Your research : 6 Results for որ

Entries' title containing որ : 5623 Results

Գլխաւորութիւն, ութեան

s.

superiority, presidency, priority, supremacy.


Գլոր

adv.

in rolling, tumbling down.


Գլորեմ, եցի

va.

to roll.


Գլորեցուցանեմ, ուցի

va.

cf. Գլորեմ.


Գլորիմ, եցայ

vn.

to sink, to fall.


Գլորումն, ման

s.

roll, downfall.


Գխտոր, ոյ, ի

s.

gall, gallnut, oak-leaf apple.


Գխտորահամ

adj.

that tastes like gall.


Գծաւորութիւն, ութեան

s.

cf. Գծագրութիւն.


Գղթոր, ոյ

cf. Գխտոր.


Գղտորահամ

adj.

cf. Գխտորահամ.


Գոգաւոր

adj.

hollow, concave.


Գոլորշի, շւոյ, շոյ, շեաց

s.

cf. Գոլոշի.


Գոլորշանամ, ացայ

vp.

to evaporate.


Գոլորշացումն, ման

s.

evaporation.


Գոճմորու

bot. s.

salsify, goat's beard.


Գոմոր

s.

sort of measure.


Գոյաւոր, աց

adj.

existing, extant;
rich, opulent, wealthy.


Գոյաւորիմ, եցայ

vn.

to be created, to exist;
to be formed, produced;
to grow rich.


Գոյաւորութիւն, ութեան

s.

existence;
substance;
creature.


Գորգ, ոյ

s.

carpet.


Գործ, ոց

s.

work, affair, thing, deed, action, operation, business, trade, negotiation, practice, agency, enterprise, labour;
commission;
fact, effect, merit;
manufacture;
make;
— քաջութեան, esploit, signal action in war;
այր —ոց or —ոյ, an active man, a clever man;
օր —ոյ, a working day;
— է գտանել, it is difficult to find;
— առնել, ընդ — արկանել, to make use of, to employ, to use;
to practise, to effect, to accomplish, to execute, to realize;
ի — ածել, to use, to employ, to make use of;
բան ի — առնել, to establish, to advance, to take for granted, to agree;
ձեռն ի — արկանել, to undertake, to begin, to commence;
—, or —ք Առաքելոց, the Acts of the Apostles;
նովին իսկ ով, ipso facto, caught in the act;
— առ —ով, — ընդ —ով, transitorily, indifferently, cf. Երկրորդաբար, cf. Հարևանցի;
ի — or ընդ — մտանել, to enter on one's duties;
— ունել ընդ ումեք, to have to do with some one, to have business with some one;
ի — արկանել զերկիր, to cultivate or till the ground;
— դնել հողմոյ, to make use of the wind;
— օրական, journey work.


Գործադիր

s.

actor, executor.


Գործադրեմ, եցի

vn.

to execute;
to practise.


Գործադրութիւն, ութեան

s.

execution;
practice.


Գործած, ոյ

s.

work, manufacture;
web, weaving.


Գործածական

adj.

usual.


Գործածեմ, եցի

vn.

to use, to employ


Գործածութիւն, ութեան

s.

use, employ, practice, exercise, management.


Գործակ, աց

s.

maker, worker.


Գործակալ, աց

s.

officer, minister, commissary, commissioner;
manager, agent, factor, negotiator;
attorney.


Գործակալութիւն, ութեան

s.

place, office;
agency, business of an agent;
procuration.


Գործական, աց

adj.

practical, active.


Գործականապէս

adv.

practically.


Գործականեմ, եցի

vn.

to make, to operate.


Գործականութիւն, ութեան

s.

act, deed, action, operation.


Գործակատար, ի

s.

diplomatic agent.


Գործակից

s.

cooperator;
associate, coadjutor;
— լինել, to cooperate;
to contribute, to concur.


Գործակցութիւն, ութեան

s.

cooperation, concurrence, coadjuvancy.


Գործանոց, աց

s.

workshop, laboratory.


