Your research : 7 Results for ր

Entries' title containing ր : 10000 Results

Իր, իրի, իրաց

s.

thing;
affair;
fact, effect, substance;
reality;
յ— արկանել, to use, to wear;
to put in execution;
օգնել իւիք, to procure assistance;
— ոչ կարեմ առնել —ս ինչ, I can do nothing;
—ք առն յառաջադէմ յաջողէին, this man's affairs prospered;
այր հմուտ —աց պատերազմի, a man experienced in warfare;
կարեւոր —, an important affair;
—ք աշխարհին, public business;
իրաց իրաց, of various, or many things;
յ—ս յ—ս, in various matters;
—օք, by deeds;
really, effectively;
ամենայն —օք, in any vay, or manner, at all events;
սմին, դմին, նմին —ի, for this, therefore, for this, that reason;
բարւոք ընթանան —ք, cf. Ընթանամ;
ընդ բան եւ ընդ — է մեծ ինչ խտիր, saying and doing are two things.


Իրագէտ, գիտի, տաց

adj.

well versed, well informed, acquainted, intelligent;
— լինել, to be in confidence, to be made acquainted with an affair, to know the case.


Իրագործեմ, եցի

va.

to effect, to do, to execute.


Իրագործութիւն, ութեան

s.

action, performance, deed.


Իրազեկ առնել

sv.

to inform, to initiate, to let into a secret, to make acquainted;
— լինել, to be informed, to be made acquainted, to be aware of, to acquaint one's self with, to know;
զորոց — եղեն զքէն, those things they have heard about you.


Իրազեկութիւն, ութեան

s.

information, knowledge, investigation.


Իրական

adj.

real, effective, actual, substantial, positive;
—աց պատմութիւն, the history of events.


Իրակութիւն, ութեան

s.

action, act, deed.


Իրահամարձակ

adj.

meddling, fussy, busy;

s.

factotum, busy-body, meddler.


Իրան, աց

s.

trunk, upper part of the body.


Իրանունք, նաց

s.

temple, (side of the forehead).


Իրապէս

adv.

really, in effect, positively;
substantially, physically, naturally.


Իրաւ, աց

s.

justice, equity, law;

adj.

just, true, lawful;

adv.

justly, reasonably, rightly;
— առնել, to do justice, to justice;
դուք ձեզէն տուք զ—ն, be ye yourselves the judges, judge for yourselves.


Իրաւաբան, ից

s.

speaker of truth;
lawyer, barrister;

adj.

just, true.


Իրաւաբանական

adj.

juridical.


Իրաւաբանեմ, եցի

va.

to speak truth;
to plead;
to practise law.


Իրաւաբանութիւն, ութեան

s.

veracity;
reasoning, argument;
pleading.


Իրաւաբար

adv.

cf. Իրաւապէս.


Իրաւագէտ

s.

jurist, lawyer, counsellor.


Իրաւագիտութիւն, ութեան

s.

jurisprudence, law, right.


Իրաւադատ

adj.

that judges righteously, just, equitable, incorruptible.


Իրաւադատութիւն, ութեան

s.

justice;
right judgment.


Իրաւախոհ, աց

adj.

whose thoughts are bent on justice, just, equitable;
— լինել, to be composed, adjusted;
— առնել, to accord, to conciliate, to reconcile.


Իրաւախորհ

cf. Իրաւախոհ.


Իրաւախոհութիւն, ութեան

s.

adjustment, accommodation;
agreement, articles.


Իրաւախօս

adj.

truth-speaking, truthful, veracious.


Իրաւակ

adj.

true and just.


Իրաւական

cf. Իրաւակ.


Իրաւակալութիւն, ութեան

s.

usucaption.


Իրաւակշիռ

cf. Արդարակշիռ.


Իրաւամերժ

adj.

cast out or rejected deservedly.


Իրաւանամ, ացայ

vn.

cf. Արդարանամ.


