destruction;
displacing, removal;
emigration;
— ոսկերաց, dislocation, luxation.
bite, biting;
sting.
act of biting.
sedition, revolt, rebellion.
immature judgment, puerility.
gathered prematurely, harsh, unripe;
new, fresh;
premature.
want of mature judgment, folly, youthful ignorance or inexperience.
unripeness, crudity;
sourness, harshness, cruelty;
sedition, rebellion.
cookery;
the dishes served up;
seasoning of dishes;
dainty meats.
cook;
cook-maid.
cf. Սուրճ.
tannning.
calm, placid, tranquil.
love of peace, moderation.
pacification, reconciliation.
to pa cify, to calm;
to conciliate, to reconcile.
very calm, peaceful, tranquil, serene.
peace;
calm, tranquillity, quiet, rest, repose;
pacification, conciliation;
— ընդ ձեզ, peace be with you;
— ոգւոյ, մտաց, peace of mind;
այր խաղաղութեան, angel or messenger of peace;
քաղցր՝ խորին՝ անդորր —, perfect peace, profound tranquillity, sweet repose;
— առնել, to make peace;
կեալ ի խաղաղութեան, to live in peace;
առնել — ընդ ումեք, to make one's peace with;
խաղաղութեամբ լինել ընդ ումեք, to be at peace with;
վայելել ի խոր՝ յանվրդով խաղաղութեան, to enjoy profound peace;
to live in comfort;
աղմկել զ—, to disturb, to break the peace;
աղաչել, խօսել ի -՝ ի հաշտութիւն խաղաղութեան, to sue for peace;
մերժել զբան խաղաղութեան, to refuse terms of peace, to reject means for reconciliation, to be opposed to conciliatory measures;
խաղաղութեամբ, peaceably, peacefully, in peace;
արարտասուահայց խաղաղութիւն, խաղաղութիւն ըղձիւք ըղձացեալ, the longed for peace;
խաղաղութիւն է ինձ, I am happy and contented;
խաղաղութիւն պարգեւեսցէ նմա Տէր, God rest his soul;
peace to his soul;
ե՛րթ ի խաղաղութիւն, երթայք խաղաղութեամբ, go in peace;
God be with you;
մնա՛, մնայք խաղաղութեամբ, goodbye! adieu!
play, sport, diversion;
թատրոնական —ք, theatrical representations.
cf. Խաղացք;
խաղացմունք շնորհաց, inspiration of the Divine Spirit.
to cause to move, to march, to transfer, to transport, to carry away;
to advance, to drive forward, to push on;
to pour out, to spirt;
cf. Թաւալգլոր.
abscess, apostume;
swelling;
wen;
wart;
pimple, pustule, tubercle;
եռալ, ի վեր եռալ —ից, to suppurate, to form an abscess, or tumour.
card, playing card;
հմայել խաղթղթովք, cf. Թուղթ.
gristle, cartilage.
glands.
guttural, rough, harsh, hard, unpleasing, grating to the ear (language).
cf. Խաղտալեզու.
ignorance, want of skill, or practice.
traces (harness).
to wither, to cause to shrink, to weaken, to stunt, to kill;
to tarnish, to spoil.
cf. Խամրացուցանեմ.
stinging, furnished with a sting.
sting, prick, insect-bite;
bite;
— վիրաբուժական, puncture.
stinging, tingling, prickling;
quilting, stitching, pinking.
to ripen, to mature;
to ripen grapes.
colouring, beginning of ripeness in grapes.
odd medly of colours, motley.
speckled, spotted;
dapple, motley, sorrel, roan, piebald;
կիճ —, serpentine marble.
spotted, speckled, marked;
գործ —, inlaid work;
— յօրինել, to inlay, to mark, to speckle.
cf. Խայտառակեմ.
shame, opprobrium, disgrace, ignominy, infamy, turpitude, dishonour;
the private parts.
to spot, to variegate.
harlequin;
spotted red-shank.
speck, spot, mark.
cf. Խանգար.
cf. Խանդաղատանք.
cf. Խանդաղատանք.
cf. Խանդանք.
load-stone, magnet;
diamond.
fringe, trimming.
cf. Գմբեթաձեւ.
cf. Գմբեթաձեւ.
cf. Գմբեթաձեւ.
cf. Գմբեթաձեւ.
to go, to walk, to repair;
to abandon;
to behave one's self, to conduct one's self;
to flow, to flow away;
to be in circulation;
to act, to prevail;
to run, to overflow;
— զկնի, զհետ —, to follow, — ճանապարհ, զճանապարհաւ, ընդ ճանապարհ, զկողմամբք, to walk;
— ի վերայ ջրոց, to swim;
— ի չորս, to go on hands and feet, to grope;
որ գնայ ի ձեռս or ի վերայ ձեռաց, that walks on its hands, or who walks on his hands;
յապականութիւն անցեալ —, to be corrupted;
ի բաց —, to go away;
to depart;
— յաշխարհէ, to die;
ոչ ինչ գնան առ նոսա բանք սպառնալեացն, the threats make no impression on them;
ընդդէմ —, to resist;
— արուեստի, to be in use, vogue or fashion;
գործք գնացեալք, things that are past;
ի գնացելում աւուր, yesterday, the other day;
գնացեալ, deceased.
