ութեան

s.

glossography.


Լեզուախօսութիւն, ութեան

s.

the gift of tongues, gift or power of speaking many languages;

med.

glossology.


Լեզուային, այնոյ

adj.

eloquent, fluent;
cf. Լեզուագար;
— լինիմ.


Definitions containing the research ի : 3627 Results

Հարսն, սին, սունք

s.

a newly married, bride, spouse;
betrothed, affianced bride;
daughter-in-law;
nymph;
larvae;
յաւերժ —, nymph;
—սունք լեռնայինք, oreads, mountain nymphs;
խօսիլ —, to betroth, to affiance.


Հարսնուկ

cf. Հարսնոյ ծաղիկ.


Հարստահարեմ, եցի

va.

to oppress, to subdue by violence, to vex, to molest, to crush, to overburden, to surcharge, to extort, to maltreat;
— զիւր կամս, to persist doggedly, to be obstinately resolved, to be stubborn.


Հարստանամ, ացայ

vn.

to become powerful, to be predominant, to domineer, to lord it, to rule over, to reign;
to get or grow rich, to prosper, to thrive;
to abound;
— զբարեպաշտութիւն, to be rich in piety, to be very pious.


Հարց, ից

s.

demand, interrogation, question, examination;
cf. Հարցն;
— եւ խնդիր առնել, to ask, to make inquiries, to inquire about;
ի — եւ ի փորձ արկանել, անկանել, to question, to examine;
ի — եւ ի խնդիր մտանել ընդ ումեք, to discuss, to argue, to dispute.


Հարցանեմ, հարցի

va.

to ask, to inquire, to interrogate, to question;
ի տեառնէ, to consult the Lord;
— զողջունէ ուրուք, to ask news of, or about some one;
— զումեքէ ի խաղաղութիւն, to salute with gentle words;
— զոք բանիւք բազմօք, to overload with questions.


Հարցափորձ, ի

s.

interrogation, examination, question, inquiry, proceeding, inquisition;
ի հարցափորձ մուծանել, մատնել, cf. Հարցափորձեմ.


Հաց, ից

s.

bread;
food, victuals, livelihood;
meal, repast, table;
— առաջաւորութեան, առաջադրութեան or երեսաց, show-bread;
— կենաց, երկնաւոր —, the bread of life;
the Eucharist;
— սգոյ, նեղութեան, the bread of pain, of affliction;
թարմ, կակուղ, քաջեփ or կսկուծ, ջերմ —, new, soft, well baked, hot bread;
օթեկ՝ գահ or քարտու, կարծր, անեփ —, stale, hard, half-baked bread;
սպիտակ, սեաւ or թուխ —, white, brown bread;
տան, հացագործի —, household, baker's bread;
— համեմաւոր, gingerbread;
անխմոր —, unleavened bread;
գետնոյ —, hog's-wort, sow-bread;
կեղեւ —ի (կողինձ), bread-crust;
ներքին կամ վերին կեղեւ, under-crust or upper-crust;
միջուկ —ի, crumb;
շերտ —ի կոգեզանդ, slice of bread and butter;
կոտոր —ի, a morsel of bread;
փշրանք —ի, crumbs;
— յարգանակի, sopped bread, panado;
— խորովեալ, toast, slice of toast;
քրտամբք երեսաց իւրոց գտանել զ— իւր, to get one's bread by the sweat of one's brow;
— թրել, գործել, to make, to bake bread;
— ունել, to have bread;
առանց —ի լինել, not to have bread to eat;
չոր — ուտել, to eat dry bread;
թանալ զ— իւր արտասուօք, to eat the bread of affliction;
ի բերան վարձու գործել, to serve for his bread;
ի — կոչել զոք, to invite to dinner;
— մեծ գործել, to give a grand dinner;
հաղորդլ ընդ ումեք —իւ, to eat with one;
արկանել —, to serve up;
to give to eat;
— կտրել, բեկանել, բրդել, to cut or break bread;
to crumble, to crum;
կեղեւել զ—, to cut off the crust, to chip it off;
հատանել զ— քաղցելոց, to keep the bread from the hungry;
անարժան է —ին զոր ուտէ, he is not worth his salt.


Հացկերոյթ, ութի

s.

cf. Հացկերութիւն.


