kept in obscurity, hidden;
that keeps in obscurity (tomb), sombre, obscure, black, dark.
cf. Խաւարին.
cf. Խաւարեցուցանեմ;
cf. Խաւարիմ.
to darken, to spread darkness, to obscure, to dim;
to eclipse;
to extinguish;
to blind;
լուսինն խաւարեցուցանէ զարեգակն, the moon eclipses the sun.
to be darkened, obscured, eclipsed;
to be blinded;
խաւարեցաւ արեգակն ընդ ժամս երիս, the sun remained eclipsed three hours.
obscure, gloomy, dark.
tendril;
shoot, offshoot, bud, sprout, germ.
rhubarb plant;
the tendrils of the vine.
darkening, offusca-tion;
tenebrse;
eclipse;
— արեգական՝ լուսնի, solar, lunar -;
— բոլորական, մասնական, մանեկաձեւ, total, partial, annular -.
obscure, gloomy, dark;
murky, misty, foggy.
cf. Խաւարուտ.
cf. Խաւարուտ.
greens, pot-herbs, vegetables, garden-stuff;
salad.
bearing or producing vegetables;
reared on vegetables.
amphora, urn, earthen pitcher, jug, jar, pot.
composed of alternate layers (dish).
hasty-pudding.
pleasure, contentment.
consent, accord, complicity.
cf. Կամակատարութիւն.
cf. Յամառութիւն.
girdling, girding.
vaulted, arched;
— գործել՝ յօրինել, to arch, to vault.
girdled;
enclosed.
voluntarily, willingly;
knowingly, purposely, designedly, expressly;
voluntary, spontaneous;
cf. Կամայ.
spontaneous, voluntary, free.
cf. Կամաւոր.
cf. Կամովին.
cf. Կամովին.
free-will, spontaneity.
will, wish.
cf. Կամելութիւն.
to bend to one's will or wishes, to persuade, to induce.
bridge;
պսակ կամրջի, parapet —.
cf. Կայուն.
clapping of hands;
stamping;
shouting, applause, cheers, acclamations;
caper;
clattering.
cf. Կայթիւն.
to cause to trickle.
leaking;
trickling.
fulmination.
purified by fire.
stability, firmness.
cf. Կայութիւն.
stable, firm, constant, durable, immoveable;
— ինչք, real estate, houses & lands, lauded estate.
stability.
to proclaim emperor.
empire;
ի — ամբառնալ, to elevate to the purple, or to the imperial dignity.
electorate.
empress.
health, vivacity, loveliness;
sprightliness, liveliness, gaiety, sportiveness.
cf. Անդուլ.
quiet, still, tranquil, calm, mild, peaceable;
easy, convenient, comfortable;
— or յանդորրու, peaceably, in tranquillity;
comfortably, at ease;
— առնել, յ— հանել, to calm, to quiet, to soften, to appease, to comfort.
cf. Անդորրացուցանեմ.
from, since, as soon as, when;
radically, originally, naturally;
anew, afresh;
even then;
— ի մանկութենէ իմնէ, from my infancy;
— յարարչութենէ աշխարհի, from the creation of the world.
cf. Անդրուար.
much embarrassed, much perplexed, inextricable, without escape;
— եւ անմուտ առնել, to hem in en all sides, to cut off all means of escape from;
— փողոց, blind alley;
street or court with only one entrance.
wife's father, father-in-law;
— Լիբանանու or Լիբանաներ, Antilibanus.
not vigilant, careless, inattentive;
յանզգաստս, յանզգաստից, insensibly;
cf. Անզգուշաբար.
cf. Անընդունելի;
— լինել, to be inadmissible.
cf. Անութ.
cf. Անթաքուն.
worthy to be cursed;
cf. Անիծակուռ.
the first letter & the first vowel of the alphabet;
one, first;
It is sometimes changed for ե, է, ը & օ, as, աղտիւր — եղտիւր, Եւրոպա — Եւրոպէ, անկողին — ընկողին, աճառ — օճառ, And sometimes it is used for ornament, as, ատեամ — ատեմ, ղեակ — ղեկ.
ah! oh! alas! oh heavens ! ա՜ ա՜, տէր տէր, alas! o Lord god ! ա՜ Թշուառական, o miserable ! o villain ! o rascal !
to be avaricious, niggard, to save sordidly;
to be sparing of, to hoard avariciously;
— զագահութիւն, to be given to covetousness;
— ի ժամանակն, to be sparing of one's time.
free, independent;
freed, affranchised, redeemed, quit, ransomed;
large, vast;
noble;
— Մասիս, the great Ararat;
— առնել cf. Ազատեմ;
— կացուցանել;
to dispense, to exempt;
cf. Ազատաբար.