gait, step, pace, course;
passage;
walk;
departure;
circuit;
way, journey;
current;
conduct, behaviour, demeanour, manners, custom;
գնացին եբից աւուրց գնաց ճանապարհի՝ յերկիր անապատ, they walked three days through the desert;
դառնալ ի գնացից չարաց, to reform, to lead a better life.
globule, globe, bowl, spherical or round body;
pincushion;
apple;
— խաղու or խաղալիկ, ball, bowl;
ball (at tennis);
— մեղուաց, swarm of bees;
— հրացանից, ball;
bullet, large ball;
— ձեռնածուաց, juggler's cork-ball;
— որթոյ, bud, button.
bosom;
lap;
hollow, cavity;
— լերանց or վիմաց, grotto, cavern, den;
— ծովու, handle;
creek;
— նաւու, hold of a ship;
— գործել or —ս առնուլ, to be concave or filled.
cf. Ուրկանոց.
to rob, to steal, to take clandestinely, to take away, to purloin;
to pillage, to filch;
to embezzle, to misapply;
գաղտ —, to juggle;
հնարիւք —, to cheat;
զմիտս, զսիրտ, to captivate, to entice.
cf. Գումիզ.
being, existence, that is, substance;
goods;
ըստ գոյին, գոյիւ, գոյիւ իւրով, գոյիւ չափ, as much as his means or property allow, as much as he had;
entirely, completely;
ի — ածել, to create, to cause to exist.
lamentation, complaint accompanied with groans and cries;
sad news;
— առնուլ, — ի բերան առնուլ, — դնել, to lament, to deplore;
— արկանել, առնել, տալ, to bring bad news, cf. Գուժեմ.
cf. Գովասանութիւն.
work, affair, thing, deed, action, operation, business, trade, negotiation, practice, agency, enterprise, labour;
commission;
fact, effect, merit;
manufacture;
make;
— քաջութեան, esploit, signal action in war;
այր —ոց or —ոյ, an active man, a clever man;
օր —ոյ, a working day;
— է գտանել, it is difficult to find;
— առնել, ընդ — արկանել, to make use of, to employ, to use;
to practise, to effect, to accomplish, to execute, to realize;
ի — ածել, to use, to employ, to make use of;
բան ի — առնել, to establish, to advance, to take for granted, to agree;
ձեռն ի — արկանել, to undertake, to begin, to commence;
—, or —ք Առաքելոց, the Acts of the Apostles;
նովին իսկ ով, ipso facto, caught in the act;
— առ —ով, — ընդ —ով, transitorily, indifferently, cf. Երկրորդաբար, cf. Հարևանցի;
ի — or ընդ — մտանել, to enter on one's duties;
— ունել ընդ ումեք, to have to do with some one, to have business with some one;
ի — արկանել զերկիր, to cultivate or till the ground;
— դնել հողմոյ, to make use of the wind;
— օրական, journey work.
to work, to make, to do, to fashion, to manufacture;
to commit, to perpetrate;
to knit;
to twist;
— զերկիր, to cultivate, to labour, to till;
— զերկաթ, to forge;
չար գործեցէք զոր արտրէքդ, you have done very wrong;
զի՞նչ գործ գործեցեր դու ընդ մեզ, why have you done this to us ? — զանօրէնութիւն, to do wrong;
to commit a crime;
— զարդարութին, to act with justice;
— զփրկութիւն, to effect salvation;
— զհանդերձս, to make clothes;
խորշս խորշս — զտապանն, to make small compartments in the ark;
ճաշ —, to give a dinner;
ճանապարհ —, to open up a way.
cf. Գործուն.
cf. Գործունեայ.
frog;
— թունաւոր, toad;
— կարկաչէ, the — croaks.
cap, bonnet;
calix, flower-cup;
inventor, author;
— լինել, to invent;
—աւ, exactly, surely, precisely.
to find, to invent, to discover, to find out;
to gain, to have;
to meet;
— շնարհս առաջի ուրուք, to gain or acquire the heart, friendship, goodwill of some one;
to regain the favour of some one.
to find ones self;
to appear, to show one's self;
հաւատարիմ —, to be faithful.
cf. Գրատուն.
writer, scribe, author;
pen;
— երկաթի, style;
graver;
steel-pen;
փետուր —, goose-quill;
— նկարչի, pencil.
embraced;
with embracements;
— սիրով ողջունել զմիյեանս, to salute by embracing each other;
— լինիմ, to embrace;
cf. Գիրկ ընդ խառն լինիմ.
cf. Գօտէկռիւ.
cf. Գօտեւորիմ.
girdle;
twist;
belt;
zone;
— ածել, — ընդ մէջ ածել, to gird, to tie or to draw close round the body;
to be prompt;
այրեցած՝ բարեխառն՝ սառուցեալ —, torrid, temperate, glacial zone;
— լերանց, chain of mountains.