Հաւ, ուց

s.

bird;
hen;
cock;
grandfather;
beginning, rise, origin;

-ք, poultry;
ձագ հաւու, վառեկ, chicken, poult;
աղբ —ուց, hen-dung;
վանդակ —ուց, hen-coop;
դադարք —ուց, hen-roost, hen-house;
վաճառական —ուց, poulterer;
վաճառանոց —ուց, poultry-market;
միս —ու, fowl;
— խորովեալ, roast fowl;
—ն գրգռայ, the hen clucks;
եւ խօսեցաւ —, and the cock crowed.


Հաւադէտ, դիտաց

s.

augur, diviner by augury;
— լինել, to augur, to divine by -.


Հաւախօս, ի

s.

cock-crowing;
cockcrow, day-break;

adv.

իի, at cockcrowing, at the peep or break of day.


Հաւակեր, ի

s.

food for birds;
ի —երի դնել, ի սատակումն գազանագէշ —երի նուիրել, to give a prey to the fowls of heaven.


Հաւահմայք, մայից

s.

cf. Հաւահմայութիւն.


Հաւան

s.

consent, persuasion;
*cf. Սանդ;

adj.

consenting, persuaded, convinced;
— գտանիլ ընդ, to consent, to assent;
ի — ածել, cf. Հաւանեցուցանեմ;
ի — գալ, cf. Հաւանիմ;
— հաճութեամբ, willingly, with pleasure;
—ք եւ հաւասարք, agreeing together, unanimous.


Հաւանեմ, եցի

va.

cf. Հաւանեցուցանեմ;

vn.

cf. Հաւանիմ.


Հաւասար, աց, ից

adj.

equal, like, same, conformable;
straight, plain, even, level;

s.

equal, companion;
pendant, fellow;

adv.

—, առ —, equally, alike, likewise, conformably, in the like manner;
— թղթոյն, copy, duplicate;
— գտանիլ, լինել, to equal, to match, to be on a par or level with;
to rank, to be at par;
— հրամանին առնուլ զկատարումն, to be executed according to orders or command;
զանձն — առնէր աստուծոյ, he made himself equal with God;
զօրութիւն եւ դաւ — են առաջն նորա, force or stratagem are the same to him.


Հաւասարեմ, եցի

va.

cf. Հաւասարեցուցանեմ;

vn.

cf. Հաւասարիմ.


Կողոպուտ, պտից

s.

spoils, plunder, booty, pillage, sack, robbery;

adj.

spoiled, destitute;
մերկ — կացուցանել զոք ի հանդերձից՝ յիշխանութենէ ի զինուց, to despoil of one's clothes, of one's authority, to disarm, to strip off.


Կոճ, ոց

s.

astragal;
door-post, side-post, jamb;
joint, articulation;
ankle-bone;
knuckle-bones (for play);

bot.

— վրացի, hellebore;
դար եւ — խաղալ, to play at cross & pile, or head & tail.


Կոճապղպեղ, ի

bot. s.

ginger;
պան ի —է, – bread.


Կոճկէն

cf. Կոճկենիկ.


Կոճղ, ճեղ, ճեղաց

s.

trunk, log, block;
trunk, body;
fetters, shackles, stocks;
rack, torture;

fig.

parent-stock, race, lineage;
դնել՝ պնդել ի կոճեղ, to put in stocks or fetters;
ի կոճեղս մատուցանել, to place on the rack, to put to torture.


Ղօղանջ

cf. Ղօղանջիւն.


Ղօղանջումն, ման

s.

cf. Ղօղանջութիւն.


Ճագար, աց

s.

rabbit, coney;
էգ, մատակ —, doe-rabbit;
արու —, buck rabbit;
ձագ —ի, young rabbit;
որջ, դադարք —ի, rabbit-burrow, rabbit-hutch;
կաղկանձել —ի, to squeak;
ղօղել —ի, to squat, to lie squat or cowering.


Ճախր

s.

flight, soaring;
turn, tumble;
wheeling about;
caper, somerset;
— առնուլ, to take wing or flight, to fly away, to fly up, to soar on high, cf. Շրջագայիմ;
to caper, to cut capers, to turn a somerset, to turn heels over head;
cf. Ձի.


Ճախրեմ, եցի

vn.

cf. Ճախրիմ.


