Your research : 3 Results for ե

Entries' title containing ե : 10000 Results

Խարմեայ ակն

s.

paste diamond.


Խարշատեմ, եցի

va.

to burn.


Խարշափեմ, եցի

vn.

to rustle.


Խարշեմ, եցի

va.

to boil, to stew;
to scald;
to scorch, to burn.


Խարուկեմ, եցի

va.

to burn.


Խարսխաձեւ

adj.

anchor-shaped.


Խարսխեմ, եցի

va.

to fix, to establish, to found;
— զնաւն, to cast anchor;
— զյոյս իւր յիմն, to fix or anchor ones hopes on.


Խարտեաշ, տեշի

adj.

fair, light, flaxen;
fallow.


Խարտեշ, տեշի

cf. Խարտեաշ.


Խարտեմ, եցի

va.

to file.


Խարտեշագեղ

adj.

fair-complexioned;
— վարսք, fair-hair, golden-hair.


Խարտեշանամ, ացայ

vn.

to become fair or flaxen.


Խաւարաբեր

adj.

bringing darkness, tenebrous.


Խաւարազգեաց

adj.

clothed in darkness, surrounded with gloom, darkling.


Խաւարազգեստ

cf. Խաւարազգեաց.


Խաւարակեաց

cf. Խաւարաբնակ.


Խաւարարգել

adj.

kept in obscurity, hidden;
that keeps in obscurity (tomb), sombre, obscure, black, dark.


Խաւարեայ

cf. Խաւարին.


Խաւարեմ, եցի

va.

cf. Խաւարեցուցանեմ;

vn.

cf. Խաւարիմ.


Խաւարեցուցանեմ, ուցի

va.

to darken, to spread darkness, to obscure, to dim;
to eclipse;
to extinguish;
to blind;
լուսինն խաւարեցուցանէ զարեգակն, the moon eclipses the sun.


Խաւեակ

s.

amphora, urn, earthen pitcher, jug, jar, pot.


Խաւեղ

adj.

composed of alternate layers (dish).


Կամարաձեւ

adj.

vaulted, arched;
— գործել՝ յօրինել, to arch, to vault.


Կամելութիւն, ութեան

s.

will, wish.


Կամենամ, եցայ

vn.

cf. Կամիմ.


Կամեցող

adj.

willing, desirous.


Կամեցողութիւն, ութեան

s.

cf. Կամելութիւն.


Կամեցուցանեմ, ուցի

va.

to bend to one's will or wishes, to persuade, to induce.


Կամրջախելք

s.

bridge-head.


Կամրջեմ, եցի

va.

to bridge over;
to join or communicate with by a bridge.


Կայարանապետ, աց

s.

station-master, superintendent.


Կայեան, ենից

cf. Կայան.


Կայթանեմ

vn.

to gush, to spout out.


Կայթեմ, եցի

vn.

to clap the hands or stamp the feet in sign of joy, to applaud, to load with applause;
to dance, to leap, to jump, to caper, to cut capers.


Կայլակեմ, եցի

vn.

cf. Կայլականամ.


Կայլակնացուցանեմ, ուցի

va.

to cause to trickle.


Կայծակեմ, եցի

vn.

to sparkle, to throw out sparks, to emit rays of light, to lighten;
to fulminate.


Կաեծանիշ մելան

cf. Կարմրագեղ.


Կայսերագիր

adj.

written or signed by the emperor.


Կայսերազարմ, ից

adj.

of imperial family or race.


Կայսերազն, զին, զունք, զանց

adj.

imperial;

s.

imperial prince or princess.


Կայսերական

adj.

imperial.


Կայսերակերպ

adj.

resembling an emperor, like an emperor, imperial.


Կայսերակից

adj.

associated in the empire, ruling jointly.


Կայսերանամ, ացայ

vn.

to rise to imperial dignity, to become or to be crowned emperor.


Կայսերացուցանեմ, ուցի

va.

to proclaim emperor.


Կայսերութիւն, ութեան

s.

empire;
ի — ամբառնալ, to elevate to the purple, or to the imperial dignity.


Կայստեր

s.

marks or veins in alabaster.


Կայտռեմ, եցի

vn.

cf. Կայտռամ.


Կանանցանդերձ

adj.

petticoated, clothed in womans garments.