Իրաւապէս

adv.

justly, worthily, equitably, deservedly.


Իրաւասէր

cf. Արդարասէր.


Իրաւասոյզ

adj.

unjust, corrupt;
that conceals the truth or justice, corrupting, bribing.


Իրաւասութիւն, ութեան

s.

law, justice;
jurisdiction.


Իրաւարար, աց

adj.

that renders justice, judging rightly;

s.

judge, arbiter, umpire, mediator;
— կացուցանել, to make judge;
— անբողոքելի, sovereign judge.


Իրաւացի, ացեաց

adj.

just, equitable, right, reasonable;
lawful, legal;
honest, worthy, righteous;

adv.

justly, equitably, reasonably;
— է, it is right, just.


Իրաւացուցանեմ, ուցի

va.

to justify, to approve, to do justice;
— զիրաւունս այրուոյն, to support the cause of widows;
— զոք թագաւորել, to confer the right to reign, to legitimate the reign.


Իրաւընտիր

adj.

who discerns between and judges, who decides;

s.

judge, arbiter.


Իրաւի

cf. Յիրաւի.


Իրաւորեմ, եցի

va.

to effect, to put in execution, to do.


Իրաւունք, ւանց

pl. s.

right, justice, equity;
due;
law;
duty;
reason;
rectitude, uprightness;
right, faculty, power, competence;

adv.

իրաւամբք or ըստ իրաւանց, by right, rightfully, justly, duly, lawfully;
որո՞վ իրաւամբք, by what right ? with what authority ? աստուածային —, divine-right;
ամենայն իրաւամբք, with all one's authority;
—նս առնել or ընտրել, to render justice, to judge;
զիրաւունս ուրուք ի գլուխ հանել, to justify completely;
առնել ումեք —նս ի ձեռաց թշնամեաց, to free one from his adversaries, to acquit;
—նս համարել՝ վարկանել, to think, or repute right, to think it proper, to believe oneself right;
—նս տալ, to show with reason, to bring proofs;
to justify, or exculpate oneself;
զիրաւունս ցուցանել, to prove one's rights, to adduce or allege proofs in one's defence;
to contest, to bring an action against;
—նս հանել, to judge rightly;
to justify;
զ—նս ի նա հանել, to pronounce judgment in one's favour;
զիրաւունս իւր կացուցանել, զիրաւունս անձին ցուցանել, to put in one's claim, to avail oneself of one's rights;
—նս խնդրել, to ask for justice, to demande one's right;
պինդ կալ յիրաւունս, պահանջել զիրաւունս, to sustain one's rights;
թիւրել զիրաւունս, to cavil, to sophisticate, to overstain the law;
— են նոցա բողոք ունելոյ, they have reason for complaint;
եւ իրաւամբք արդեօք, that is not without reason.


Իրեար, զիրեարս

s.

one another, each other;
reciprocally;
չեն յ— նման, they are not like, they do not resemble each other;
շաղկապէ զինքեանս առ —, it unites one to the other, colleagues;
ընդ — անկանել, to rise one against the other, to fall out, or disagree among themselves, to quarrel, to come to blows, to fight;
անդամք ընդ իրեարս պատշաճ, well proportioned limbs;
տեսանել զերեասս իրերաս, to see each other;
ի վերաս իրերաց սպանանել, to kill one after the other;
անդոսնել զիրերօք, to despise one another;
իրերօք օգնել միմեանց, to help one another.


Իրողութիւն, ութեան

s.

affair, transaction, circumstance;
occupation, employment, negotiation of affairs, business, practice;
cf. Գործ.


Իրոցեմ

cf. Իրագործեմ.


Իրօրէն

cf. Իրապէս.


Իւղաբեր, ից

adj.

that produces, or brings oil, ointment or essence.


Իւղագործ, աց

s.

perfumer;
cf. Իւղարար.


Իւղագործութիւն, ութեան

s.

perfumery.