Ճակատ, ուց

s.

forehead;
— շինուածոց, face, front, frontispiece, elevation;
— գրոց, frontispiece, title-page;
եռանկիւնի —, fronton, pediment;
— զօրու, բանակի, army drawn up in order of battle, troops in battle-array;
rank, file, order;
— առ —, face to face, vis-à-vis, front to front;
— լայն ցցուեալ, ճաղատ, խորշոմեալ, սպառնալից, large, protruding, bold, wrinkled, threatening -;
զ— հարկանել, to strike oneʼs -;
յորինել, յարդարել կազմել, վառել զ—ն, to draw up in line of battle, to put in battle array, to offer battle, to face;
— տալ, ի — մը տանել, —ս դնել, to attack the enemy in front, to fight, to combat;
ելանել ի —, to engage in conflict, to attack, to assault;
անկանել ի —ու, to be left dead on the spot;
ի — եհան ընդդէմ նոցա, he opposed them with;
յառաջնում անդ —ու, in the first action or combat;
— նորա նսեմանայ, his countenance becomes gloomy.


Ճակատագրեմ, եցի

va.

to predestine, to destine, to doom, to fate;
յանմահութիւն —գրեալ, born or destined to immortality.


Ճակատամարտ, ից

s.

troops in battle array, army drawn up in order of battle;
general engagement, pitched battle, war;

adj.

fighting, belligerent;
warlike;
օր —ի, day of battle;
— տալ, to wage, to make war, to fight.


Ճահ

adj.

fit, proper, decorous, suitable, becoming, seemly, decent, befitting, convenient;

s.

fitness;

adv.

ի —, properly, fitty, suitably, opportunely, conveniently, to the purpose;

v. imp.

v. imp. ի — է, it is fit, expedient, suitable, becoming;
ի — լինել, գալ, պատահել, to suit, to be proper and suitable, to become, to be beseeming or seemly, right, proper, advisable;
ի — առնուլ, to avail oneself of, to profit by;
to improve, to turn to account, to the best account;
չիցէ՞ի —, is it not suitable ?
ի — թուէր նմա, ի — համարէր, he thought fit to;
առաւել ի — գայ, it would be better, it would be more suitable, expedient, convenient;
ոչ ի — թուեցաւ, it did not seem fitting or becoming;
ոչ ի — պատահէին ակնկալութեան նորա ելք գործոյն, his success did not answer his expectations, he was disappointed in his hopes.


Ճահողապէս

adv.

cf. Ի ճահ.


Ճանաչեմ, ծանեայ, ծանիր, ծանուցեալ

va.

to know;
to perceive, to remark, to recollect, to recognize, to discern, to comprehend, to conceive, to understand;
չ-, not to know, to be unthankful, to forget;
— զիրաւունս, to listen to reason.


Ճանաչումն, ման

s.

cf. Ճանաչողութիւն.


Ճանապարհ, աց

s.

way, road, route, street, path;
issue;
journey;
mediation;
means, way, manner, method, process;
—ք մարմնոյ, the senses;
— արքունի, highway, public road, thoroughfare;
վարուն —, great thoroughfare;
կիցք —աց, cross-road;
անկոխ, ղարտուղի —, by-way, by-path;
— անգնաց, անկոխ, impassable road;
տըղմալից —, dirty or muddy road or street;
— երկնից, the way of heaven, the path of virtue;
աւուր միոյ —, a day's journey;
— երից աւուրց, three day's journey;

adv.

զ—այն, իին, առ —աւ, զ—աւ, on the road, by the way, on a journey, during the journey;
— արարեալ, on or by the way;
— առնել, to go along, to travel, to undertake a journey;
to open, to prepare a way;
ի — անկանել, to set out on, to begin a journey, to start;
— ունել, to advance, to go forward, to get on;
անցանել զ—աւ, to take a wrong course, to go astray, to err;
թիւրել զ—ս ուրուք, to mislead, to lead astray, to put out of the right way, to cause to err;
արգելուլ, փակել, խափանել զ—, to interrupt or block the way, to stop up, to obstruct;
դնել ի —, to see off on a journey;
յաջողել զ—ս իւր, to prosper, to get on prosperously, to thrive;
իի իւրում երթալ, to go one's own way;

fig.

to pursue one's point;
գնալ զ—ս or զ— ուրուք, to go by the same way as, to tread in the same steps;
to follow, to imitate;
ընդ ո՞ր —, by what road ? by what way ? which way ?
ընդ ուղիղ —ն, straight forward;
այս — հանէ ի գիւղ մի, this road leads to a village;
զրուցատրութեամբ կարճի —ն, company shortens distance.