Գործառնութիւն, ութեան

s.

act, affair, work, enterprise, business, office, place, employment.


Գործառու, աց

s.

centractor;
master-builder.


Գործասէր

adj.

laborious, active, diligent.


Գործասիրութիւն, ութեան

s.

activity, love of work or labour.


Գործավար, աց

s.

intendant, officer;
foreman, overseer.


Գործատեաց

adj.

hazy, idle


Գործատուն, տան

s.

manufactory.


Գործարան, աց

s.

manufactory;
instrument;
organ


Գործարանական

adj.

organical.


Գործարանաւոր

cf. Գործարանական.


Definitions containing the research որ : 1004 Results

Մեք, մեր, մեզ

pron.

we;
us;
— ինքնին, — մեզէն, ourselves;
զի՛նչ — ողորմելիքս, what poor creatures we are!.


Մեքենայ, ից

s.

machine, engine;

fig.

machination, cabal, plot, device, intrigue;
բազմահնար —ք, sly, crafty dealings, intrigues, machinations;
—ս հառնել, cf. Մեքենայեմ;
— երկանիւ, վեցանիւ կամ ութանիւ, two-wheeled, six-wheeled or eight-wheeled machine;
շոգեշարժ —, steam-engine;
տեղափոխ —, locomotive engine;
— պարզ կամ կրկին արդասեօք, single or double-acting engine;
— ջրեղէն սիւնակաւ, water-pressure engine;
— վերամբարձ, jack, lifting-jack or screw-jack;
— ցցահար, steam pile-driving engine;
— օդահան, air-pump, pneumatic engine;
գործարան —ի, engine-building;
լուծել, քակել զ—, to take an engine to pieces, to dismount;
յարդարել, կազմել զ—, to fit or put an engine together again, to mount;
ի գործ արկանել զ—, to work an engine.


Մեքենայութիւն, ութեան

s.

cf. Մեքենաւորութիւն.


Մէջ, միջոյ, ով, ոց, աց, ովք, օք

s.

middle, midst;
inside, interior, heart, bosom;
loins, reins;
ցաւք միջաց, lumbago;

bot.

—ք or պորտ ընդոց, hilum of beans;
հացի միջաւ, with the crum;

prep.

ի — or ի միջի, in the midst or middle of, among, between, in, into, within;
ի միջոյ, through, out of, from;

adv. prep.

ընդ —, by halves;
between, among;
in, into;
through the medium of, by means of;

adv.

— ընդ —, from time to time, now and then, ever and anon;
ց-ս, down or up to the waist;
ի միջի ձերում, among you, in the midst of you;
— գիշերոյ, midnight, twelve o'clock;
— ի գիշերի, at night, in the night, by night;
ընդ — իւր, upon his loins or side;
միջովք չափ ի վեր or ի միջոյն եւ ի վեր, from the loins upwards;
միջովք չափ ի խոնարհ or ի միջոյն եւ ի խոնարհ, from the loins downwards;
յապականութեան ի միջի, from or in the midst of corruption;
պնդել զ—ս, to gird up one's loins, to put on a belt;
խորտակել զ—ս, to break one's back;
գօտի ածել ընդ — իւր, to wear a belt, girdle or sash;
արկանել քուրձ զմիջովք, to put or gird sackcloth on one's loins;
սուսեր ընդ — ածել, ածել սուր ընդ —, to gird on a sword;
— ընդ — հերձուլ, հատանել, to cut in halves;
to split into two parts;
բառնալ ի միջոյ, to annihilate, to utterly destroy, to exterminate;
անցանել, կալ ի —, to come forward, to show or present oneself;
ի — բերել, to produce, to bring forward or out, to cite, to expose;
ի անկանել, to interpose;
փոյթ ի — առնուլ, to endeavour, to study, to try, to make any effort, to be solicitous;
դաշինս ի միջի հաստատել, to make an alliance;
արի՛, ա՛նց ի —, arise, get up, come here;
քերթացք նորա չեն ի միջի, his poems are lost;
ընդ — բանից մի՛ անկանիր, do not interrupt another's discourse;
cf. Խորհուրդ;
ի մէջ, cf. Մէջ;
ի միջի, in the middle, between, among;
ի միջոյ, from the middle.