thou, thee, you;
this, that, it;
these;
սուրբդ սրբոց, you who are the holy of holy ones;
կորուսեր զհոգիդ եւ զինչսդ, you have lost your soul and your property.
cessation, rest;
pause;
establishment, dwelling;
station;
—ք գազանաց, den;
—ք խաշանց, անասնոց, stable;
—ք հաւուց, roost;
perch;
—ք նաւուց, harbour.
cf. Դալարացուցանեմ.
cf. Դայեկասնունդ.
cf. Դանդաղութիւն.
cf. Դանդաչումն.
cf. Դանդաչումն.
contract, convention, bargain, treaty, engagement;
condition, capitulation;
compact, agreement;
concurrence, alliance;
harmony;
sweet, agreeable to the ear;
with a low voice;
դաշինս կռել՝ հաստատել, ի — մտանել, to contract, to make an agreement;
to stipulate, to transact;
to confederate;
— խօսիլ, to speak very mildly;
— նայիլ, to look tenderly, affectionately, or sweetly on one;
անցանել զդաշամբ, to break the conditions, the alliance or faith;
անցանել զամուսնութեան զառն դաշամբք, to be unfaithful to the marriage-bed;
— հաւատոյ, the Creed;
— քաղաքական, civil contract.
confederate, leaguer;
conspirator;
— լինել, to confederate, to unite, to league, to accede, cf. Դաշնաւորիմ.
cf. Դաշտացուցանեմ.
french;
— եկեղեցի, the gallican church;
— բարբառ, the French language;
ոճ — լեզուի, gallicism.
in French;
after the French manner;
French, the French language;
— գիտել, ուսանել, խօսիլ, to know, to learn, to speak French;
խօսի՞ք —, do you speak French ? չգիտեմ, Տէր, չխօսիմ —, I do not know, Sir, I cannot speak French.
cf. Գաղտակուր.
cf. Գաղտուկ.
gypsum, plaster;
պատել —իւ, to plaster.
to come;
to arrive, to attain;
to behave, to demean one's self, to act;
to be inclined;
to apply ones self with ardour;
յառաջ —, to spring, to proceed, to emanate, to rise, to derive, to result;
— ի միտս, յինքն, to recover one's senses;
— ի լաւութիւն, to amend, to reform;
— ի յառութիւն, to grow worse;
ընդ արհամարհանս —, to be despised;
եկն ի վախճանել, he was near death;
— աւուրն, it is getting light;
ի — աւուրն, at the break of day, at dawn;
ի — երեկոյին, towards evening;
— ի վտանգ, to run into danger or peril;
— ի զարմացումն, to admire;
— ի հարցումն, to interrogate;
յերկիւղ — to fear;
— յոզորմութիւն, to have pity;
— ի զղջումն, to repent;
— յիմն, to undertake;
ի քնին —, to examine;
— ի կարծիս ուրուք, to consent;
յաղերս —, to grant, to become compassionate;
ընդ ձեռամբ —, to fall into the hands of;
— ընդ աղբ or ապաւառ, to stain, to soil one's self;
— ընդ ծուխ, ընդ փոշի, to be smoked;
to cover with dust;
— ընդ կուսական արգանդ, to be born of a virgin;
ընդ ուրուք կեանս —, to examine the life of some one;
— ըստ կամաց or ըստ բանի ուրուք, to listen, to give attention;
ըստ կարծեաց ուրուք —, to speak according to the opinion of some one;
սիրով — զմատնըչաւ, to love traitors;
— զայլ արամբ, to love another persons husband;
— զտամբ իւրով, to take care of one's own household;
զերկրաւ —, to turn, to travel round the world;
— զիւիք, to applicate one's self, to give one's self to;
գինւոյ — զտկամբ, to see double from wine;
զօրինօք —, to keep the laws;
զանառակութեամբ —, to be inclined to debauchery;
— զարբեցութեամբ, զընչիւգ —, to give one's self to drink, — to avarice;
զբանիւք —, to chatter, to tattle;
որքան — է քեզ, according to your strength;
որչափ իւր — էր, as much as he could;
— ի վերայ, to assail, to come upon;
to happen some misfortune.
means, resources, remedy;
hold, crack, opening;
time, retaking;
ոչ կարել —ս գտանել, not to know where to put the hands or feet, to be without remedely;
—ս եւ հնարս գտանել, to find the way to do a thing;
ոչ կարացին — եւ մուտ գտանել, they could not do more;
— մի, once;
—ու, —ու, many times, successively, always;
— քան զ—, little at a time, more and more.
to find means or place, to take, to lay, to have hold;
to find the means of .vanquishing or to wrong, to obtain ones intention or design;
to succeed;
ոչինչ — լինել, to succeed never;
իբրեւ — չլինէր պաշարմանն, despairing to take the city by siege.
cf. Գայթագղութիւն.
wolf;
— մատակ, she-wolf;
կորիւն —ոյ, wolfs cub;
ցնկնիլ —ոյ, to whelp;
առնալ —ոյ, to howl.
complaint, lament, quarrel, woe, claim;
— ունել՝ առնել, cf. Գանգատիմ.
cf. Գանգիւն.