Definitions containing the research ր : 2443 Results

Պանծամ, ացի

vn.

cf. Պարծիմ.


Պանծանամ, ացայ

vn.

cf. Պարծիմ.


Պանծանք

s.

cf. Պարծանք.


Պաշտեմ, եցի

va.

to adore, to worship;
to minister, to serve, to wait on;
to administer, to confer;
to officiate;
to provide, to furnish;
to exercise, to employ;
— զխորհուրդս, to administer the Sacraments;
— զծառայութիւն, to serve.


Պաշտպան, աց

s.

defender, patron, protector, favourer;
minister, servant;
— սուրբ, patron saint, patron;
— դատի, advocate, attorney;
— կալ, լինել ումեք, to defend, to protect, to assist.


Պաշտպանութիւն, ութեան

s.

defence, protection, guard, auspices, patronage, stay, support, favour;
apology, intercession;
service, office;
ընդ պաշտպանութեամբ օրինաց, under the aegis of the Law.


Պաշտօն, տամանց

s.

worship, adoration, latria, religion;
service, office, ministry;
ceremony, mystery;
service, office;
employment, function, duty, post, place;
— աստուածային, divine worship;
— կռոց, idolatry, the worship of idols;
սնոտի —, superstition;
— ննջեցելոց, burial service;
burial;
— բարի, piety, religion, fear of God;
հասարակաց պաշտամունք, public functions;
—, պաշտամունք, Olympic or public games;
ի պաշտամանէ, by profession;
պաշտօնեայ հասարակաց պաշտամանց, the Minister of Public worship;
— առնել, to pay one's court to, to court, to flatter;
— առնուլ, to be honoured or adored, to be ministered to;
— հարկանել, տանել, to serve;
ի պաշտաման կալ, to be in the ministry;
պաշտել զ—, to exercise one's trade or calling;
— տանել, to serve, to worship, to adore;
ի — առնուլ, to adore;
— մատուցանել, to worship, to perform a service agreeable to God;
աստուածական առնուլ —, to cause oneself to be adored like a god;
ի — մտանել, to enter a person's service;
— կատարել, to fulfil a function;
կորուսանել զ—, to lose one's place;
ունել, ժառանգել զ— ուրուք, to take a person's place, to replace one;
— կատարել վասն հոգւոյ ուրուք, to celebrate a mass for the repose of a person's soul;
—ս երգոց կատարել, to sing psalms, to praise;
— ինչ առնելով, — ինչ առնելոյ վասն, through respect, for regard, by adulation.


Պաշտօնական

adj.

ministerial, official;
— օրագիր, official paper, gazette.


Պաշտօնեայ, նէից

s.

clerk, official, minister;
servant, domestic, waiter, valet;
administrator, officiating, deacon;

adj.

religious, pious;
— արդարութեան, Minister of Justice;
cf. Պաշտօն;
cf. Պատերազմ;
— աստուածային վրէժխնդրութեան, instrument of divine vengeance;
—ք, Therapeutae, servants of God;
—ք արքունեաց, courtiers.


Ստուգապատում

adj.

cf. Ճշմարտապատում.


Սփածանիմ, փածայ

vn.

to put on an apron, to gird oneself with a cloth;
to put on, or to wear a dressing-gown;
քուրձս —, to clothe oneself in sack-cloth or hair-cloth.


Սքանչելապատում

adj.

related or told wonderfully well;
cf. Հրաշապատում.


Սքանչելափառ

cf. Հրաշափառ.


Սքանչումն

s.

admiration, wonder;
ի — չումն կրթիլ, to be amazed, astonished, surprised.


Սքեմ, ի, աւ

s.

monk's dress, monkish habit;
cf. Ձեւ;
— առնուլ, to become friar, to turn monk;
(կուսանաց) to take the veil;
թողուլ զ—, to throw off the cowl;
ոչ եթէ — ինչ առնէ կրօնաւոր, it is not the cowl that makes the friar.


Սքեմաձեւ

cf. Սքեմաւոր.