Մժղուկ, ղկի

s.

gnat, mosquito;
midge, any small fly;
առաջնորդք կոյրք, որ զմժղուկս քամէք եւ զուղտս կլանէք, ye blind guides, who strain at a gnat and swallow a camel.


Մի, ոյ, ոջ, ում, ի միոջէ, ով

adj. s.

one;

adv.

first, firstly, in the first place;
մի աստուած, one God, one only God;
ի մի, in one, together;
առ մի սիւնակ, at, or by each column;
առ այր մի, to each person, a-head, a-man;
մի առ մի, մի ըստ միոջէ, one by one, successively, from hand to hand;
bit by bit, piece by piece, in detail, minutely, exactly;
particularly, specifically, individually, distinctly;
մի ըստ միոջէ ասել, նշանակել, to specify, to go into detail;
ժողովել ի մի, to collect, assemble or unite together;
մի ոմն, one, one person;
մին ի նոցանէ, one of them;
մին կամ միւսն, either, either one or the either;
մէն մի նոցանէ, every one of them;
ոչ մին եւ միւսն, neither;
neither one nor the other;
ընդ մի, ընդ մի համար, conjointly with, together, at once;
in one, like on and the same thing;
մի եւ նոյն, the same;
մի զմիոյ կնի, one after the other;
մի՛ զի կոյր էր եւ մի or երկրորդ զի աղքատ էր, in the first place he was blind, in the next poor;
մի մի, միոյ միոյ, միում միում, each;
every one;

adv.

one another;
one by one;
ըստ միոյ միոյ ամսոյ, monthly, month by month;
մի առ միոջ, one after another, one on the other;
մի զմիով, with emulation, surpassing one another, outvying;
մի մի տարի, annually, every year, year by year;
մի ընդ միով, one under another, in a subordinate state;
մի մի իշխան մի մի օր մատուսցէն զընծայս, all the chiefs make daily offerings;
մի ըստ միոջէ, cf. Մի.


Միաբանութիւն, ութեան

s.

unanimity, agreement, concord, union, harmony, consent, good understanding;
conciliation, union;
harmony, consonance, concordance, homophony, symphony, concert;
conformity, fitness, suitableness;
commonalty, community, communion;
company, society, club, corporation, congregation;
copulation;
— թագաւորաց, alliance, confederation, league;
— ի չարիս, cabal, plot, conspiracy;
միաբանութեամբ, unanimously, with one accord;
միաբանութեամբ կեալ, to live on good terms;
քակտել զ—ս, to sow division in.


Միախոհ

cf. Միախորհուրդ.


Միածին, ծնի, ծնաւ

adj.

Only Begotten;
որդի, only son.


Միանգամ

adv.

at once, only once, at one blow;
որ —, whatever, whoever, whosoever;
որպէս —ն եւ միւսանգամն, as usual, as at other times;
հարից զսա գեղարդեամբս եւ ոչ կրկնեցից, I will transfix him with a single blow and he will have no need of a second.


Միապետութիւն, ութեան

s.

monarchy, monarchical government;
absolute dominion;
— ընդ միապետութեամբ կալ, to adopt the monarchical form of government;
հակառակորդ միապետութեան, republican.


Միացուցանեմ, ուցի

va.

cf. Միաւորեմ.


Միզեմ, եցի

va. vn.

to urine, to piss, to make water;
— անասնոց, to stale;
— ստէպ, to piss often but little;
ոչ թողուլ յամենայնէ որ զորմով միզիցէ, to destroy every male.


Մինչչեւ

adv.

before, ere;
not yet;
— ծագեալ արեգական, before day, before sunrise;
— աւարտեալ ամին, within the year;
before a twelvemonth;
— եկեալ էր նորա, he had not yet come;
— մեռեալ իցեմ, before I die.