Ճանապարհացոյց, ցուցի

s.

guide, conductor;
— լինել, to direct, to show or indicate the way, to guide.


Ճանապարհորդեմ, եցի

vn.

cf. Ճանապարհորդիմ.


Ճանդան

cf. Ճանդի.


Ճանճ, ից

s.

fly;
եղանակ, ծիրտ, սատակիչ —ից, — time;
— blow;
— bane;
զ— փիղ գործել, to exaggerate, to make mountains of mole-hills.


Ճանճաճերմակ

adj.

black and white spotted;
flea-bitten;
cf. Ձի.


Ճաշ, ոյ, ոց

s.

dinner, noon-day meal;
repast, entertainment, feast;
—ոյ ժամ, the three canonical hours, Third, Sixth and Ninth;
cf. Ճաշաժամ;
սպասք, սեղան, զանգակ —ոյ, dinner-service, dinner-table, dinner-bell;
— անպաճոյճ;
frugal meal or table;
— գործել, to get dinner ready;
— առնել, to give a dinner;
— մեծ գործել, to give a grand dinner-party;
պատրաստ է —ն, dinner is on the table;
—ք զ—ս մղեն եւ ընթրիք զընթրեօք անցանեն, dinners follow dinners and suppers follow hard on suppers;
cf. Ժամ.


Ճաշակեմ, եցի

va.

to taste, to try, to relish;
to eat, to feed;
to drink;

fig.

to experience;
— զմահ, to die;
— զաշխարհ, to enjoy the world or its pleasures;
— զքաղցրութիւն խաղաղութեան, to taste the sweets of peace.


Ճապաղեմ, եցի

va.

to spread, to disperse, to satter;
to divert, to entertain;
— զինչս, to squander away, to waste, to dissipate.


Ճապկեմ, եցի

vn.

cf. Ճապկտիմ.


Ճառ, ից

s.

discourse, harangue, oration, sermon, allocution;
dissertation;
history;
treatise;
narration, recital;
— բարոյական, homily;
— խրատական, parenesis;

adv.

առ —ն, ըստ —ին, literally, to the letter;
— արկանել, to deliver an oration or harabgue, to make a speech, to preach a sermon;
ի — առնուլ, to discourse, to speak, to talk;
to write;
— արկեալ խօսել, to descant, to hold forth, to converse, to talk, to discourse, to spout, to speechify;
գրել զ—ս պատմութեանց ուրուք, to write a biography.


Ճառագայթ, ից

s.

ray, beam, radiation;
light, splendour, brightness, brilliancy;

geom.

radius;

ast.

— տանելի, vector radius;
—ս արձակել, to irradiate, to beam, to emit rays.


Ճառական

adj.

belonging to a discourse, discursive;
narrated, described;
իմաստք, literal sense.


Ճար

s.

remedy, means, expedient;
— or — եւ ճարակ գտանել, to find a means or a way, to contrive, to think of a device, to contrive;
չիք —, ոչ գոյ —, there is no way or means to, there is no help, it is done;
it is past all cure, it is irremediable;
cf. Ճարակ.


Ճարակ, աց

s.

pasture, feed, food, forage, fodder, provender;
pasture ground or land, meadow;

fig.

food, pasture, aliment, nourishment, prey;
— հրոյ, fuel, combustible;
— լինել, to be food to, the prey of, a prey to;
հրոյ — լինել, մատնիլ, to be a prey to the flames, to be burnt, devoured, consumed by fire;
սրոյ — լինել, մատնիլ, to perish by the sword;
սրոյ — տալ, to put to the edge of the sword, to slay;
— գտանել, to spread over, to wind or creep about;
— տալ հերձուածոց, to keep up, to foment divisions;
առ — ախտից, for cherishing or caressing the passions;
բազմախողխող երկաթոյն նա տայր ի —, he mowed them down with the murderous steel, or sweeping brand;
գիտութիւնք — են մտաց, knowledge is the food of the mind;
ճար եւ — առնել, to find a remedy;
to repair, to redeem, to retrieve, to make reparation or amends for.