Սքողեմ, եցի

va.

cf. Սքօղարկեմ.


Սքօղեմ, եցի

va.

cf. Սքօղարկեմ.


Սօթ

bot.

cf. Սրտուկ.


Սօս

adj. fig.

stately, lofty, haughty, proud;
clear (colour);
— երիվար, high-mettled, prancing, fiery or spirited horse.


Սօսափիւն

s.

noise, murmur, sough, breath;
trembling, agitation;
— սաղարթուց, rustling of the leaves;
— հողմոց, hollow or rumbling noise of the winds.


Վագեմ, եցի

vn.

cf. Սուրամ.


Վազեմ, եցի

vn.

to run swiftly, impetuously;
to leap, to bound, to spring or dart forward, to clear at a single bound;
to overstep, to surpass, to transgress, to trespass;
— սրտի, to flutter, to throb, to palpitate;
— զոմամբ, to revolt against;
to despise;
ի բաց —, to pass away, to fly away;
յօրէնսն —, to inveigh against the law;
վազեալ անցանել, to overpass, to cross, to leap over, to outleap;
յազատութեանն փառս, to lift up the horns against, to rebel, to rise in rebellion;
to get proud, to become presumptuous.


Վախ, ից

s.

steep place, precipice;

adj.

— ի —է, steep, cragged;
ի —ից արկանել, ընկենուլ, մղել or հոսել, to precipitate, to throw headlong down;
անկանիլ or մղիլ ի —ից, to be cast down a precipice.


Վախ

cf. Երկիւղ.


Վախեմ, եցի

vn.

cf. Երկնչիմ.


Վախեցուցանեմ, ուցի

va.

cf. Երկեցուցանեմ.


Վախկոտ

cf. Երկչոտ.


Վախկոտութիւն, ութեան

s.

cf. Երկչոտութիւն.


Վախճան, ի

s.

end, term;
end, scope, object;
issue, event, end, result;
accomplishment, finishing, conclusion, close;
end, extremity;
end, demise, decease, death, exit;
ցմեծ —, long time, a long while;

adv.

—, ի —ի, in fine, finally, at last, at length, after all, in the last place;
ց-, to the end;
ի — ամին, at the year's end;
ի —ի աւուրց, in the future;
ի — աւուրցս այսոցիկ, in these latter times;
— բանիս, in a word;
the pith of my argument;
— եհաս նմա, he died;
ընկալաւ զարժանահասն —, he died as he merited;
ի — կենաց իւրոց, in his last days, towards the close of his life;
մերձ ի — լինել, to be at one's final agony;
— առնուլ, to draw to a close or end, to cease, to end, to expire;
— առնել, to make an end of, to put an end or term to, to come to a conclusion, to decide, to end;
առնել զոք ի —, to send to perdition, to put to death;
— դնել, to bring to a close, to conclude, to terminate, to finish, to end.


Վախճանական

cf. Վախճանաւոր.


Վախճանեմ, եցի

va.

to finish, to put an end to, to terminate, to end, to conclude, to accomplish, to achieve, to consummate;
to execute, to kill;
— զաւուրսն, զկեանս, —նեալ զաւուրս իւր մեռանել, to end one's days, one's life, to make one's exit, to depart this life, to die.


Վախճանիմ, եցայ

vn.

to pass from life to death, to expire, to breathe one's last, to die;
to be finished, consumed, to be drawing to a close, to terminate, to end;
— լցեալ աւուրբք, to die full of years, to die very old;

adj.

—նեալ, dead, deceased, departed, defunct.


Վախվախեմ, եցի

vn.

cf. Երկնչիմ.


Վահան, աց

s.

shield, pavice, buckler;
cf. Կումբ;
բառնալիք —ի, handle of a shield;
հաւատոյ, օրինաց —, shield, defender of the faith, or the law;

mech.

lid, cover.


Վահանակ, աց

s.

small shield, target;
shield-shaped clasp;
tinsel, spangle;
— երեսաց, visor.