Միշտ

adv.

always, at all times, continually, at every turn, incessantly, for ever, for ever and ever, perpetually, eternally;

adj.

eternal;
որպէս —ն, as usual, as before, as formerly.


Միջամուխ

adj.

entered, introduced;
well versed in, initiated, instructed, intelligent, expert;
free, frank, bold, daring;
meddlesome;
enterprising, adventurous, venturous;
— լինել, to enter, to push in, to introduce oneself, to go forward or before;
to intrude into, to thrust oneself forward, to intermeddle or interfere;
to penetrate deeply, to pierce to the inmost parts, to dive into, to explore, to sift;
to undertake, to have a hand in, *to have a finger in every body's pie;
— ձեռամբ գործել, to act freely.


Միջուկ

s.

marrow, core, heart;
— հացի, crum of bread;
— ձուոյ, yolk of an egg;
— ընկուզոյ, kernel of a walnut;
— տնկոց, pith;
— պտղոյ, core;
— գիսաւորաց, nucleus of comets.


Միս, մսոց

s.

flesh;
meat;
— դնդերային, muscular flesh;
— մարդկային, human flesh;
— երէոց, venison;
— հաւուց, white meats, poultry;
— նապաստակի, brown meats, game;
— սպանդանոցի, coarse meat, butcher's meat;
որսոց, fowls and game;
— պտղոց, pulp;
հում, պախ, խորովեալ —, raw, boiled, roast meat;
— ի կասկարայէ, broiled or grilled meat;
մսոյ ջուր, broth;
— ածել, to fatten, to make fat;
կաթսայ մսոյ, flesh-pot.


Միտ, մտի, մտաւ, միտք, մտաց

s.

