honoured hy God, who has divine honour.
love of God, piety, religion, devotion.
deicide.
that resembles God, divine.
cf. Աստուածտեսութիւն.
hatred, aversion of God.
that makes a god of any thing;
that deifies.
knowledge of God, theodicy.
drink of the gods, nectar.
chosen of God.
that has the wisdom of God, instructed by heaven.
cf. Աստուածիմաստ.
oracle;
cf. Աստուածախօսութիւն.
Son of God.
divinity;
deity;
God.
goddess.
piety, religion, love or worship of God.
theocracy;
divine majesty.
love of God, charity, piety.
vision of God, divine intuition.
hence;
here.
wool-trade.
woolly.
carpentry, joinery.
cf. Ատամնացի.
to bite.
to extract or draw out a tooth.
setting on edge.
with the teeth.
hateful, odious;
tiresome, disagreeable, unpleasant;
that bears hatred, malevolent.
hate, aversion, horrour, rancour, enmity, dislike.
harangue, public speech, oration, declamation.
reporting, judician report.
secretary;
chancellor.
secretaryship, secretarys office.
magistracy.
to be surnmoned before a tribunal.
cf. Ատոք;
— հասկք, yel low ear (of corn).
fulness, abundance, fertility, ripeness.
attic.
cf. Ատտիկական.
quickness of speech, verbosity;
facility of expression.
that writes quick.
tachygraphy.
cf. Արագաթեւ.
acute, ingenious, witty, clever.
agility, lightness, quickness, dexterity;
flexibiliy.
stork.
celerity, velocity, acceleration, rapidity, nimbleness, swiftness, speed.
to pasture, to feed.
rostral, beaked ship, galley;
— մեծ, galeas;
— փոքր, galiot;
cf. Հնգաթի.
snout, muzzle;
rostrum, cut-water, prow;
կապել զ— եղին, to muzzle the ox;
— հարկանել ի ջուրսն, to plunge the nose & mouth under water
cf. Ցրուեմ;
to transgress, to violate, to break, to infringe;
— զխորհուրդս, to reveal secrets;
to thwart the projects, to counteract the designs, to baffle the devices of a person;
— ցինչս, to lavish, to waste, to squander, to run through, to dissipate;
— զմիտս, to distract, to divert, to call off;
— զխաւար, to dispel the darkness.
dispersion, diffusion, scattering;
— մտաց, distraction;
— ուխտի, violation, transgression.
struck, benumbed with cold;
blasted, spoiled by cold;
— առնել, to chill, to benumb with cold;
to dazzle, to blast;
— լինել՝ հարիմ, to become rigid, stiff, benumbed with cold, to be frozen.
pile-driving;
cf. Մեքենայ;
pile-driver;
— ոլորանաւոր, pile-driving engine with pincers;
— չուանաձիգ, ringing pile-engine.
dew;
չիթ —ոյ, dew-drop;
— քաղցրածաւալ, the gently-falling dew;
— քաղցրութեան, the benign dew.
cf. Ցողալի.
to dew;
to bedew, to sprinkle or cover with dew, to besprinkle, to wet, to water;
— անձրեւ, to rain;
— արտօսր, to shed tears, to weep;
— բերանով, to sprinkle with the mouth;
ցօղէ, the dew falls;
ամպք զօղեցին ջուր, the clouds melted in rain.
the thirty fourth letter of the alphabet and the seventh of the vowels;
seven thousand;
seven thousandth;
It is used both as a vowel & as a consonant. As a vowel for example in the words իւրաքանչիւր, ուխտ, etc., and as a consonant in the words հաւատ, սեաւ, հիւանդ, etc.;
It is only used as a medial final letter, sometimes serves for the consonant վ, for instance : օթեւան — օթեվան, երիւար — երիվար, վաւաշ — վավաշ, etc, or for the diphthong u, as, հւսւտ instead of հիւսիւս;
There is no proper word beginning with this letter, but on account of its affinity with the letter հ, it is sometimes substituted for it;
Joined with ի (իւ), it is generally pronounced like the French u as : դիւր, հիւր, դիւթ, & preceding the ո (ու) is pronounced like the English ou. Preceded also by ա (աւ), was anciently pronounced o as : աւրհնեմ — օրհնեմ, աւր — օր;
It is sometimes used instead of the suffixes ի & յ as : ւայդմանէ — յայդմանէ, ւիւրաքանչիւր — յիւրաքանչիւր;
In poetry, it is sometimes used instead of the conjunction եւ or ու.
cf. Փաթերակիմ.
flight;
— ի —, running away.
cf. Փախչիմ.