cf. Ազատագունդ.
nation, people;
generation;
race;
gender;
kind, sort, quality;
sex, age, epoch;
century;
manner, way;
Գիրք —ազգաց, Book of Judges;
յագէ յազգ, from age to age, from generation to generation;
ազգ Հայոց, the Armenian nation;
Անգլիացի յազգէ, of the English nation, English;
Ամերիկացի եմ ազգաւ, I am American by birth;
— կանանց, the female sex, the fair sex, the woman kind;
— մարդկան, the human kind, humanity;
ազգով, with all the nation;
մի —, the same, the same manner, equally;
ազգք ազգք բանասիրութեան, the different kinds of literature;
ազգք եւ ազինք, all nations, all people.
relation, kinsman or kinswoman;
մերձաւոր —, next of kin;
like, analogous.
national;
related, allied to by marriage;
parent, relation;
— բարք, national character;
աւանդութիւն —, national tradition;
— ժողովն Հայոց, the national assembly or synod of the Armenians.
sensation, feeling;
advice;
— առնել, to give notice or information, to notify;
to instruct;
to advise, to admonish;
to announce, to publish;
— առնել յառաջագոյն or կանխաւ, to precaution, to premonish, to put on guard;
— լինել, to be aware of, to be informed of;
to be announced or published.
chair, seat;
stool;
throne;
bench;
նստուցանել յաթոռ, to make one sit on a throne or chair;
to throne;
նստել յաթոռ, to sit on a chair or throne;
աթոռս արկանել, to give seats or chairs;
ելանել յաթոռոյ, to rise up, to get up.
wave, billow, surge, swell of the sea;
gray hairs, old age;
ծաղկիլ ալեաց, խոնարհիլ յալիս, to grow gray-haired, to get old;
ալիս յարուցանել, to agitate the waves;
հերձանել՝ պատառել գալիս, to cleave the waves.
cf. Ալուց.
savoury;
sweet, agreeable, delicious;
— բանք, agreeable words;
— վայրք, enchanting places;
— յօժարութեամբ, with great pleasure, willingly.
taste;
appetite;
affection, will, inclination, willingness;
passion, sentiment;
ունել —, to be hungry;
to have a taste;
չունել — իմիք, to have a taste for nothing;
պակասութիւն ախորժակի, want of appetite;
ախորժակաւ ուտել, to eat with appetite;
շարժել՝ բանալ զախորժակ, to excite the appetite;
բառնալ զախորժակ, to take away the appetite;
ընտիր՝ կիրթ —, անկիրթ —, good, bad taste;
ըստ իմոյս ախորժակի, according to my taste.
illness, disease, indisposition;
affection, passion;
vice, bad habit;
menses;
seed of man;
— ցաւոց՝ դառնութեան, calamity, plague, disaster, any thing troublesome;
— արտասուաց, tears;
— քնոյ, sleep;
— մահու՝ մահացու, mortal malady;
զ—ս մահու ջերանիլ, to be seriously, mortally ill;
— մարդահաճութեան, adulation, flattery;
ապաս ունել ախտի, մեծարել զախտ, to give one's self up to vice, pleasure.
that has the same sickness;
compassionate;
— լինել ումեք, to have compassion, pity on some one, to compassionate.
to carry, to fetch, to bring;
to strike;
— ընդ իւր, to conduct;
— ի ներքս, — ի մէջ, to introduce;
— ի վերայ or — թափել, to infer;
— ի or վերածել, to reduce;
— ենդ թարշ, to drag along;
— զբոցով, to pass through flame, to enflame, to burn;
— զմտաւ, to consider, to think, to reflect;
— զբռամբ, to seize, to lay hold of;
— զձու, to lay eggs;
առանց ընդ բանս ինչ ածելոյ, without making any objection, readily;
— զհերս, to raze;
— զիրեւ՝ յինքն, to seduce, to entice.
involuntarily;
by force, with regret, reluctantly;
եթէ կամաւ, եթէ ակամայ, willing or unwilling.
ocular, witnessed by the eye;
visible, apparent;
— վկայ, eye-witness;
— ճշմարտութիւն, an evident truth;
visibly, seeing with one's own eyes.
ear;
— ծովու, cove, creek;
— ձկան, mussel;
ձգել զականջ ուրուք, to pinch the ear of some one;
to rub his ears;
խնուլ զականջս, to stop one's ears;
ասել՝ խօսել յականջս, to speak in one's ear;
ցաւ ականջաց, ear-ache;
գէջ ականջաց, ear-wax.
sole of the foot;
յակճիռս կալ, յաթիռս եւ յակճիռս կալ, to listen, to look at with admiration, attention, to be all eyes, all ears, in suspens, enchanted.