mind, intellect, understanding;
sense, judgement, reason, intelligence;
thought, idea;
intention, design, project;
opinion;
advice, counsel;
meaning, intent;
maxim;
ըստ մտի, ըստ —ս, at one's will or pleasure;
according to one's fancy, liking, desire;
ըմբռնումն մտաց, apprehension, idea;
մարդկեղէն —ք, human reason;
հասարակաց —ք, good sense;
—ք անմտութեան, foolish thoughts;
—ք անարգութեան, reprobate sense;
—ք առակիս, the moral of the fable, or of the apologue;
ուղիղ մտօք, in good faith;
պարզ մտօք, frankly, sincerely, without artifice;
սրտի մտօք, with all one's heart;
ազնուական —ք, noble sentiment;
արդարակորով, խորախորհուրդ, վսեմ, հաստատուն or անյողդողդ, լուսաւորեալ, ընդարձակ, եռանդուն, սուր, թափանցող, արգասաւոր, հնարագիւտ —ք, upright, profound, elevated, firm, enlightened, vast, lively, sharp or piercing, penetrating, fertile, inventive wit, mind or intellect;
թեթեւ, անարգասաւոր, շփոթ, ցրուեալ, տկար —ք, frivolous or light, barren, confused, distracted, weak mind or intellect;
ունել ի մտի, to have the design or intention, to propose to oneself, to project;
ի —ս լինել, գալ, —ս ուսանել, to regain one's intellectual faculties, to be restored to one's senses, to awake;
դնել ի մտի, հաստատել ի —ս, to form a resolution, to take into one's head, to be determined, to resolve, to project, to propose, to presume, to imagine;
— դնել, to be attentive, to apply or devote oneself to, to observe, to regard, to consider with care, to think, to reflect;
ի —ս առնուլ, to understand, to comprehend, to perceive, to conceive, to know, to remark;
to study, to learn by heart;
զմտաւ or ընդ — ածել, to consider, to regard attentively, to meditate, to recollect, to imagine;
աշխատ առնել զ—ս, to fatigue the mind, to rack one's brains;
անկանել ի մտտաց, to be out of one's mind or senses, to lose one's senses, to be crazy;
անկանել or ելանել ի մտաց, to escape or slip from one's memory;
to forget;
—ս դնել, to admonish, to warn, to apprise of;
դնել ի մտի ուրուք, to suggest, to insinuate, to hint, to intimate, to entangle, to involve;
ընդ — մտանել, ըստ մտի լինել, to please, to gain one's affection or good will, to conciliate one's favour, to insinuate oneself in the good graces of, to win one's favour;
ընդ — տանել, to take offence at, to be offended, to take ill, to take a pique, to be nettled;
արկանել ի —ս, to suggest, to inspire;
տալ ի — առնուլ, to cause to understand;
փոխել զ—ս, շրջիլ ի մտաց, to think better of, to change or alter one's mind or intention;
ի չար կամ ի բարւոք —ս առնուլ, to take well or ill;
գերել զ—ս, to captivate one's understanding;
ընդ —ս անկանել ուրուք, to occur to mind, to enter the imagination or thoughts;
հանել ինչ ի մտաց ուրուք, to drive out of one's head, to persuade to the contrary;
—ս ունել, to be witty;
ասել ի մտաց, to say to oneself;
ընդ — արկանել, to think, to recollect, to conceive;
բարգաւաճել, կրթել զ—ս, to cultivate, to form the mind, to improve;
այսր անդր մաղել զ—ս, to distract the mind;
անխիղճ —ս ունել, to keep a clear conscience;
ի մտի պահել, to keep in memory;
բարձրանալ ի —ս իւր, to become proud, vain, puffed up;
— առնել, to listen to, to mind, to agree with;
ընդ —ս հարկանիլ, to occur, to come to mind or memory, to recollect;
առնել ի մտաց իւրոց, to do without intention, to do unintentionally;
առ ի —ս առնուլ, to understand allegorically;
իսկ առ ի —ս, and in mystic or allegorical sense;
բազումք ի —ս ունողաց, the generality of intelligent persons, most witty people;
ոչ ոք ի —ս ունողացն, one of good sense, no sensible person;
եդեալ էր ի մտի, he decided, he was resolved;
չառնում ինչ ի —, I understand nothing of it, I don't understand it, I am quite at a loss;
անմարթ է ի — առնուլ զայն, nothing can be known about it, it is impenetrable, it's marvelously obscure;
—ք իմ առ իս դարձան, my mind was restored;
եւ ոչ ի —ս անգամ անկեալ էր նորա, he never even dreamed of it;
խորհէի եւ ասէի ընդ —ս, I thought and said to myself;
յորմէ ի — առնուլ է, whence it follows that;
բազում անգամ եղեւ ինձ ի մտի, I was more than once tempted to, I several times intended to;
գայ ի —ս իմ, it has just come into my thoughts, mind or head;
ստէպ ի մտի իմում յեղյեղեմ զայն, I often repeated it to myself;
յաս են —ք բանիցս, this is the sense of the passage;
նա չառնու ինչ ի —, he understands nothing of it, he knows nothing about it, it is Chinese to him;
այսպէս եցոյց զչարութիւն մտաց իւրոց, thus he betrayed his malicious intention;
զմտաւ ածեմ, to think, to regard, to consider.


Միտիմ

va.

to incline, to lean, to bend, to bow, to bias;

vn.

to incline, to lean, to feel inclined or disposed for, to lean to the side of, to be biassed, to have an inclination for, to feel an attachment for, to adhere, to comply;
միտեցաւ սիրտ նոցա զկնի նորա, their hearts inclined to follow him.


Մխեմ, եցի

va.

to drive in, to force into or penetrate, to fasten in, to fix, to force down, to plunge;
to pierce, to prick, to run through;
to temper iron or steel, to caseharden;
— զձեռն, to stretch, to extend or hold out the hand;
— զձեռն յարիւն ուրուք, to imbrue the hands in the blood of;
մխեաց զդաշոյնն ի լանջս նորա, he has plunged the dagger in his heart;
cf. Ձեռն.