Definitions containing the research ե : 3419 Results

Իսկ

s.

essence, reality, substance, truth;

adj.

essential, real, effective, true;

conj.

besides, moreover;
but, still, yet;
in fact, really;
even;
as for, as to;
զիսկն գիտել, զիսկն ասել, to be thorougly acquainted with;
to tell the simple truth;
to exhaust a subject;
մեզէն — լուաք, we ourselves have heard;
ինձ — գլխովին, to me;
to myself;
բնաւ — ոչ, not at all;
բնաւ — զի՞ լսէք նմա, why do you listen to him ? չէ եւ չէ —, by no means, in no way whatever;
յայտ —է, it is palpable, evident, clear;
ես, for me, as for me;
— վասն, as for;

adv.

եւ —, in a moment, soon, speedily, immediately, instantly, directly, forthwith;
truly, in effect, really.


Իսկապէս

adv.

really, in effect, in fact, truly;
— բարի, essentially good;
— բերկրանք, true or durable pleasures.


Իսկոյն

cf. Իսկ եւ իսկ.


Իսկութիւն, ութեան

s.

reality, truth;
essence, substance, nature;
naturalness;
personality, hypostasis;

chem.

essence, essential or volatile oil;
— բեւեկնոյ, spirit, or — of turpentine.


Իսկուհի

s.

Queen;
— Կոյս, the Holy Virgin;
երկնից, queen of heaven.


Իր, իրի, իրաց

s.

thing;
affair;
fact, effect, substance;
reality;
յ— արկանել, to use, to wear;
to put in execution;
օգնել իւիք, to procure assistance;
— ոչ կարեմ առնել —ս ինչ, I can do nothing;
—ք առն յառաջադէմ յաջողէին, this man's affairs prospered;
այր հմուտ —աց պատերազմի, a man experienced in warfare;
կարեւոր —, an important affair;
—ք աշխարհին, public business;
իրաց իրաց, of various, or many things;
յ—ս յ—ս, in various matters;
—օք, by deeds;
really, effectively;
ամենայն —օք, in any vay, or manner, at all events;
սմին, դմին, նմին —ի, for this, therefore, for this, that reason;
բարւոք ընթանան —ք, cf. Ընթանամ;
ընդ բան եւ ընդ — է մեծ ինչ խտիր, saying and doing are two things.


Իրագէտ, գիտի, տաց

adj.

well versed, well informed, acquainted, intelligent;
— լինել, to be in confidence, to be made acquainted with an affair, to know the case.


Իրաւ, աց

s.

justice, equity, law;

adj.

just, true, lawful;

adv.

justly, reasonably, rightly;
— առնել, to do justice, to justice;
դուք ձեզէն տուք զ—ն, be ye yourselves the judges, judge for yourselves.


Իրաւախոհ, աց

adj.

whose thoughts are bent on justice, just, equitable;
— լինել, to be composed, adjusted;
— առնել, to accord, to conciliate, to reconcile.


Իրաւարար, աց

adj.

that renders justice, judging rightly;

s.

judge, arbiter, umpire, mediator;
— կացուցանել, to make judge;
— անբողոքելի, sovereign judge.


Իրաւունք, ւանց

pl. s.

right, justice, equity;
due;
law;
duty;
reason;
rectitude, uprightness;
right, faculty, power, competence;

adv.

իրաւամբք or ըստ իրաւանց, by right, rightfully, justly, duly, lawfully;
որո՞վ իրաւամբք, by what right ? with what authority ? աստուածային —, divine-right;
ամենայն իրաւամբք, with all one's authority;
—նս առնել or ընտրել, to render justice, to judge;
զիրաւունս ուրուք ի գլուխ հանել, to justify completely;
առնել ումեք —նս ի ձեռաց թշնամեաց, to free one from his adversaries, to acquit;
—նս համարել՝ վարկանել, to think, or repute right, to think it proper, to believe oneself right;
—նս տալ, to show with reason, to bring proofs;
to justify, or exculpate oneself;
զիրաւունս ցուցանել, to prove one's rights, to adduce or allege proofs in one's defence;
to contest, to bring an action against;
—նս հանել, to judge rightly;
to justify;
զ—նս ի նա հանել, to pronounce judgment in one's favour;
զիրաւունս իւր կացուցանել, զիրաւունս անձին ցուցանել, to put in one's claim, to avail oneself of one's rights;
—նս խնդրել, to ask for justice, to demande one's right;
պինդ կալ յիրաւունս, պահանջել զիրաւունս, to sustain one's rights;
թիւրել զիրաւունս, to cavil, to sophisticate, to overstain the law;
են նոցա բողոք ունելոյ, they have reason for complaint;
եւ իրաւամբք արդեօք, that is not without reason.


