vow;
wish, desire, prayer;
compact, covenant, agreement;
alliance, pact, treaty;
order, congregation, community;
clergy, churchmen;
pilgrimage;
— աղի, everlasting covenant;
—ք եւ դաշինք, conditional promise, alliance;
մատեան —ի, Holy Writ, the Bible;
տապանակ —ի, the ark of the Covenant;
հին եւ նոր —, the Old and the New Testaments;
— հաւատացելոց, Christians;
— եկեղեցւոյ, մանկունք —ի, clergy;
— կանանց, nunnery;
—ի տեղիք, holy places, sanctuaries, relics;
պարզ, հրապարակական, անլուծանելի —, simple, solemn, indissoluble vow;
անխորհուրդ, անխոհեմ —, indiscreet, imprudent vow;
— դնել, to make a vow, vows;
— դնել ողջախոհութեան, to make a vow of chastity;
—ս կռել հրապարակաւ, to make a solemn treaty;
— դնել or յ— մտանել ընդ ումեք, to make a treaty, or an alliance with any one, to be in treaty for;
կնքել — հաշտութեան, — հաստատութեան առնել, to make peace;
կալ յ—ին, to remain faithful to one's vow;
կատարել զ—ն, to accomplish one's vow;
անցանել զ—իւ, ջրել զ—ն, ապախտ առնել զ— իւր, to break or violate one's vow;
տնօրինել զ—ն, to dispense with or exempt from a vow;
—իւք խնդրել, to desire ardently, to long for eagerly;
երթալ յ—ս, to go on a pilgrimage;
զ—ս իմ կատարեցից, I will accomplish my vow.
(լծ. այլազգ՛՛. ագթ. ահթ. ուհտէ. ուհտէն, վատ, վասիէթ. յն. էւխի՛ . որ եւ աղօթք. լտ. բա՛քդում ). Խոստումն հաստատուն. խօսք հաւատարիմ իբր երգմամբ չափ. առաջադրութիւն. դաշն. եւ Տենչ եւ փափաք սրտի. աղերս եւ պաղատանք ի սրտէ. եւ Իրն ուխտեալ, նուէր.
ՈՒԽՏ աստուծոյ առ մարդիկ. որ եւ ԿՏԱԿ. Կտակարան՝ հին եւ նոր. διαθήκη foedus, (-deris), testamentum.
Հաստատեմ զուխտ իմ ընդ ձեզ։ Այս է նշանակ ուխտին։ Յիշել զուխտն։ Եդ տէր ուխտ ընդ աբրամու, եւ ասէ, զաւակի քում տաց զերկիրդ զայդ։ Տապանակ ուխտին։ Ուխտեցից ուխտ նոր։ Այս է արիւն իմ նորոյ ուխտի։ Նոր ուխտ.եւ այլն։
ՈՒԽՏ մարդոյ առ աստուած. εὑχή votum, oratio, preces ὐπόσχεσις promissio.
Ուխտեաց յակոբ ուխտ։ Օծեր ինձ զարձանն, եւ եդիր ուխտս։ Յուխտ քո։ Ընծայից եւ ուխտից ձերոց։ Մեծ ինչ ուխտս ուխտեսցէ սրբել զսրբութիւն տեառն։ Զամենայն աւուրս ուխտին իւրոյ սուրբ կացցէ տեառն։ Զուխտս իմ կատարեցից։ Ուխտս դի՛ք, եւ կատարեցէ՛ք։ Կատարեա՛ բարձրելոյն զուխտս քո։ Տաց քեզ զուխտս իմ, զոր խոստացան քեզ շրթունք իմ։ Ուխտք (կամ աղօթք) ուղղոց ընդունելի են նմա։ Զի՛ ո՛րդեակ ուխտից (այսինքն աղօթից) իմոց։ Ուխտիւք խնդրէի.եւ այլն։
Ոչ եթէ ընդ մարդոյ է ուխտ հաւատոց մերոց։ Անձանձրոյթ խնդրել ուխտիւք, զի համբերել կարասցեն. (Եղիշ. ՟Բ. ՟Ը։)
Ընկալցի զուխտս եւ զխնդրուածս սրտից մերոց. (Ժմ.։)
ՈՒԽՏ մարդոյ ընդ մարդոյ. Դաշն. συνθήκη, διάσταλσις pactum, foedus. եւ բայիւ συντίθημι compono, constituo, paciscor, pango, spondeo. տե՛ս եւ ԿՌԵԼ.
Քանզի պահեցէք դուք զուխտս եւ զդաշինս՝ զոր ընդ մեզ եդիք։ Վասն ուխտիցն հաշտութեան։ Ստութիւն ինչ մտցէ ի դաշինս անդր, եւ ուխտքն եղիցին տարապարտուց։ Ե՛կ ո՛ւխտ դիցուք առ միմեանս, եւ դաշինս կռեսցուք։ Ուխտ եդեալ էր հրէից, եթէ ոք եւ այլն։ Եդին երկոքին ուխտ ընդ միմեանս. եւ այլն։ cf. ԱՂ. cf. ԱՂ ՈՒԽՏի, cf. ՈՒԽՏ ԱՂԻ։
ՈՒԽՏ եկեղեցւոյ. Միաբանութիւն քրիստոսական ժողովոյ. մանաւանդ Ժողով ժառանգաւորաց, կամ վիճակաւորաց, գղերք. κλῆρος clerus եւ այլն.
Պարսպեալ պահեա՛ զուխտս հաւատացելոց։ Էին նոքա ի սուրբ ուխտին առաքինութեան։ Իմացուցանէր վասն ուխտին քրիստոնէութեան. (Շար.։ Եղիշ. ՟Դ։)
Վասն սուրբ տեղւոյս շինութեան, եւ բարեկարգութեան ուխտիս։ Ուխտս ասէ, որ ըստ քահանայականին վիճակեալ են։ Ուխտ ասելով եկեղեցւոյ, զի ամենեքին նուիրեալ են ի սպասաւորութիւն եւ ի կարգաւորութիւն եկեղեցւոյ. (Խոսր. ժմ. եւ Խոսր. պտրգ.։)
Եպիսկոպոսն ասէ ցժողովուրդն, եւ ցուխտն։ Էառ ընդ իւր զուխտ եկեղեցւոյն։ Ուխտի մանկունք. (Սոկր. ՟Է. 20։ ՃՃ. եւ այլն։)
ՈՒԽՏ. որպէս Վանք, եւ սուրբ տեղիք.
Կրօնաւոր՝ որ առեալ է զկրօնս սրբութեան, եւ տեղափոխ լինի յուխտէ յուխտ, արգելեալ լիցի. (Կանոն.։)
Չէ՛ պարտ կրօնաւորին յուխտ կանանց մտանել. (Շ. ընդհանր.։)
Ի տես հիւանդաց կամ յուխտի տեղիս երթային. (Լաստ. ՟Բ։)