Մտանեմ, մտի, մուտ

vn.

to enter, to go or come in, to introduce, insinuate or intrude oneself;
to penetrate into, to slip in;
— առ ոք, առաջին ուրուք, to present oneself, to call on, to visit;
— աղօթից առաջի ուրուք, to be heard, hearkened to;
— առ ումեմն, to be a guest, to receive hospitality, to be lodged;
— առ կին, to know a woman;
— ի վերայ օտարի ամուսնոյ, to commit adultery;
— ի or ընդ գիրկս, ընդ աղեղն, to bend a bow;
ի դատաստան, ի դատ —, to sue, to bring an action against, to summon before a magistrate or court of justice;
ընդ դատաւորաւ —, to act the judge;
ընդ երկիր —, to plunge into an abyss, to be engulfed, swallowed up;
ընդ գետին —, to be overwhelmed with shame, to hide one's confusion under the earth;
— ի ծառայութիւն, to enter a person's service, to serve;
— յորդեգրութիւն, to be adopted;
երաշխաւոր —, to guarantee, to become security;
— ի պայքար, to dispute, to contest;
ի փորձ —, to prove, to try, to make an experiment;
— ընդ մերով մարդկութեամբս, to be clothed with our humanity;
ի քուն —, to be overcome with sleep, to sleep, to lay to sleep;
— արեգական, to go down, to set;
ընդ քիրտն —, to sweat, to work hard, to give oneself much trouble;
— ի նաւ, to embark, to go on board a vessel;
— ընդ անձին, to be at enmity with oneself;
— ընդ լծով or — ընդ ձեռամբ ուրուք, to submit, to become subject to;
— դիւի ի մարդ, to possess;
— ի ճաշ, to sit or be at table.


Մօտ

adv. prep.

near, nigh, next, close by, by;

adj.

near, next;
cf. Մերձ;
— այսր, near to this place;

adv.

— առ —, — ի —, — ի —ոյ, quite near or close, contiguously, thickly;

adv.

— ընդ —, — ընդ հուպ, soon, directly, instantly;

adv.

ի or ընդ մօտոյ, ի —է, մօտուստ ի —ուստ, near, nearly, close by or to, next;
soon, shortly, soon after;
lately;
ընդ — աւուրս, shortly, soon;
— լինել, to be near or close to, to approach, to draw near;
ի — կալ, to stand near, to be present at, to attend;
— կտրել, to cut quite short;
— անցանել, to pass close to, or hard by;
— է առ քեզ յորժամ կամի ցիս՝ կարող լինել, where there is a will there is a way;
ի մօտոյ, ի նանիր, cf. Մօտ, cf. Նանիր.


Յամենամ, եցայ

vn.

to delay, to retard, to defer, to remain, to procrastinate;
to tarry, to stay, to dally, to loiter, to lag, to while;
to wait, to be patient;
— ի գինւոջ, to continue drinking;
to remain long over one's cup;
— ի հաղորդութէնէ, not to receive often the Holy Sacrament.


Յանգաշեշտ

cf. Շեշտոլոր.


Յետին, տնոց

adj.

last, furthest, ulterior, posterior;
lowest, meanest;
extreme, utmost, greatest, utter, uttermost;
—ք, posterity;
— օր, the day of judgment, doomsday;
— չքաւորութիւն, utter misery, extreme poverty;
— կարօտութիւն, extreme need;
— կողմն, cf. Յետակողմն.


Յուզիմ, եցայ

vn.

to be moved, touched;
to be agitated, troubled, upset, excited, provoked;
to rise in rebellion, to rebel, to mutiny;
յուզին գութք իմ ի նա, I yearn for him, I pity him;
յուզեցան գութք նորա, he was touched, moved with compassion;
յուզեաց զգութ իմ ի վերայ նորա, he moved my compassion for him.


Յուզումն, ման

s.

search, research, perquisition;
trouble, agitation;
incitement, instigation;
turbulence, confusion, tumult;
— խորհրդոց, anguish, anxiety, affliction, pain;
— կրից, hastiness, outburst;
— սրտի, emotion, transport.