Իցէ

adv. conj.

can it be! is it possible ? — թէ տեսից ? when shall I see ? will it ever happen that I shall see ? իցէ՜ թէ, oh that! would to Heaven that when will it be ? please God ! իցէ՜ թէ հաճեսցին դիք, the gods permitting;
իցէ՜ թէ արշաւեսցեն երիվարք ընդ վէմս, can horses run on loose stones!


Իւղ, ոյ

s.

oil olive-oil;
butter;
ointment, salve, ungnent;
pomatum;
essence, essential oil;
perfume;
—ք անուշունք, անուշից, perfumery;
— օծութեան, extreme unction;
holy oil;
chrism;
— ողորմութեան, alms, charity;
օծանել զերեսս անոյշ —ով, to anoint one's face with precious ointment;
առնուլ զհոտ —ոյ, to smell of oil;
զտել զ—, to clarify oil;
խանութ —ոյ, oil-shop;
հնձան —ոյ, oil-press;
վաճառականութիւն —ոյ, the oil-trade;
շիշ —ոյ, oil-bottle, or cruet;
— սեղանոց, salad-oil.


Իւր, ոց

pron.

his, her;
his own;
—ով անձամբ, personally, in person;
իբրեւ —ոյ հայէր մեծութեանն, he considered riches as belonging to himself;
— առնել, to be appropriated;
cf. Իւրացուցանեմ;
յ— վերայ or ի վերայ —, on him;
—քն, his relations, friends, dependents.


Իւրաքանչիւր, ոց

adj. s.

each, every;
respective;
— ոք, each individually;
— ոք առանձինն, each one separately;
մեկնեցան — յեղբօրէ իւրմէ, brother was separated from brother;
առն —, to each one;
— ումեք ի նոցանէ, to each of them;
գործք — ուրուք, each man's acts;
յ— աւուր, each day, every day.


Իւրովի

adv.

of or by himself;
spontaneously, voluntarily, of his own free will;

adj.

his, her;
— զիւր անձն անիծանէ, he curses himself;
ինքն — կործանէ զանձն չարութիւնն, malice prepares its own punishment;
երթալ, to go personally;
զ— երթալ, to commit suicide.


Լալ, ոյ

s.

cf. Լալիւն;
զ— հարկանել՝ առնուլ, to wail, to weep, to lament, to deplore;
to be in mourning.


Լալիւն

s.

weeping, bewailing, tears, lamentation, mourning, groaning;
լալ ի լալիւն՝ լալիւն մեծ, to melt or burst into tears, to weep bitterly, to shed a shower of tears, to shed bitter tears;
լալիս դնել, to weep, to cry, to groan;
լալիք, mourning, time of mourning.


Լալօնք, նից

s.

cf. Լալիւն;
cf. Լալետղ.


Լախուր, ի

s.

apium;
նեմէական — (ի յաղթանակս ողիմպեանս), a crown of apium (in the Nemean games).


Լակոնական

adj.

laconic, short, concise;
— ոճ, laconism;
— ոճով, laconically, briefly;
վարել զոճ —, to be laconic, to speak laconically, to express much in few words.


Լամ, ացի, ացայ, լաց

vn.

to weep, to shed tears, to cry;
— դառնապէս, to weep bitterly, to shed bitter tears;
— վայրապար, զ— կեղծաւորիլ, to have tears at command;
— ի ծաղուէ, to cry with laughing;
— զմեղս իւր, to mourn for, or bewail one's sins;
— զոք or ի վերայ ուրուք, to weep, to bewail, to deplore some one;
cf. Լալիւն.


Լամբիւրինթոս

s.

labyrinth;
— կրետացի, the — of Crete;

cf. Բաւիղ.