flight, escape;
evasion, subterfuge, shift, tergiversation;
— զօրաց, rout, defeat, overthrow;
ի — դարձուցանել, to put to flight, to rout;
ի — մտաբերել, to meditate flight;
— առնուլ, ի — դառնալ, աճապարել, երթալ, մտանիլ, լինել, կալ, to take to flight, to flee, to run away, to turn one's back, to turn tail.
fugitive, deserter, runaway;
fugitive, fleeing;
fleeting, transient;
— ծառայ, runaway slave;
— առնել, արկանել, հանել, վարել, տալ, to put to flight;
— լինել, գնալ, երթալ, դառնալ, անկանել, դիմել, to take to flight, to turn tail, to run away.
to shut, to close;
to shut up, to enclose, to fence in, to bar;
to shut, to lock;
ի ներքս —, to shut up, to beset, to hem round, to encircle, to surround, to encompass;
— բանտի, to imprison, to put in jail;
— զբան, to conclude, to close, to end;
— ինչ յումեքէ, to prohibit, to forbid;
— զարգանդ (կնոջ), to procure sterility;
— զոք ի ձեռս ուրուք, to deliver up, to betray;
ի ներքս փակեալ, herein enclosed;
փակեալ էին ընդ իշխանութեամբ մահու, they were subject to death;
փառքն աստուծոյ զքեւ փակեսցին, may divine glory encompass you !
cf. Դուռն, cf. Յոյս.
bladder, vesicle;
— ապակեղէն, balloon;
— հրետի, gun cartridge;
— հրաձիգ, fusee;
cf. Հրատիկք;
— լողական, air-bladder.
shine, brilliancy, lustre, glitter, splendour;
shining, brilliant, glittering;
— ի —, extremely bright, dazzling;
sparklingly;
— զ—ի տալ, cf. Փայլեմ.
lightning, flash of lightning;
սրավար, արագաթռիչ, իբրեւ զ—, quick, swift as lightning.
to lighten;
to throw out sparks, to scintillate, to sparkle, to gleam, to shine;
to cause to flash or sparkle;
— զփայլատակունս, to make the lightning flash;
բոց աստուածային յաչաց նորա —կէր, divine fire flashed from his eyes;
to shine, to glitter, to gleam, to flash, to sparkle, to glisten, to be resplendent;
to cause to shine, to give a lustre or brightness to, to polish, to furbish, to burnish;
խնդութիւն փայլէ յաչս նորա, joy shines in his looks.
cf. Փայլեմ;
— զկօշիկս, to black or polish shoes.
clear, polished, bright, shining, sheen, splendid, brilliant;
— պղինձ, brass, yellow copper.
wood;
tree;
— կենաց, the Holy-Rood, the Cross;
tree of life, lignum-vitae, guaiacum, thula or thuya;
— խնկոց, odorous, scented wood;
— իւղոյ, olive-wood, olive;
չնչին —, fragile wood;
— այրելի, fire-wood;
— հարկանել, պատառել, to cut wood;
to cut down, to fell;
— ընկենուլ, to draw or cast lots;
կախել զ—է, to crucify.
wood-pecker;
կանանչ —, hick-wall, hickway;
— ծովային, sea-pik, pica marina.
cf. Փանաքի.
cf. Փանդիռն.
cf. Փապարիմ.
cf. Մեղեդի;
thin skin, pellicle, cuticle, film, husk;
secundine.
glorious, illustrious;
— առնել, to pay honours to, to glorify, to praise, to celebrate, to extol;
— լինել, to be glorious, glorified, honoured, extolled.
gloriously, with glory, pompously, splendidly;
ճշմարիտ, անարատ or անստգիւտ, անեղծ, անկապուտ, շքեղ, յաւերժական —, true, spotless, solid, real, great, imperishable glory;
սուտ, փախստական, սնոտի, կորստական —, false, fleeting, vain, perishable glory;
սիրել զփառս, to love glory;
փառս ստանալ, to acquire fame or glory;
փառաց ի փառս բարձրանալ, to be raised or exalted to the highest pitch of glory;
ընթանալ ի փառս, to be in a fair way the glory;
անկապուտ փառս անձին համարել, to put one's chief glory in;
ուղիղ փառս ունել, to be of an orthodox belief or profession, to have a catholic sense;
տալ փառս աստուծոյ, to glorify God, to give or render glory to God, to thank God;
վասն փառաց մեռանել, to die for glory;
անկանել փառօք, to fall gloriously;
յաւերժացուցանել զփառս իւր, to make one's glory eternal;
կնիք տալ փառաց, to put the seal to one's fame;
տենչալ փառաց, զակատիլ զհետ փառաց, to aim at glory, to pursue glory;
աղարտել զփառս իւր, to tarnish one's glory, to stain one's reputation;
աղօտացուցանել, նսեմացուցանել զփառս իւր, obscure, darken or efface one's glory;
անկանել ի փառաց, to abase, degrade or dishonour oneself;
առանց փառաց, inglorious;
փառաւորեալ փառօք, covered with glory, with laurels, renowned, famous;
շքեղապանծ փառօք, with extraordinary splendour;
փառս քեզ համարեսջիր, make it your aim and glory to;
տեսէք, մի գուցէ քակտեսջիք ի փառացդ, take care not to lose your renown;
անմահական փառս յաւելցէ քեզ այս, this will bring you immortal glory;
նսեմացեալ անհետանայր գոգցես եւ — նորա զոյգ ընդ բաղդին, his glory seemed to be eclipsed with his fortune;
ի փառս աստուծոյ, to the glory of God;
— հօր, the Gloria Patri;
— տեառն, — աստուծոյ, glory to God ! God be praised! thank God !