Յուղարկիմ

vn.

to be accompanied;
— յորովայն մահու, to be buried.


Յուղարկումն, ման

s.

cf. Յուղարկաւորութիւն;
sending, expedition.


Յուսահատական

adj.

desperate, hopeless;

adj.

— գործ, desperate business, a hopeless affair;
— հիւանդութիւն, a desperate disease.


Յապաւեմ, եցի

va.

to retrench, to curtail, to diminish, to cut;
to mutilate, to castrate;
to cut off, to abridge;
to suppress;
— զաւելորդ ուղէշս, to prune, to lop, to trim, to cut;
— զծառս, to detruncate;
— զթեւս, to clip a bird's wings;
— զհերս, to shear, to clip;
to shave;
— զականջս, to crop ears.


Յառաջապահ, աց

s.

advanced post, sentry, sentinel;
out-post, out-picket;

mar.

— դիտաւոր, look-out man, sentry.


Յառաջիմ

vn.

to precede, to forego, to go or march before;
to be or get before, to advance, to move or go forward;
to arrive before, to anticipate;
to govern, to lead, to guide;
ժամացոյց իմ —ջէ, my watch goes too fast;
—ջէ գործն, the work is progressing.


Յառիմ, եցայ

vn.

to stretch out the head to see;
to stretch, to extend, to thrust;
to fasten or stick on, to be fixed or fastened on, to heed to dwell on;
— մտօք, ի խորհուրդս, to contemplate, to speculate upon, to meditate or consider attentively, to penetrate, to examine thoroughly;
— յոք, յառեալ կալ or հայել յոք, to fix the eyes or the gate on a person;
— ի դուզնաքեայս, to be fond of trifles;
աչք իւր անքթիթ յառեալ կային ի քաջազն, his eyes were fastened on that brave man.


Յատակ, աց

s.

bottom;
pavement;
floor;
ground, earth;
the buttocks;
— հայրենի or հայրենեաց, native land or country, birth-place, home;
— գետոց, canal, bed of a river;
— աղիւսակերտ, brick pavement;
— սալայատակ, stone pavement;
— նաւու, keel of a ship;
առ —աւ կործանել, քանդել մինչեւ ց— or —ս, to raze to the ground, to level or lay even with the ground, to demolish, to raze or pull down;
to sap, to undermine;
լի լինել գետոյն յամ —ս իւր, to be swelled very high, to rise, to swell beyond, to overflow.


Յարակայութիւն, ութեան

s.

cf. Մշտնջենաւորութիւն.


Յարկեմ, եցի

va.

to roof a building, to put the roof on;
to spread like a pavilion;
to cover, to hide;
ի վերայ քո որդն յարկցի, the worms will cover thee.


Յաւելուած, ոց

s.

addition, increase, overplus, surplus, accession, augmentation;
rest, residue;
— գրոց, մատենից, addition, supplement, appendix;
— չարեաց, redundant malice;
—ք որովայնի, excrement;
թափել զ—ս որովայնի, to ease oneself, to go to stool.


Յափշտակիմ, եցայ

vn.

to be ravished, carried away;
ravaged;
— մտօք, to fall into extasies or raptures;
— կեալ մինչեւ յերրորդ երկնից, caught up to the third heaven;
— կեալ յանձնէ ի բաց, enraptured, extatic, beside oneself;

adv.

— կելով, hastily, in a hurry, precipitately.


Յեղանակ, աց

s.

cf. Եղանակ;
season;
chapter;
custom, habit, deportment, bearing, manners;
աղջիկ ոմն —աւ գովելի, a praiseworthy girl;
—աւ իմն, in any manner or way, anywise;
որով —աւ, how ? in what manner ?
ընդ քանի —ս, in how many ways ?
ընդ երկուց —աց, in two ways;
ընդ հինգ —ս, in five ways;
եւ ոչ միով —աւ, in nowise;
—աւ կոչման նրան, according to his vocation;
որով or որպիսի եւ իցէ —աւ, in whatever way it be, in all ways, some way or other.