Լայն, ից

adj.

large, broad, ample, vast, spacious, extensive;
գետ ի — ծաւալեալ, a mighty mass of flowing water, an immense, or over flowing river;
բարձր եւ — հասակաւ, a tall and stout man, fleshy, corpulent.


Լայնալանջ

adj.

high chested, broad chested;
երասանակք, rudders, helms.


Լայնաձիգ

adj.

long-drawn, far stretched, long and large;
—ք երկրի, the immense size of the earth.


Լայնիմ, նեցայ

vn.

to be widened, enlarged, extended;
— շրթամբք, to prate, to chatter, to blab, to croak;
— ամենայն անցաւորաց ճանապարհի, to abbandon, or prostitute one's elf to every passer by.


Լաշկամաշկ

cf. Լեշկամաշկ.


Լապատ

bot. s.

lapathum (a purgative plant);
cf. Աւելուկ.


Լատին, ի

adj.

latin;
— բարբառ, the latin language;
եկեղեցի, the latin church.


Լարաբաժին

adj.

measured with a surveyor's chain;
measurement;
— առնել, to measure with the chain, to lay out by the line, to survey, to parcel out;
— առնել զերկիր, to divide, to portion, or to measure out the land;
— բաժանիլ, to be divided, or measured by line.


Լաւ, աց

adj.

good, excellent;
superior, better;
praiseworthy;
honest, upright;
— վարկանել՝ համարել, to esteem or love more, to prefer;
առ —ս ունել, to hold in honour, to reverence;
ի — անդր գալ, to become better, to improve, to ameliorate;
— է, it is good, it is better or wortb more;
եւս, so much the better;
ո՞չ — եւս իցէ, would it not be better ? ո՞չ — եմ ես քեզ քան զտասն որդի, am I not worth more than ten sons to you ? — էր թէ մեռեալ էաք, would that we also had not survived !


Լաւաբարոյ, ից

cf. Բարեբարոյ.


Լաւաբարութիւն, ութեան

s.

cf. Բարեբարութիւն.


Լաւագոյն

adj.

better;
— առնել, to ameliorate, to make better, to improve;
— վարկանել համարել, to consider highly, to prefer;
— կեանք, the future life.


Լաւութիւն, ութեան

s.

goodness, improvement, excellence, worthiness;
good quality;
գալ ի —, to amend, to reform;
լաւութեանց հանդէս, parts.


Լէգէոն

cf. Լեգէոն.


Լի, ոց

adj.

full;
superabundant, copious;

adv.

fully, completely, thoroughly, entirely;
perfectly;
լի առնել, to fill, to load, to heap;
զբազում լսելիս լի արար բանն, many have heard him;
լի լինել, cf. Լիանամ;
լի եւ լի, cf. Լիուլի;
լի ափով, ձեռօք, by handsful, profusely, generously;
լի աւաբաւ, loaded with booty;
լի փառօք, covered with glory;
լի աւուրք, full of years, old;
լի մտօք, sensible, judicious, wise;
լի երախտագիտութեամբ, full of gratitude, of affection, of faults;
զաւուրս տասն լի, ten entire days;
լի կատարեալ, բովանդակ, perfectly full, entire, complete, perfect, cf. Լիակատար;
լուսին լիով լուսով նկարեալ, full moon;
բաժակ գինի լի արկանել, a glass of wine full to the brim;
լի զհասակ մարմնոյն ունել, to be adult, to arrive at man's estate;
լի են բերանք նոցա ծաղու, they are full of laughter, of merriment;
լի ասացեր, you are quite right.


Թշնամանք, նաց

pl. s.

insult, affront, offence, injury, outrage;
—նս դնել ումեք, to abuse, to scold, to slang, to revile, to affront;
ի —նս լինել, to be despised, to fall in ignominy or opprobrium;
to be put in the pillory, to be object of insult;
թշնամանօք, injuriously, insultingly, offensively.


Թշնամի, մւոյ, մեաց

s.

enemy, foe, adversary, opponent, antagonist;
աներեւոյթ or հասարակաց —, the devil, the invisible enemy of mankind, demon;
— լինել, cf. Թշնամանամ;
լինել ումեք ի — յաւիտենից, to be one's eternal enemy;
—ս յարուցանել, to raise up enemies;
—ք առն ընտանիք իւր, a man's foes shall be they of his own household;
cf. Ընտանի.