Վաղ

adj.

ancient, old, former;

adv.

anciently, formerly, once on a time;
early, betimes, soon, quick;

s.

tomorrow;
— քաջ, very early;
— քաջ ընդ առաւօտն, at the break of day or of dawn, at the peep of day, very early in the morning, at dawn;
— ուրեմն, in bygone times, of old, long ago, a long time ago;
ի — ժամանակս, anciently, formerly;
ի — ժամանակաց, time out of mind;
— ընդ փոյթ, soon, quick;
forthwith, directly;
— կամ անագան, եթէ — եթէ անագան, sooner or later;
ոչ կարի — ոչ յոյժ անագան, neither too soon nor too late;
ո՞չ — իսկ ասացի քեզ, did I not tell you before ?.


Վաղագոյն

adj.

sooner;
prior, before;
քան զբանն — եղեւ գործն, no sooner said than done.


Վաղաթառամ

adj.

cf. Վաղաթարշամ.


Վաղիւ, ղուի

s.

tomorrow, next day, the following day;
—, ի —, ի — անդր, the morrow, the day after, on the morrow, tomorrow;
ի — անդր յետ մահու նորա, the day after his death;
վասն երկիւղի վաղուեանն, for fear of the future;
զկնի վաղուին, after tomorrow;
ի միւս —ն, ի միւսում —, the day after tomorrow;
վաղուենէ ի — առնել, to put off from day to day.


Վաղուեան

adj.

of tomorrow;
ի վաղորդեայն աւուրն, the day following;
ի վաղուեան գիշերին, tomorrow night.


Վաճառ, աց, ուց

s.

business, trade, commerce, dealings, merchandise, goods, wares, commodities;
market, sale, purchase;
market-place, hall, mart, fair;
—ք, provisions;
cf. Մեծաքանակ;
փոքրաքանակ —, retail trade;
ի — արկանել, to sell, to put up or offer for sale;
— լինել, to be sold, to be on sale;
cf. Հատանիմ.


Պռաստ

cf. Պրաստ.


Պսակ, աց

s.

crown, diadem;
crown, prize, premium, reward;
circle, coping, top, crowning, brim, frame, edge, cornice, parapet, battlement;
coronation, achievement, accomplishment;
nuptials, espousals, marriage, nuptial blessing;
— դպրաց, tonsure, shaven crown;
— ծաղկեայ, wreath, garland, chaplet;
— ի փշոյ, crown of thorns;
սրբոց, halo, gory, nimbus;
— կուսին, chaplet, beads, string of beads;
— արեգական, halo around the sun;
— տարւոյ, the course of the year;
— պարծանաց, փառաց, crown of honour, of glory;
հիւսել —, to weave a garland or chaplet;
— դնել ումեք, to marry.


Պսակահաս կէտ

cf. Պսակահամբար.


Պսակապաճոյճ

cf. Պսակազարդ.


Պտղածին

cf. Պտղաբեր.


Պտղածնութիւն, ութեան

s.

cf. Պտղաբերութիւն.


Պտուկ, տկոց

s.

button, bud, eye;
nipple;
cf. Պուտուկ;
պտկունք կովու, ոչխարի, udder, dug, teat.


Պտուղ, տղոց

s.

fruit;
fruits;

fig.

fruit, produce, effect, result;
tip of finger;
— աչաց, pupil, eye-ball, apple of the eye;
չորս — խունք, four grains of incense;
դալար, կանաչ, վաղահաս, հասուն, չոր, փտեալ —, fresh, green or unripe, premature, ripe, dried, rotten fruit;
կեղեւ պտղոց, peel, paring;
կեղեւել զ—ս, to pare, to peel;
to decorticate, to strip;
— տալ, բերել, to bear, to yield, to produce fruits;
— քաղել, to gather, to pluck, to pick fruit;

fig.

to reap the fruit of, to derive benefit from.