eye;
sight, look;
bud, germ;
hope, expectation;
opinion, suspicion;
յականէ անուանէ, by name, specially, expressly;
յական թոթափել, in the twinkling of an eye, instantaneously;
— առնուլ, to show a respect of persons, to be partial, cf. Աչառեմ;
զակն արկանել, to cast eyes upon, cf. Անտեսեմ;
յակն արկանել, to show;
to review, to read;
ընդ ակամբ ակնարկել, to scowl;
— ունել, to hope, to expect, cf. Ակնկալեմ, cf. Յուսամ;
— յայտնի, — յանդիման, in presence of, visibly, openly;
— յանդիման առնել, to represent, to lay before;
առ ական դիպել to see by accident;
առ ականէ, ostentatiously;
յ— առնուլ, to have an eye to, to watch, to take care of;
—ի խոնարհ, quite confused, cf. Ակնկոր;
կորովաբիբ —, Argus-eyed, piercing eye;
— կառուցեալ հայել, to look fixedly;
տալ ակն, cf. Նայիմ, cf. Նկատեմ;
ակն դնել, cf. Ցանկամ;
ակն ածել, cf. Պատկառեմ, cf. Ակնառեմ, cf. Ամաչեմ, cf. Խնամեմ;
precious stone, jewel, gem;
pearl;
cameo;
— բազմագունի, cf. Բազմագունի;
— վանի, cf. Վանի.
source, origin;
water-spout, spring;
hole, stitch;
ring, link;
— արեւու՝ լուսոյ՝ տունջեան, day-star, the sun, cf. Արեգակն;
— գերեզմանի, grave, tomb;
— տապարի, the orifice of the hatchet, axe;
ակունք լուսարձակք, glass.
cf. Ակնկալութիւն.
cf. Ահաբեկ;
cf. Ահաբեկութիւն;
— առնեմ, cf. Ահաբեկեմ.
left, on the left side;
the left hand, the left;
յաջմէ եւ յահեկէ, right and left, on both sides.
cf. Անխախուտ.
cf. Անխախուտ.
cf. Անխախուտ.
mortar;
լեսուլ յ—ի, to pound or beat in a mortar.
to fall;
to chance, to happen;
to descend, to flow;
to steal away, to slip away, to escape;
to fall to ruin, to decay, to be impaired, to decline, to fail;
to place one's self, to fix one's self, to belong, to have relation to;
to put down, to deposit;
to pass away;
— ընդ, to undergo;
to sink under;
— երեսաց, to be put out of countenance, to be abashed;
— զբանիւք, to hold a long discourse;
— յոք, to associate with (any one), to be intimate with, to confide in;
— ի միտս՝ զմտօք՝ ի սիրտ, to remember, to recall, cf. Յիշեմ;
— ի ճանապարհ՝ իչու՝ յուղի, to voyage, to travel, cf. Ուղեւորեմ;
— ի վերայ, to come upon unawares, to attack, to surprise;
— ի մտաց, to become made, to lose one's reason, cf. Խելագարիմ, cf. Յիմարանամ;
— ի կենաց, to die, to lose one's life;
— ի յուսոյ, to lose hope, to become desperate;
— ի վերայ երեսաց, to fall upon one's face, to prostrate;
— յոտս ուրուք, to throw one's self or fall at the feet of some one;
— ի ձեռս ուրուք, to fall in the bands or power of some one;
— ընդ ումէք՝ ընդ միմեանս՝ այր ընդ այր, to come to blows, to fight, to combat, to quarrel, to dispute;
— յիշխանութենէ, to lose one's authority, to fall from one's power.
cf. Անկապուտ.
bed;
mattress;
nuptial couch;
— անպիտան, անարդ, truckle-bed;
խորշ անկողնոյ, alcove;
դնել յանկողնի, ննջեցուցանել, to put to bed;
գնալ յ—, ննջել, to go to bed;
փետրալից —, feather-bed;
յարդալից —, straw-bed;
—ս արկանել, to make a bed;
մտանել յ—, to go to bed;
յառնել յանկողնէ, to get up;
յարդարել զ—, to make the bed;
անկեալ դնել յանկողնի, to take to one's bed.
cf. Անկողոպուտ.
unpleasant, disagreeable, offensive;
disgustful;
— իմն օրինակաւ, disagreeably;
— լինել, to displease;
to disgust.
raillery, mockery, derision;
— կատականաց, ignominy, contempt;
— առնել, — եւ կատակ առնել, — կատականաց առնել, to jeer, to deride, to mock, to ridicule, to rail, to insult, to despise, to scorn;
— լինել, to be derided or a laughing-stock.
this;
ասացից զայս ինչ եւ զայն, I shall say this and that, so and so.