Թշնամութիւն, ութեան

s.

enmity, hostility, hatred, aversion, misunderstanding;
ի — դառնալ, to become an enemy;
թշնամութեամբ լինել, կալ ընդ ումեք, to be at enmity, in contest with, on had terms;
թշնամութեամբ, in a hostile manner.


Թշուառութիւն, ութեան

s.

misery, misfortune, evil, calamity, wretchedness, disastrous state;
ի — անկանել, to fall into misfortune or misery;
դառնալ ի —, to be unfortunate.


Թոբէկ, եկաց

s.

mole;
cf. Թեպեկ.


Թո՜ղ

adv.

leave off ! come on !

pron.

save, excepting, besides that;
— անդր, set aside, leave out, pass over, nonsense! go! get away, or out! fy! pooh! — թէ, so much the more, more than, rather than;
— զայն, — զի, not only;
— լիք լինել, to be abandoned, outcast.


Թողանամ, ացայ

vn.

to be left, given, conceded;
to be abandoned, outcast, rejected, derelict, forlorn, permitted, allowed, conceded, lawful;
to relent, to slacken;
— ի հաւատոց, to waver or vacillate in the faith;
— ի մտաց իւրոց, to change opinion;
բղջախոհութեամբ թողանալ, to give one's self up to luxury, to lead a dissolute life;
թողացեալ կին, divorced woman.


Թողութիւն, ութեան

s.

remission, relaxation, pardon, discharge, release, deliverance;
defection;
խնդրել —, to ask pardon, to make excuses;
— տալ, շնորհել, to pardon, to grant pardon, cf. Ներեմ;
— արա ինձ, I beg pardon, excuse me;
have the goodness;
with permission, by your leave;
— առնել ումեք, to pardon, to condone, to absolve;
— առնել երկրին, to remit taxes or tribute;
to condone the burdens of taxation, to lighten;
to let the earth lie fallow;
— առնել ի կապանաց, to unbind, to release;
— լինել մեղաց ումեք, to be absolved, or freed from the effects of sin.


Թողում, ղի, ղայ

va.

to let, to permit, to allow;
to commit, to abandon, to resign, to yield, to give up, to forsake, to cast off, to leave, to desert, to get rid of;
to deliver, to free, to pardon, to remit, to release, to acquit, to forego, to pass over, to tolerate;
to repudiate;
to renounce;
— ասել, to omit, to leave out, to pass over in silence;
— զմեղս, to pardon, to absolve, to remit;
to expiate;
— զիմն ի գլուխ ուրուք, to let one go one's own way;
ձայն —, to cry out;
— առնել, to permit, to allow;
— առ ժամանակ մի, to suspend;
— զոք ի մահուանէ, to free from death;
չ-, to refuse, to hinder, not to allow;
սիրտ իմ եթող զիս, my heart failed me;
ի բաց թողցուք զայս, let us leave that aside;

vp.

-, թողանիմ, ղայ, to be left, abandoned.


Թոյլ, թուլից, թուլոց

adj.

languid, faint, feeble, weak, soft, delicate, tender;
— առնել՝ տալ, to permit, to accord, to give leave, cf. Թողացուցանեմ;
— առնել պարտուցն, to remit or cancel debts;
— լինել, to be permitted, accorded, conceded;
— տալ ումեք աւուրս ինչ, to concede a few days, to give time;
— տուք ինձ, let me, permit me, allow me;
— տուք ինձ զհամբերութիւն, don't make me lose patience;
leave me at peace, let me alone;
— տուր մինչեւ զայդ վայր, enough of that, enough;
տալովն Աստուծոյ, ըստ թոյլ տալոյ բարերարին, God willing, by divine permission.


Թոյն, թունից

s.

poison, venom;

fig.

spite, virulency, venom;
թափել զ—, to remove or extract the venom, to give antidotes;
թափել զ—ս յոք, to give vent to one's anger, rage, malice, to grow fierce or ferocious;
cf. Թափեմ;
— առնուլ, to take poison;
— մահացու, mortal poison;
— մահու արբուցանել, to cause one's to drink a mortal poison;
— դառնութեան, bitter poison.


Թոյր, ից

cf. Երանգ.