— քեզ, տէր, glory to Thee, o God;
— ի բարձունս աստուծոյ, glory to God in the highest;
որում միայնոյ վայելեն —, to Whom alone glory belongs.
cf. Փասիան.
fold, sheep-fold, pen, cattle-shed;
church, convent, hotel;
ժողովել ի —, to bring back to the fold.
cf. Փարատեմ;
— զցաւս, to soothe, to allay pain;
— զտրտմութիւն, to drive away melancholy.
to embrace, to take in, to encompass, to contain;
cf. Փարիմ.
cf. Փարտիչ.
madder;
— զմիւռնիոյ, alizari, Smyrna madder.
cf. Տորտային.
marsh-mallow, althea;
արքունի —, althea frutex.
house, habitation, home;
house, family, race, nation;
family, household;
goods, fortune;
house, commercial house;
couplet, strophe, stanza, verse;
— ադամայ, the human race, mankind;
— թորգոմայ, the Armenian nation;
— թագաւորի or — արքայի, the king's household;
— մատենագրաց, library;
— պղատոնեայ, Plato's Academy or school;
փայտակերտ, աղիւսակերտ, քարաշէն, քարուկիր —, wooden, brick, stone house;
հանգիստ, բնակելի, լաւ, մեծ, փոքրիկ, գեղեցիկ, տձեւ or անպիտան —, commodious, inhabitable, good, large, small, fine, wretched house;
հիմունք, որմունք, տան, the foundations, the walls of a house;
վարձելի կամ վաճառելի —, house to be let or sold;
— ի տանէ, տանէ ի —, from house to house;
արտաքոյ տան, ըստ — ն, out, not at home;
ի տան, at home;
կալ ի տան, to stay, to be at home;
ելանել ի տանէ, to go out;
մեկնել ի տանէ, չուել, to remove, to move;
դառնալ, գնալ ի —, to go home again, to come home, to go home;
— վարձել, to let a house;
վարձել զ— իւր, to let his house;
— շինել, կառուցանել, քանդել, to build, to pull down a house;
ական հատանել զտան, to break into a house;
շրջել տանէ ի —, to wander from house to house.
extremity;
tail;
— հանդերձի, train;
skirt.
commerce, traffic, trade;
interchange, exchange;
conference, communication, correspondence, frequentation, society;
commercial, mercantile, trading;
— շնչոյ, respiration, breath;
— ամուսնութեանց, marriages, weddings;
դադարումն —ից, stagnation of business, of affairs;
ի յետին — շնչոյն, at the last moment or gasp;
— առնել, to trade, to traffic, to negotiate;
ի — գեղարդանցն ճայթիւն որոտման ելանէր, a sound as of thunder proceeded from the clash of the spears;
cf. Թեւակոխեմ.
box, case, chest;
cf. Խնկաման. book-case;
small square;
— սահուն, movable, running or drop-box;
չքնաղագիւտք ի յակունս՝ պահին ի —ս մանունս, precious things are packed in small parcels.
more or very like, precise, genuine, true;
—ս, precisely;
— ասացից, properly speaking;
կամ — ասել, or more correctly to say.
firm, solid, substantial, hard, resisting;
— երկիր, solid earth;
— գործել, to render firm.
tripoli;
— ազնիւ, rotten stone.
sandal;
wooden-shoe, clog;
— հովուի, calage.
to stamp on the ground;
to trample or tread under foot;
ոտս or զոտս — ի վերայ, to despise, to insult, to outrage.
sad, sorry, afflicted, chagrined, melancholy, dull;
sadly;
— լինել, to be sorry, grieved, to have one's heart full of affliction or sorrow.
complaint, grumbling, murmur, lament, cry, quarrel;
complaining, murmuring;
— ունել, to make a complaint, to complain;
— լինել, cf. Տրտնջամ;
— առնել, to dissatisfy, to discontent.