Յենում, ցայ

vn.

to lean upon, on or against;

fig.

to confide in, to rely on, to trust, to put one's trust or confidence in, to be based or grounded on;

va.

cf. Յեցուցանեմ;
— յորմն, to lean against the wall;
—ի ծառ, to lean or set one's back against a tree;
— արմկամբ, to lean on one's elbow;
to rest one's elbows on;
— ի ցուպ, to lean upon a stick;
կալ դատարկ յեցեալ յինչ, to loll;

fig.

— ի ցուպ եղեգնեայ, to trust to a broken reed, to hope in, to rely or depend upon one who has no power, no interest;
— յոք, to rely, to depend upon a man's power, credit or protection;
— ի ծերութիւն, to advance or grow in years, to age, to become or get old;
— ի հպարտութիւն ամբարտաւանութեան, to grow proud, to be puffed up;
— ի վաղակաւորն, to unsheathe, to draw a sword;
ամեն ինչ ի նա յեցեալ կայ, all depends upon him, all hope is in him;
յեցի՛ր յիս, lean upon me.


Յետ

prep.

after, since, afterwards;
— զատկի, after Easter;
— տրայիանոսի, after Trajan;
— երկուց ամաց, after two years;
— գալոյ քո, after or since your arrival;
— մեկնելոյ քո, since you set out;
— բազում ժամանակաց, a long time since;
— սակաւուց, a short time since, shortly after;
— այսորիկ, — այնորիկ, after that, since that time, then, since, afterwards, after;
որոյ, after that;

adv.

back;
— յառաջ, before and behind;
ի — ընկենուլ, to lay aside;
— դարձուցանել, to bring back;
— դառնալ, to return, to come back;
— կալ, to recede from, to desist;
— հայիլ, to look back;
— ընթադրել, to retort, to repulse, to repel.


Մաքրական

adj.

cf. Մաքուր;
purgative, cathartic, cleansing;
— դեղ, a purge;
— տեսեկ, nitre, saltpetre;
— աղանդաւոր, puritan.


Մեծախոհ

cf. Մեծախորհուրդ.


Մեծահաց

s.

grand dinner, magnificent repast;

adj.

sumptuous, splendid;
— գործել, to give a grand dinner-party.


Մեծամեծ, աց

adj.

very great, grand, important, considerable;
— վարուք զարդարեալ, virtuous;
egregious, eminent;

s.

—ք, the great;
high life, fashionable society;
great deeds, great things, great enterprises;

adv.

—, —ս, greatly, extremely, very much, excessively;
—ս գործել, to perform great actions;
—ս վազել, to run swiftly;
to gallop;
—ս խօսել, բարբառել, կոտորել, cf. Մեծաբանեմ.


Մեծապէս

adv.

greatly, much, very, too much, extremely, beyond measure, infinitely;
remarkably, considerably;
— սխալիս, you are greatly mistaken;
եւ այս նոցա — տագնապ, it is a great embarrassment for them;
եւ այս — է, it is a great advantage;
վկայութիւն նորա — է յայսոսիկ, his testimony is highly important in this cause.


Մեծութիւն, ութեան

s.

greatness, thickness, size, capaciousness;
volume;
grandeur, greatness, power, magnificence, majesty, elevation, exaltation;

fig.

capacity;
մեծափարթամ —, great fortune, wealth;
աշխարհական —ք, human greatness;
լնուլ մեծութեամբք, to load with riches;
ի — հասանել, to attain to dignity or honours;
կորուսանել զ—ս իւր, to lose one's fortune;
մերկանալ ի մեծութեանց, to sacrifice one's fortune;
—դ, Your Grace.


Մեղու, աց

s.

bee;
ձագ —աց, drone maggot;
գունդ, պարք —աց, swarm of bees;
գործասէր, ճարտար —, diligent, industrious bee;
— բզզէ, the bee buzzes.